To bardzo dobra propozycja na kilkugodzinne okienko pogodowe dla turystów zaznajomionych z żelaznymi perciami. Wjazd kolejką praktycznie do samego punktu startu ferraty, łatwy powrót w bezpieczne miejsce, do tego na deser widokowy szczyt. Trudności D. Continue reading
Od rana na horyzoncie kłębią się chmury, od południa przelotne deszcze i burze
Co się planuje przed wymarzonym wyjazdem w góry? Oczywiście same debeściaki – trasy najlepsze z możliwych. Tak było i tym razem. Ambitne ferraty, całodniowe tury na trzytysięczniki – Habicht, Wilder Freiger, Schrankogel, Rinnenspitze… A tu, kurczę, pogoda do bani. Od rana burzowo, prognozy niepomyślne. No co robić, musimy wymyślić jakiś Plan B. Wczoraj burza przegoniła nas z ferraty Nürnberger Hütte, ale przynajmniej udała się potem długa i piękna wycieczka górska. Dziś pogoda ma być gorsza. Patrzymy na mapę – jest! Szczyt Hoher Burgstall (2611 m n.p.m.), położony tylko niecałe dwie godziny od górnej stacji kolejki Kreuzjochbahn, wyruszającej z miejscowości Fulpmes. W razie burzy będzie gdzie zwiewać😊
Mimo swojej łatwej dostępności Hoher Burgstall jest atrakcyjnym celem dla górołaza. Ze szczytu otwiera się naprawdę fantastyczny widok na Dolinę Sztubajską i jej odnogi boczne. To świetne miejsce na podsumowanie pobytu w Sztubajach – można odnaleźć znajome szczyty i dolinne szlaki do schronisk. Szlak prowadzący z kolejki jest łatwy, tylko pod samym szczytem ścieżka jest ubezpieczona. Nadaje się nawet dla rodzin ze starszymi dziećmi (jednak z pewnym doświadczeniem górskim), w okolicy jest też mnóstwo szlaków, na których można zaplanować rodzinne okrężne wycieczki. Warto tu się wybrać również z innego powodu. Ze szlaku podejściowego na Hoher Burgstall (i nawet już spod górnej stacji kolejki) doskonale prezentuje się poszarpana grań masywu Kalkkögel, nasuwająca skojarzenia z Dolomitami. W tym masywie dostępne są też dwie atrakcyjne ferraty – Schlicker Klettersteig przez szczyt Ochsenwald i druga wprowadzająca na szczyt Marchreisenspitze – bardzo żałujemy, że pogoda nie pozwoliła nam na przejście choć jedną z nich.
Parkujemy na przykolejkowym parkingu (w Fulpmes trzeba jechać za strzałkami kierującymi do „Schlick 2000”) i w kilkanaście minut gondolki wwożą nas na wysokość 2100. To jednak jest cudownym udogodnieniem. W okolicy górnej stacji kolejki (Bergstation Kreuzjoch) jest też taras widokowy, restauracja i ferraty szkoleniowe, a dla dzieci – dmuchana zjeżdżalnia i … piaskownica! Wszyscy będą zadowoleni. My kierujemy się szlakiem na schronisko Sennjochhütte, odległe tylko o dobre pół godziny drogi. Ścieżką razem z nami idą inni „kolejkowi” turyści, ale nie mamy wrażenia wędrówki w tłumie – nie ma nawet porównania z naszym Kasprowym. Za schroniskiem Sennjoch na szlaku robi się luźniej. Wygodna ścieżka wprowadza najpierw na przełęcz pod szczytem Niederer Burgstall (2436 m; możliwe również wejście na sam szczyt), a potem pod szczyt Hoher Burgstall. Szlak jest wygodny, tylko ostatnie kilkaset metrów wymaga więcej uwagi – najpierw ze względu na osypujące się piargi, potem – na dwa ubezpieczone (choć nietrudne) przejścia po skałach. Sam szczyt można osiągnąć dwiema ścieżkami – północną i południową. Północna jest o 10 min krótsza, ale też nieco trudniejsza; lepiej nadaje się do wejścia, a południowa – do zejścia.
Miejscowość Fulpmes, w tle Kirchdachspitze, Ilmspitze i Elfer.
Po wyjściu z kolejki – widok na nasz cel – Hoher Burgstall.
Elfer i Ilmspitze zbudowane są z podobnych, wapiennych skał.
Ławeczka z widokiem, w tle Serles.
Szlak trawersuje zbocze Niederer Burgstall.
Ze stoku Niederer Burgstall nasz cel prezentuje się całkiem okazale.
Szlak przewija się przez piękny rów graniowy.
Spoglądamy do tyłu na Niederer Burgstall, w tle Serles.
Masyw Kalkkögel przypomina nam Dolomity.
Koniec podejścia jest ubezpieczony liną.
Masyw Kalkkögel w całej okazałości.
Schlicker Seespitze wznosi się na wysokość 2804 m n.p.m.
Na szczycie Hoher Burgstalla urządzamy sobie miły postój. Czujemy się tu jak na tarasie widokowym na Dolinę Sztubajską – jak na dłoni widać wszystkie szlaki, które odwiedziliśmy w minionych dniach. Zwracamy uwagę na to, że wapienne szczyty układają się w jednej linii – za nami masyw Kalkkogel, a przed nami – Elfer i Ilmspitze – ma to zapewne uzasadnienie w przeszłości geologicznej tych okolic. Fajnie jest tak z każdą wycieczką widzieć coraz więcej.
Szczyt Hoher Burgstall. Jak miło mieć wspólne zdjęcie.
Otoczenie doliny Oberbergtal.
Widok na Dolinę Sztubajską.
Sztubaje u naszych stóp.
Wszędzie dookoła nas kłębią się czarne chmury, ale o dziwo u nas jeszcze nie pada. Postanawiamy wykorzystać tę dobrą passę i podejść na widokową przełęcz Seejöchl (2518 m). Ścieżka przyjemnie trawersuje wapienne zbocza, jest wąziutka i dosyć eksponowana, ale bardzo wygodna. Na przełęczy Schlicker Schartl (2456) rozglądamy się dookoła – nad Neustift burza jak ta lala, wejście na nieodległy widokowy Schlicker Seespitze (2804 m n.p.m.) – buu… – odpada. Ale decydujemy się podejść jeszcze pół godziny w na przełęcz Seejöchl. Nie tylko udaje nam się nie zmoknąć, lecz także przez chwilę pooglądać sobie na spokojnie widoki. Ale mamy dziś szczęście, bo widzimy, jak w tym czasie pada niemal z każdej strony! Z przełęczy wyjątkowo pięknie prezentują się pionowe ściany szczytu Schlicker Seespitze, na północnym zachodzie widać schronisko Adolf Pichler Hütte, a na południu – uroczy staw.
Ostatnie spojrzenie na szlak wejściowy na Hoher Burgstall.
Teraz kierujemy się na południe.
Mijamy ogromne konstrukcje chroniące przed lawinami.
Zamykamy pętelkę wokół szczytu Hoher Burgstall.
Ostatnie spojrzenie szczyt Hoher Burgstall – nasz dzisiejszy taras widokowy.
Teraz na przełęcz Schlicker Schartl.
Trawersujemy wielkie piarżyska.
Skały też są niczego sobie.
Przełęcz tuż tuż
Widok z przełęczy Schlicker Schartl na Kreuzjoch.
W dolinie już leje…
…a my jeszcze chcemy na drugą przełęcz!.
Nawet w tak nieprzychylnych warunkach rośliny znajdą miejsce dla siebie.
Tuż obok szlaku piękna poduszka lepnicy bezłodygowej.
Przełęcz Seejöch – widok na Gamskofel.
Widać też schronisko Adolf-Pichler-Hütte.
Chmury kłębią się coraz bardziej.
Schlicker Seespitze pozostanie przez nas niezdobyty.
Szlak na Schlickera wychodzi właśnie z tej przełęczy.
Kilka kropel spada nam na nos, chmury ciemnieją, więc zarządzamy odwrót i przyspieszamy kroku. Wracamy znaną ścieżką na przełęcz Schlicker Schartl, a potem – przecież prawdziwy turysta nigdy tą samą drogą nie wraca – nie wracamy pod Burgstall, tylko schodzimy ścieżką w dolinę. Szlak jest dość mocno zerodowany i miejscami średnio wygodny, ale nachylenie nie jest duże, więc kolana zanadto nie cierpią. Idziemy wśród soczystych, alpejskich hal pełnych kolorowych kwiatów – nie mielibyśmy nic przeciwko zamienieniu się na jakiś czas w tutejsze krowy. Co kilka kroków widać wejścia do nor świstaków. Spacer jest bardzo przyjemny, a byłby zapewne jeszcze bardziej, gdyby nie zaczynało padać. Wyciągamy kurtki i zakładamy kaptury na głowę. Po chwili padać przestaje – to okaże się tylko preludium.
A teraz z powrotem na Schlicker Schartl.
Powrót na Schlicker Schartl, przed nami Hoher Burgstall.
Zaczynamy zejście z przełęczy.
Szlak sprowadza nas do Zirmachalm, w dole widać Schlickeralm.
Idziemy przez piękne alpejskie łąki.
Alpejska sielanka
Nasza ścieżka sprowadza nas w okolice nieczynnego w lecie gościńca Zimachalm (1938 m). Minus jest taki, że chcąc wrócić wyciągiem, musimy teraz dwieście metrów wysokości wejść do góry, ale co to dla nas😉. Idziemy wygodną drogą Naturlehrweg, prowadzącą do górnej stacji kolejki. Ta droga została zbudowana specjalnie dla …. rodzin z wózkami dziecięcymi, o czym informuje nawet odpowiednia ikonka. Ścieżka równiutko usypana z kamyczków, nachylenie komfortowe, co kilka kroków na zmęczonych czekają drewniane ławki, niektóre malutkie, tylko dla najmłodszych. Pomyślelibyście, że alpejskie szlaki mogą być przyjazne dla rodzin z małymi dziećmi? A naprawdę są!
Cały dzień mieliśmy szczęście, musiało się to kiedyś skończyć. Deszcz pada coraz gęstszy, a znad szczytów masywu Kalkkogel dobiegają coraz głośniejsze grzmoty. Ostatnie 500 m pokonujemy smagani ulewnym deszczem. Cali mokrzy wskakujemy do stacji kolejki, marząc o ciepłym samochodzie i coraz bliższej wizji obiadu, a tu pach! – z uwagi na porywisty wiatr kolejka zostaje zatrzymana. Na szczęście miły pan z obsługi zaprasza nas do swojej kanciapy – pomieszczenie jest ogrzewane. Siedzimy na ciepłej drewnianej ławce i rozkoszujemy się jakże rzadką świadomością, że nigdzie nam się nie spieszy. Przymusowe oczekiwanie trwa nie dłużej niż pół godziny. Po chwili mamy i ciepły samochód, i pichcimy obiad.
Wieczorem nasze główne zmartwienie dotyczy tego, gdzie by tu jutro pójść (czy to nie cudowne?). Pogoda ma być jeszcze bardziej niestabilna. A nasze plany tego nie wiedzą. Coś musimy wymyślić.
Po ulewie widoki z naszego okna są bajkowe.
Dekoracje zmieniają się z każdą minutą.
Trasa w liczbach:
5,5 godziny (bez przejazdu kolejką); 800 m przewyższenia, ok 10 km
Nasza dzisiejsza trasa.
Przepiękny gorący dzień, ale około południa straszyły nas burzowe chmury i przelotnie popadało
To jeden z najpiękniejszych szlaków, jakimi kiedykolwiek szliśmy! Piękne jezioro, wodospady, doliny, potoki, lodowce! Trudno wypuścić aparat z ręki. Ścieżka poprowadzona w jakiś taki przyjemny sposób, że ciągle mieliśmy wrażenie, że jesteśmy w naszych kochanych Tatrach, tylko wszystko dookoła jest jakieś takie większe ;-). Szlak nie jest trudny i jest dostępny praktycznie dla każdego, kto ma przyzwoitą kondycję (w razie czego można przejść tylko część trasy lub zanocować w schronisku), większej uwagi wymaga głównie zejście z przełęczy Niederl.
Ruszamy z parkingu opisanego jako Nürnberger Hütte. Po kilkunastu minutach dość stromego podejścia przez piękny las szlak dociera do drogi jezdnej. Widoki zarówno za nami, jak i przed nami rozszerzają się. Po prawej szumi potok, a naszym oczom ukazuje się szerokie i pokryte pięknymi łąkami dno doliny Langental.
Przechodzimy obok B’suchalm (gospodarstwo z gościńcem dla turystów, podobne spotkać można tutaj w niemal każdej dolinie i na każdej większej hali). Zaczynamy wspinać się nieco mozolnymi zakosami w coraz mocniej świecącym słońcu. Po dojściu na wysokość ok. 2000 m n.p.m. chwilę odpoczywamy na miłej ławeczce. Potem szlak staje się już mniej strony i w kolejne kilkadziesiąt minut doprowadza nas do schroniska.
Ruszamy z parkingu za przysiółkiem Ranalt.
Zaczynamy wędrówkę doliną Langental – rzut oka za siebie.
Szlak wiedzie najpierw dnem doliny wzdłuż potoku.
Po chwili dochodzimy do hali B’suchalm (1580 m n.p.m.).
Gospodarze gościńca B’suchalm zajmują się też hodowlą zwierząt.
Co szlak, to inne zwierzęta. Dziś spotykamy kozy.
Kozy zapuszczają się chętnie do wyższych pięter doliny.
Po niemal dwóch godzinach marszu wreszcie czas na odpoczynek.
Z progu doliny otwiera się szeroki widok na otaczające szczyty.
Na tarasie Nürnberger Hütte (2278 m n.p.m.) zatrzymujemy się na tradycyjnego radlerka. Postój trochę nam się przeciąga, bo bardzo niepokoją nas wypiętrzające się na północy chmury, zmierzające wyraźnie w naszą stronę. Po długich dywagacjach, co dalej robimy w tej sytuacji (planowaliśmy piękną ferratę Nürnberger Hütte), postanawiamy zaryzykować podejście na przełęcz, ale omijając ferratę, żeby mieć możliwość szybkiego odwrotu w razie nagłej zmiany warunków. Ferrata, chociaż należy do gatunku „przyschroniskowych”, jest atrakcyjna i była nam dzisiaj po drodze, ale cóż, czasami trzeba zachować rozsądek.
Tego nam było trzeba!
Ruszamy dalej – Nürnberger Hütte zostaje za nami.
Podejście na przełęcz Niederl (2629 m n.p.m.) jest dosyć wygodne i bardzo przypomina nam szlaki w Tatrach Wysokich, ułożone z dużych granitowych bloków. „Nasza” burza gdzieś sobie poszła, więc jesteśmy już spokojniejsi, ale na przełęczy okazuje się, że po drugiej stronie pogoda jest znacznie gorsza. Niebo całe zaciągnięte chmurami, z których to tu, to tam już pada… Szybko robimy więc zdjęcia i ruszamy w dół.
Schronisko Nürnberger zostaje coraz bardziej w dole.
Zbliżająca się do nas burza zniechęciła nas do przejścia ferraty Nürnberger Hütte.
Na przełęcz wprowadza wygodna ścieżka klucząca między blokami skalnymi.
Na przełęczy Niederl zauważamy, że deszcz nadciąga też z drugiej strony.
…więc czym prędzej uciekamy w stronę kotlinki Grünau.
Zejście z przełęczy na stronę zachodnią jest najbardziej eksponowanym miejscem na dzisiejszej trasie. Prowadzi jednak dość wygodnymi zakosami z zabezpieczeniem stalową liną, której można się przytrzymać. Osoby z małą odpornością na ekspozycję mogą mieć tutaj jednak trudności, zwłaszcza przy schodzeniu, ale obiektywnie problemów dużych nie ma.
Widoki po tej stronie przełęczy znacznie przewyższają nasze oczekiwania. Przez długi czas podziwiamy piękny lodowiec spływający spod szczytu Wilder Freigera, oraz leżące u jego stóp jezioro Grünausee, którego toń ma głęboką turkusową barwę. Niestety, kontemplowanie widoków nagle przerywa nam deszcz. Na szczęście nie pada długo i już po chwili wychodzi znowu słońce, a chmury w ciągu kilku minut gdzieś się rozpływają. Korzystamy z pogody i schodzimy nad sam brzeg jeziora Grünausee (trzeba nieco zboczyć ze szlaku), gdzie urządzamy sobie przemiły postój. Czujemy się jak nad jakąś laguną na włoskiej riwierze, do tego z widokiem na ośnieżone szczyty – no po prostu bajka!
Pięknie stąd prezentuje się Wilder Freiger.
Lodowiec Wilder Freiger to główny aktor tej sceny.
Ścieżka sprowadza w kierunku Grünausee.
Piękna dolina polodowcowa przywodzi nam na myśl naszą 'Piątkę’.
Przed nami widok na górskie otoczenie doliny Sulzenau.
Zbierało się na deszcz, zbierało, no i oczywiście zaczęło padać.
Turkusowa barwa stawu Grünausee.
Przy szlaku czai się jaszczurka.
Grünausee. Jest pięknie.
Nie możemy się oprzeć chęci urządzenia sobie tu krótkiego odpoczynku.
Trzeba ruszać dalej, ale nie oznacza to końca niesamowitych wrażeń. Przechodzimy po podręcznikowych wręcz ogładzeniach polodowcowych, oglądamy piękny potok wypływający wprost z lodowca. Można tutaj studiować poszczególne elementy rzeźby polodowcowej. Szlak jest poprowadzony po mistrzowsku. Przez dłuższy czas prowadzi sporym wałem morenowym, by po przeprawieniu się na drugi brzeg potoku znowu poprowadzić na piękny punkt widokowy (drogowskaz, trzeba odejść od szlaku kilkadziesiąt metrów – warto!), z którego widać zarówno przebyty przez nas odcinek drogi, jak i lodowiec Sulzenauferner oraz położone na wysokim progu skalnym.
Schodzimy w kierunku doliny Sulzenau.
Po drodze uwagę zwracają imponujące ogładzenia polodowcowe
Morena jak z podręcznika geografii.
Nią właśnie wiedzie nasz szlak.
Podziwiamy lodowiec Wilder Freiger.
Kozy dziś już były, teraz pora na owce!
Boczna ścieżka odbijająca od szlaku doprowadza do punktu widokowego na dolinę Sulzenau.
W górnym piętrze doliny przysiadło schronisko Sulzenau.
Przekraczamy lodowcowy potok Sulzenaubach.
Schronisko Sulzenau leży na wysokości 2191 m.
Stąd już szybciutko docieramy na taras schroniska Sulzenauhütte, gdzie zamawiamy „górskie jadło” i napitek dla członków Alpenverein. Dzisiaj na posiłek składa się kotlet, jajko sadzone i ziemniaki w śmietanowym sosie, a do tego pół litra kompotu. Nie jest to kuchnia wysokich lotów, ale dla głodnego turysty w sam raz!
Teraz już czeka nas tylko zejście do samochodu. W żadnym wypadku nie jest to jednak nudna męczarnia, jak to bywa z zejściami. Wybieramy nieco mniej wygodne, ale za to ciekawsze warianty zejścia, będące częścią Wilde Wasser Weg – sztubajskiej świetnej trasy edukacyjnej, pokazującej dziki górski potok, wodospady i prowadzącej aż pod lodowiec Sulzenauferner.
Szlak sprowadza zakosami na niższe piętro doliny, podchodząc pod sam Sulzenau Wasserfal. To niesamowite wrażenie być tak blisko tak wielkiego wodospadu (ten jeden z najwyższych wodospadów Alp Wschodnich ma aż 200 m wysokości!). Spadająca woda tworzy całkiem silny wiatr niosący pył wodny, w którym promienie słoneczne tworzą piękną tęczę! Cudo! Woda oblepia nas mgiełką, hałas uniemożliwia rozmowę.
Z zejścia w dolinę Sulzenau otwiera się bajkowy widok na potok Sulzenaubach.
Nasz szlak pokrywa się z 2. etapem Wilde Wasser Weg.
Wodospad Sulzenau spada z 200-metrowego progu doliny.
To jeden z najwyższych wodospadów w Alpach Wschodnich.
Piękna, soczysta hala na wysokości Sulzenaualm (1857 m n.p.m.).
Po obejrzeniu wodospadu pokonujemy płaską jak stół halę Sulzenaualm, po której wiją się odnogi potoku. Po chwili znowu zaczynamy ostre zejście, już ostatnie na dzisiaj. Szlak sprowadzający nas na kolejne trzy punkty widokowe na kolejny wodospad miejscami prowadzi po specyficznych drewnianych pomostach przypominających drabiny lub drewniane tory kolejowe.
Widok na Grawa Wasserfal jest niesamowity. Woda spada znowu z prawie 200-metrowego progu, a dodatkowo to najszerszy wodospad Alp Wschodnich – mierzy ok. 85 m szerokości! Wodny pył znowu tworzy piękne tęcze. Po dotarciu na dolny drewniany taras widokowy przechodzimy po mostku na drugi brzeg potoku spływającego z wodospadu.
Sulzenaualm (1857 m n.p.m.)
Można zerknąć z góry na Mutterbergtal.
A to kolejna atrakcja – wodospad Grawa.
Wodospad zasilają położone wyżej lodowce.
Człowiek jest przy nim taki malutki!
Wododpad Grawa to jeden z największych wodospadów w Alpach – ma 85 m szerokości.
Ostatnie 2,5 km idziemy wzdłuż imponującego potoku najpierw szlakiem Wilde Wasser Weg, a ostatnie kilkaset metrów pokonujemy poboczem drogi. Dotarliśmy do naszego samochodu – hurra!
Końcowy odcinek naszej trasy to 1. etap Wilder Wasser Weg.
Plan na dzisiaj mocno ewoluował. Zaczęło się od chęci przejścia ferraty Nürnberger Hütte. Potem doczytaliśmy, że zamiast wracać tą samą drogą, można zrobić pętlę obok jeziora i wodospadu, więc koncepcja została rozszerzona, a ostateczny efekt wypadł jak powyżej, czyli bez ferraty, ale za to z jakimi widokami, z jakimi atrakcjami! Dla takich miejsc i takich szlaków kocha się góry!
Trasa w liczbach:
Niespełna 11 godzin, ok. 18 km, przewyższenie po ok. 1500 m w górę i w dół
Jeden z najpiękniejszych szlaków, jakimi szliśmy.
Słoneczny poranek, od popołudnia przelotne opady, ok. 25 stopni
Po wczorajszej wycieczce (oj, czujemy tych 2400 m przewyższenia w nogach…) jakoś tak od rana pałamy silną chęcią do zwiedzenia Innsbrucka;) W sukurs przychodzi nam pogoda – po porannym słońcu od popołudnia aurę urozmaicają przelotne opady. Po leniwym poranku, porządkowaniu zdjęć z wczoraj (rety, ale tam było pięknie!) i budżetowym hand-made obiedzie kluchowo-kiełbasianym na wycieczkę wybieramy się dopiero po południu.
Dziś odwiedzamy Innsbruck – stolicę Tyrolu. Miasto jest pięknie położone nad rzeką Inn, osłonięte ze wszystkich stron wysokimi górami. Mimo swoich rozmiarów (prawie 125 tys. mieszkańców) zabytkowe centrum jest zwarte i najważniejsze zabytki leżą w granicach niezbyt długiego spaceru. Na ulicach kręcą się różnojęzyczny turyści, ale nie ma nieprzyjemnego tłumu; niedaleko starówki można wygodnie zostawić samochód na jednym z podziemnych parkingów – to miasto przyjazne dla turystów, w sam raz na popołudniową wycieczkę. Innsbruck kusi wieloma cennymi zabytkami – nam spodobały się chyba najbardziej zachowane stare szlacheckie domy, zajmujące całe ciągi ulic. Spacerując po kolorowych uliczkach innsbruckiej starówki, można się poczuć jakby się było przeniesionym w czasie.
Tytułowy most na rzece Inn
Spacer po Innsbrucku zaczynamy od okolic łuku triumfalnego, nieopodal którego zostawiamy (na parkingu podziemnym) samochód, i idziemy na północ w stronę centrum. Po prawej stronie mijamy barokowy pałac Altes Landhaus, stanowiący dziś siedzibę sejmu i rządu prowincji. Od skrzyżowania z Anichstrasse ulica Marii Teresy rozszerza się, wyglądem przypominając podłużny plac. Pod kolumną św. Anny, upamiętniającą obronę Tyrolu w 1706 r., rozsiadają się i turyści, i miejscowi. Po chwili skręcamy w lewo w malowniczą Kiesbachgasse. Koniecznie trzeba tu zajrzeć, będąc w Innsbrucku. Wzdłuż całej ulicy wznoszą się wysokie dawne domy szlacheckie. Obecnie w wielu z nich funkcjonują drogie sklepy i eleganckie restauracje, nad ulicę zwieszają się ozdobne szyldy. Każdy z domów jest inny, a jednocześnie wszystkie tworzą razem spójną wielobarwną kompozycję. Naszą uwagę zwraca zwłaszcza Helblinghaus z bogatą rokokową dekoracją. Stąd już tylko krok do słynnego Złotego Daszku (Goldenes Dachl)– jednego z symboli Innsbrucka. Reprezentacyjny powlekany złotem balkon został ukończony już w 1500 r. i miał symbolizować potęgę Habsburgów. Daszek (podobni jak i całą starówkę) najlepiej można obejrzeć z dzwonnicy – wieży dawnego ratusza – naprawdę nie szkoda wydać 4 euro na bilet wstępu. Kolorowe kamienice widziane z góry wydają się wielką wielobarwną makietą. W Innsbrucku oglądamy jeszcze z zewnątrz habsburski zamek Hofburg (możliwe jest także zwiedzanie pięknych wnętrz ze słynną Komnatą Gigantów na czele) i odwiedzamy dwie świątynie, a właściwie jedną z nich – katedrę (piękne barokowe wnętrze, w środku cenny manierystyczny grobowiec arcyksięcia Maksymiliana z pocz. XVII w.). Drugi kościół, na którym bardzo nam zależało (m.in. ze względu na renesansowe mauzoleum cesarza Maksymiliana I i tzw. srebrną kaplicę) – Hofkirche, zastaliśmy … zamknięty. Z wnętrza dobiegały odgłosy organów, czemu nie można było wejść do środka? Czyżby – jak by to sugerowały informacje w przewodniku – do świątyni obowiązywały bilety wstępu, kupione w Tyrolskim Muzeum Sztuk i Tradycji Ludowych? Tego już dziś nie sprawdziliśmy. Pozostało poczucie niedosytu, ale będziemy przynajmniej po co do Innsbrucka wrócić – może z dzieciakami? Chętnie zwiedzimy wtedy rzeczone muzeum ludowe (ponoć jedno z najciekawszych w Europie), pospacerujemy po parku Hofgarten i wjedziemy na punkt widokowy na skoczni narciarskiej.
Łuk Triumfalny zamyka oś Maria-Theresien-Strasse.
A na północnym krańcu ulicy majaczą szczyty Nordkette.
Budynek pałacu Altes Landhaus – siedziba miejscowego parlamentu.
Niebiescy atakują!
Piękną Maria-Theresien-Strasse ozdabia kolumna Świętej Anny.
Godła zwierzęce zdobią skrzyżowanie ulic starówki…
…Kiebachgasse i Steingasse.
W perspektywie uliczki widać dzwonnicę.
Po deszczu zaułki nabierają uroku.
Habsburski zamek Hofburg.
Katedra św. Jakuba dominuje nad Placem Katedralnym.
Barokowa ambona na tle prezbiterium.
W transepcie dostojny grobowiec arcyksięcia Maksymiliana.
Liczy się każdy szczegół – brązowe detale mauzoleum arcyksięcia.
Piękno otacza nas ze wszystkich stron.
Róg Herzog-Friedrich-Strasse zdobi Helblinghaus.
Po drugiej stronie Herzog-Friedrich-Strasse stoi dzwonnica – pozostałość po starym ratuszu.
Schody na widokową dzwonnicę.
Złoty Daszek to prawdziwa wisienka na tyrolskim torcie.
Ponad 500 lat temu pokryto go 2657 pozłacanymi płytkami.
Dwukondygnacyjny wykusz jest bogato zdobiony.
Na południowym krańcu miasta widać skocznię, w tle szczyt Serles.
Z tarasu na dzwonnicy miejskie domy wyglądają jak na makiecie.
Żegnamy Innsbruck ostatnim spojrzeniem na katedrę.
Ale – aha! – mamy dziś mały sukces – udaje nam się kupić słynne czekoladki Mozartkugeln – widocznie sprzedają je nie tylko w Salzburgu. Kupujemy od razu cztery opakowania – będzie dobra pamiątka dla Dziadków. Chłopcom przywieziemy natomiast ozdobne tyrolskie dzwonki – udało nam się kupić trzy – dla każdego w innym kolorze.
Piękny dzień, przed wieczorem chmurzy się, ale bez opadów, do 24 st.
Ferrata Ilmspitze – najpiękniejsza ferrata Austrii?
Długo zastanawialiśmy się jaką trasę wybrać na dzisiaj. Największym problemem okazałą się… pogoda! A dlaczego? Bo ładna i pewna, więc trzeba ten dzień wykorzystać jak najlepiej. A z drugiej strony pewnie dzisiaj będziemy mieli kryzys kondycyjny… No i co tu wybrać?
Rano zjeżdżamy kilka kilometrów do centrum Neustift pod kolejkę Panoramabahn Elfer. Parking niby spory, ale już w znacznym stopniu zajęty. Kolejka gondolowa wywozi nas (w ramach naszej Stubai Card bezłatnie) na wysokość ok. 1800 m n.p.m.
Nie tracąc czasu, odnajdujemy odpowiedni kierunek i o 9:30 ruszamy w stronę doliny Pinnistal. Mijamy łąkę, z której startują paralotniarze, i oryginalną platformę widokową. Po podejściu kilkudziesięciu metrów w górę zaczynamy bardzo przyjemne zejście na halę Pinnisalm. Przyjemnie wytrasowana ścieżka trawersuje zbocza Elferspitze, stopniowo obniżając się na dno doliny. Przed nami piękne alpejskie widoki na wschodnie otoczenie doliny z imponującym Kirchdachspitze. Ach, byłby to piękny spacer z dziećmi!
Kolejka Panoramabahn Elfer wwozi nas na wysokość 1790 m.
Neustift im Stubaital zostaje w dole – wrócimy tu dopiero wieczorem.
Hale przy górnej stacji kolejki to ulubione miejsce startu paralotniarzy.
Mijamy punkt widokowy i idziemy na południe.
Zejście w dolinę Pinnistal to prawdziwa przyjemność.
Ścieżka wije się wśród soczystej zieleni w prawdziwie alpejskich widoków.
Szlak sprowadza w dolinę w okolicy schroniska Pinnisalm.
Po niespełna 40 minutach docieramy na halę Pinnisalm (1560 m n.p.m.). Wybierając wjazd kolejką, a następnie zejście do doliny, oszczędziliśmy sobie 600 m wysokości i około dwie godziny podejścia, które czekałoby nas, gdybyśmy zaczęli dzisiejszą wycieczkę z przysiółka Neder. Do tego miejsca można też dostać się minibusem Pinnisshuttle, który zawozi turystów aż do ostatniej hali w dolinie – Karalm. To jednak spory koszt (13 euro/osoba), a wjazd kolejką „załatwiamy” w ramach Stubai Card.
Dnem doliny prowadzi kamienista, wygodna droga, którą sprawnie zaczynamy zdobywać wysokość. Po pół godziny meldujemy się na hali Karalm (ok. 1750 m n.p.m.). Tu jest ostatni gościniec, w którym można się posilić i odpocząć. Podobny był na Pinnisalm (i jeszcze jeden niżej, na Issenangeralm, miniemy go dopiero w drodze powrotnej). Oboje zgadzamy się, że w tej okolicy są bardzo przyjemne, łatwo dostępne szlaki dla rodzin z dziećmi. Można na przykład zrobić sobie bardzo przyjemną kilkugodzinną pętlę spod górnej stacji kolejki do Elferhütte, dalej przez Panoramaweg zejść na halę Karalm, a potem po zejściu na halę Pinnisalm wejść z powrotem do górnej stacji kolejki ścieżką, którą my schodziliśmy w dolinę.
My teraz nie korzystamy z oferty bacówek – dłuższy postój planujemy dopiero w schronisku na przełęczy Pinnisjoch. Ścieżka wprowadza na przełęcz wyjątkowo wygodnymi zakosami – nawet specjalnie nie czuje się tu zdobywania wysokości. Zachwycamy się alpejskimi kwiatkami – co najmniej kilka gatunków nie przypomina naszych tatrzańskich roślin, więc nie możemy się oprzeć pokusie robienia zdjęć. Szczególnie ładne są „takie różowe” (potem sprawdzamy ich nazwę – różaneczniki alpejskie) – tworzą całe barwne połacie na pograniczu hal i kosodrzewiny – piękne!
Ruszamy w górę doliny Pinnistal.
Po chwili mijamy schronisko Karalm (1747 m n.p.m.).
Za schroniskiem ścieżka zaczyna piąć się zakosami na przełęcz.
Podziwiamy różaneczniki alpejskie.
Nazw niektórych kwiatów nawet nie znamy
…ale i tak są piękne!
Wygodnie poprowadzone zakosy wprowadzają na wysokość 2370 m.
W pewnym momencie na naszej drodze staje urocza ławeczka – chyba czeka specjalnie na nas! Nie możemy się oprzeć i robimy sobie krótki odpoczynek na uzupełnienie kalorii. Idziemy już prawie dwie godziny i dochodzimy do poziomu 2000 m – należy nam się!
Przez pewien czas szlak ma mniejsze nachylenie i prowadzi pięknymi halami. Ich uroki doceniły też alpejskie krowy, które postanowiły nie wpuścić nas do swojego królestwa. Na szczęście po spojrzeniu im głęboko w oczy dały obejść się bokiem:) Tutejsze krowy są wyjątkowo czyste i… ładne – nadają się wprost do reklamy wiadomej czekolady ;-).
Oj, chyba nie przejdziemy dalej…
Tutejsze hale są intensywnie wypasane.
Krowy pięknie komponują się z alpejskim krajobrazem.
Przed nami jeszcze ostatnia porcja zakosów i po niespełna trzech godzinach meldujemy się na przełęczy Pinnisjoch (2370 m n.p.m.). Tuż za nią skrywa się urocze schronisko Innsbrucker Hütte. Zasiadamy na słonecznym tarasie z pięknym widokiem na otoczenie doliny Gschnitztal i zamawiamy po radlerku, a do tego Apfelstrudel i ciasto morelowe – pycha!
Przed nami przełęcz Pinnisjoch.
Stąd już tylko krok do bardzo przyjemnego schroniska Insbrucker Hütte (2370 m).
Przełęcz Pinnisjoch to popularne miejsce odpoczynku.
Widok na południowe otoczenie doliny Gschnitzal.
Na zachodzie majaczy dumnie Habicht (3277 m n.p.m.).
O 13:00 pokrzepieni ruszamy dalej. Spoglądamy z przełęczy, że do naszego Ilmspitze jest całkiem niedaleko. Jaka tam godzina podejścia do ferraty, eee, przesada – myślimy. Szlak jest bardzo przyjemny – ścieżka wchodzi pomiędzy dolomitowe skały, prowadzi głównie po prawej (wschodniej) stronie grani to podchodząc trochę, to opadając. Po ok. 20 minutach zaczynają się ubezpieczenia, zakładamy więc sprzęt, jak każą, chociaż trudności nie trwają długo. Po 40 minutach widzimy w oddali drogowskazy w dwie strony – aaa, to pewnie to rozejście się dróg wejściowej i zejściowej na nasz szczyt – mówimy sobie… Nic bardziej mylnego. Okazuje się, że to dopiero odejście szlaku na szczyt Kalkwand, a przed nami jeszcze prawie pół godziny drogi pod Ilmspitze. Szlak jest jednak przyjemny – prowadzi widokowym grzbietem przez kopulaste wzniesienia aż do podnóża Ilmspitze. Dojście to jednak faktycznie bita godzina, nie chce być inaczej… Patrzymy na zegarki – oj, wcześnie w domu to my dziś nie będziemy.
My ruszamy na wschód, w kierunku szczytu Kalkwand.
Wchodzimy w dolomitowy park skalny.
Dolina Pinnistal została daleko w dole.
Nasza ścieżka trawersuje stoki Kalkwanda (2564 m n.p.m.).
Dolomitowe wychodnie skalne mają bajkowe kształty.
Rzut oka za siebie – jaki piękny mamy dziś szlak!
Przed nami widać już nasz cel – szczyt Ilmspitze (2692 m n.p.m.).
Na szczyt Ilmspitze prowadzi piękna, dość wymagająca ferrata.
Ze dawnego schronu, który kiedyś stał przy początku ferraty, została już tylko kupa desek. Zadziwia nas brak ludzi – od przełęczy nie spotkaliśmy nikogo, teraz na ferracie przed nami jedna dziewczyna znika po chwili w skałach. Teraz kolej na nas. Hmm, początek ferraty nie zachęca – tak jakoś jest pionowo i odpychająco, i nie wiadomo gdzie nogę postawić – tu są najtrudniejsze miejsca, wyceniane w miejscowej broszurce na C/D. Jak na nasz gust na pierwszym (ale krótkim) odcinku D jak się patrzy. Zastanawiamy się, czy iść wyżej, bo dużą ilością czasu to my dzisiaj nie dysponujemy. Szkoda nam jednak nie wejść na szczyt, skoro weszliśmy aż tutaj, M. udało wgramolić się jakoś na pierwszy pionowy próg; męska decyzja, idziemy! Dalej, zgodnie z opisem ferraty w przewodniku, trudności z każdym krokiem maleją i droga robi się naprawdę ciekawa i w miarę wygodna. Można mieć uwagi do słabego naciągnięcia liny, ale kto by tam czepiał się szczegółów.
Początek ferraty do łatwych nie należy.
Jak już tu weszliśmy, nie ma odwrotu – droga zejściowa jest dużo łatwiejsza.
Przełęcz zostaje coraz bardziej w dole.
Dzielnie wspinamy się coraz wyżej.
Odwracamy się do tyłu i odnajdujemy szlak, którym przyszliśmy.
Wyżej teren staje się łatwiejszy.
Rzut oka na piękny Elferspitze.
Gdzie by tu dalej?:)
Piękny powietrzny trawers.
Jedna z głównych atrakcji ferraty – duży krok nad głęboką szczeliną.
Jak człowiek zerka w dół, w głowie może się zakręcić.
A nad tymi czeluściami piekielnymi musimy zrobić krok!.
Pod szczytem spotkamy jeszcze mroczny komin z zaklinowanym blikiem skalnym.
R. wdrapuje się na szczyt. Już prawie, prawie!
Po drodze atrakcji co nie miara, a trudności nie wychodzą poza dobre C. Sporo prawie pionowych ścian, fajny krok nad głęboką rozpadliną (dreszczyk emocji gwarantowany!), ciemny kominek z zaklinowanym nad głowami głazem… Ostatni odcinek granią przed szczytem i nareszcie – jesteśmy na Ilmspitze (2692 m n.p.m.)! Po krótkiej ocenie pogody decydujemy się odpocząć nieco niżej, bo zbierające się na horyzoncie chmury świadczą o tym, że w ciągu kilkunastu minut może nadciągnąć burza. Schodzimy kilkadziesiąt metrów tą samą drogą, a potem za strzałką z napisem „ABSTEIG” skręcamy na wschód (schodząc – w lewo) i tutaj dopiero rozsiadamy się na zasłużony odpoczynek. Pijemy cudowną herbatkę i wcinamy kanapki. Kłębiące się chmury nie pozwalają nam się zrelaksować – ruszamy dalej – odpoczniemy w schronisku.
Na szczycie Ilmspitze (2692 m n.p.m.).
Widok z Ilmspitze na północny wschód.
…i na zachód, w stronę Habichta.
To wszystko w oprawie pięknych dolomitowych skałek.
Na postój pozwalamy sobie dopiero w łatwiejszym terenie.
Zejście początkowo jest całkiem przyjemne – trochę drabinek, trawersy malowniczymi półkami skalnymi. Przypomina nam się ferrata Ivano Dibona w masywie Cristallo z zeszłego roku. Dalej jednak robi się mniej przyjemnie – zaczynają się uciążliwe piargi, dużą część trasy stanowi bardzo niewygodne i niezbyt bezpieczne zejście żlebem wypełnionym kruchym materiałem skalnym. Do tego ciągle słyszymy niepokojący hałas spadających kamieni. Dopiero po dłuższej chwili dowiadujemy się, co jest źródłem tych obsunięć – to duże stado kozic! Na szczęście teraz są już poniżej nas, więc możemy odetchnąć z ulgą – nie strącą na nas kamieni.
W pewnym momencie przekraczamy źleb, zsuwając się z asekuracją kilkudziesięciometrowej liny. Dalej już prawym brzegiem żlebu po piargach, ale wzdłuż skał. Znowu jak w Dolomitach. Dopiero po ponad godzinie dostrzegamy przed nami w dole ścieżkę wyprowadzającą z powrotem do początku ferraty. A tu znowu niespodzianka – nasze znajome kozice znowu są nad nami i zrzucają sporo kamieni na naszą ścieżkę. Próbujemy je przepędzić krzykiem, ale mają nas w…. Cóż nam pozostaje – po zrobieniu kilku zdjęć (niestety kozice zlewają się ze skalnym tłem) i sprawdzeniu kasków ruszmy naprzód. Na szczęście kozice jakby nam się przyglądały i na te kilkanaście sekund zastygły w bezruchu i nie zrzuciły nam nic na głowę :-). Nie mieliśmy dotąd pojęcia, że taki piękny kierdel kozic (było ich ponad dwadzieścia sztuk) może stanowić tak duże niebezpieczeństwo w górach!
Zejście z Ilmspitze prowadzi inną, łatwiejszą drogą.
Trawersujemy pięknymi półkami skalnymi.
Czujemy się jak w Dolomitach.
Pokonanie stromej ściany ułatwia szereg klamer.
Ścieżka sprowadza do gigantycznego żlebu. To niezbyt przyjemny odcinek.
Rzut oka do góry – stamtąd zeszliśmy!
Teraz przed nami już tylko bezpieczna droga powrotna. Zmęczeni, gramolimy się ścieżką z powrotem do punktu startu ferraty (droga zejściowa sprowadza żlebem ponad 100 m niżej niż punkt wyjścia). Zbliża się już 18:00, więc każdy krok w górę po całym dniu wędrówki zaczyna być bolesny. Droga dojściowa, tak przyjemna kilka godzin temu, teraz męczy i dłuży się. Szczególnie podejścia, a jest ich kilka, dają się nam we znaki. Goni nas jednak groźba deszczu i burzy.
Kończymy herbatę z jednego termosu, zostawiając drugi „na czarną godzinę”. W pośpiechu kubek z termosu zalicza upadek w przepaść. No trudno, mówimy sobie. Po chwili jednak kilkadziesiąt metrów niżej czeka na nas jakby nigdy nic na naszej ścieżce – ale zaliczył przygodę! Będzie miał co opowiadać „przy herbacie”;-). O 18:30 z niekłamaną radością witamy znajome schronisko i zasiadamy w cieplutkiej jadalni.
Przed nami przyjemna ścieżka, choć trzeba uważać na spadające kamienie!
Mimo zmęczenia nie pozostajemy obojętni na uroki szlaku.
I wreszcie upragniony widok – Insbrucker Hütte i OBIAD!
Atmosfera w Innsbrucker Hütte jest naprawdę schroniskowa (w dobrym tego słowa znaczeniu) – jadalnia przytulna, jest gitara i akordeon, gry dla dorosłych i dzieci. Chciałoby się tu zamieszkać. Dzisiaj jednak nie jesteśmy do tego przygotowani. Szybko zjadamy bardzo dobre spaghetti, popijamy piwem, herbatą i (podejrzanie kakaowym) cappuccino, i o 19:20 ruszamy na dół.
Przed nami – bagatela – 1400 m wysokości zo zgubienia i ok. 11 km zejścia. Na szczęście ścieżka jest wygodna i bezpieczna. Pogoda się nieco poprawiła, więc spokojnie schodzimy znanymi wygodnymi zakosami i dalej drogą dnem doliny Pinnisalm. Przed 21:00 robimy krótki postój, wypijając resztę herbaty („czarna godzina” nadeszła!) i lecimy dalej. Szlak na chwilę zbacza pomiędzy zabudowania i przez chwilę prowadzi leśną ścieżką, co trochę nas niepokoi, bo robi się już prawie zupełnie ciemno, czołówki co prawda w plecaku czekają w gotowości, ale i tak to żadna przyjemność. Po chwili na szczęście wracamy do znanej szerokiej drogi, która w zapadającym zmroku jest znacznie pewniejsza.
Zadziwia nas spore nachylenie drogi, utrzymujące się aż do samego wylotu doliny, wyraźnie większe niż w jej wyższej części, ale cóż – gdzieś trzeba zgubić te 1400 m przewyższenia! Tylko nasze nogi nie chcą tego zrozumieć. Przed 22:00 meldujemy się u wylotu doliny w Neder i skręcamy zgodnie z drogowskazem na Neustift. Droga ku naszemu (i naszych nóg) niezadowoleniu znowu pnie się trochę w górę, ale potem już sprowadza do centrum Neustift. Ostatnie kilkadziesiąt metrów to zakosy po łące sprowadzające za drogowskazem do mostku na rzece i prosto pod dolną stację kolejki, gdzie czeka nasza bryka. Udało się!!! Znowu będzie co wspominać!
Znajoma przełęcz Pinnisjoch. Zaczynamy schodzić mocno wieczorową porą.
Po prawej uśmiecha się do nas Ilmspitze – tutaj dziś byliśmy!
Przy schronisku Karalm spotykamy takie słodziaki!
Gigantyczna, pęknięta na pół wanta za schroniskiem Pinnisalm.
Neustift witamy już późnym wieczorem.
Dzisiejsza nasza trasa to właściwie materiał na dwie wycieczki. Dojście do schroniska Innsbrucker Hütte na przykład z okolic górnej stacji kolejki Panoramabahn Elfer to świetna propozycja na rodzinny górski spacer. A przejście ferraty na Ilmspitze to osobna spora wycieczka ze schroniska (zajęła nam ponad 5 godzin). Zadziwiło nas to, że w tej części trasy spotkaliśmy tylko jedną osobę – przed nami na ferracie i jeszcze z daleka widzieliśmy jedną osobę na szczycie Ilmspitze. Podczas podejścia spotkaliśmy kilkanaście osób, a podczas zejścia minęliśmy kilka w górnej części zakosów.
W naszej pamięci grań z Kalkwand i Ilmspitze pozostanie jako jeden z najładniejszych szlaków, przypominający nam bardzo zeszłoroczne szlaki w Dolomitach. Wapienne, miejscami równie białe i kruche skały, piękne formacje skalne, emocjonująca ferrata – mimo zmęczenia po stokroć było warto!
Nasza dzisiejsza trasa – piękna, ale wymagająca
Dzisiejsza trasa w liczbach:
13 godzin, 25 km, przewyższenie ok. 1600 m w górę i 2400 m w dół
Słonecznie, ale chłodno, w dolinach ok. 17, w górach ok 7 stopni
Zazwyczaj staramy się być dobrze przygotowani do wyjazdu – mamy ustalone trasy, wbite w pamięć mapki. Tym razem jesteśmy w proszku. Byliśmy tak zabiegani przed wakacjami, że nie starczyło czasu na dopięcie wszystkiego na ostatni guzik. Przy porannej kawie, zarzuceni mapami i przewodnikami, próbujemy nadrobić zaległości. Gdzie by tu dzisiaj pójść? Nie jest już wcześnie, a jednocześnie chcielibyśmy zaaklimatyzować się trochę do wysokości. Po kolejnych łykach kawy nadchodzi olśnienie. Mieszkamy w dolinie Stubai? Rozwiązania najprostsze zazwyczaj są najlepsze. W rezultacie mamy to, na co nam zależało. Łatwą wycieczkę aklimatyzacyjną na znacznej wysokości, z pięknymi widokami.
Wejście na Schaufelspitze (3333 m n.p.m.) z podjazdem kolejką Stubaier Gletscherbachn
Chcielibyście pojechać w rodziną w Alpy, zobaczyć z bliska lodowiec i nie wiecie, od czego zacząć? Jaka trasa będzie łatwa, bezpieczna i przyjazna dla rodzin? Już podpowiadamy! Wybierzcie się do miejscowości Mutterbergalm w dolinie Stubai. Stąd wyrusza kolejka gondolowa, która wywozi turystów na punkt widokowy położony na wysokości ponad 3200 m n.p.m. Nawet jeśli ktoś nie lubi chodzić po górach, już samo zobaczenie setek alpejskich szczytów z majaczącymi na południu Dolomitami będzie nie lada przeżyciem! Dodatkową atrakcją (nawet dla rodziców z kilkuletnimi dziećmi!) jest możliwość odbycia spaceru po lodowcu wzdłuż ostatniego, trzeciego odcinka kolejki. Wycieczka jest zupełnie bezpieczna, szlak (tzw. Gletscher Pfad) jest oznaczony, bezpieczny i nieznacznie nachylony, wyposażenie lodowcowe nie jest potrzebne, przydatne mogą okazać się jedynie kijki, no i oczywiście porządne buty za kostkę. Możliwość odbycia alpejskiej przygody dla każdego (ok. 50 min w górę, 40 min w dół).
My dzisiaj też urządzamy sobie taką atrakcję. Przy dolnej stacji kolejki kupujemy Stubai Card – kosztuje 64 euro, ale umożliwia tygodniowe (5 z 7 dni) korzystanie kolejek linowych w dolinie sztubajskiej. Gondole są ogromne i komfortowe. Jak ktoś zasmakuje narciarstwa zjazdowego w Alpach, trudno mu będzie chyba wrócić na nasze stoki… Wjeżdżamy w górę doliną Fernau i zwracamy uwagę na ogromną ingerencję przemysłu narciarskiego w krajobraz. Trasy zjazdowe, sztuczne zbiorniki wody, słupy wyciągów – wszystko zostało tu podporządkowane rozrywce człowieka. W zimie zabawa jest przednia, ale otoczenie zostało zeszpecone raz na zawsze. Coś za coś.
Pierwszy przystanek kolejki to Mittlestation Fernau (2300 m n.p.m). Można tu wysiąść i np. przejść się do położonego tuż obok schroniska Dresdner Hütte. My zostajemy w gondoli (nie trzeba się przesiadać!) i jedziemy do położonej wyżej stacji Bergstation Eisgrat (2900 m n.p.m.). Można pojechać jeszcze jeden odcinek, aż na samą górę, ale my dzisiaj nie korzystamy z tej możliwości. Kusi nas przejście lodowcem ostatnich 250 m przewyższenia (chętni mogą też odwiedzić wydrążoną w lodowcu jaskinię, dostępną do zwiedzania niedaleko tej stacji – wstęp 6 euro/os.).
Ta kolejka ułatwi nam dzisiaj aklimatyzację.
Ruszamy na ścieżkę przez Schaufelferner.
Zamiast na lód wchodzimy na… biały materiał chroniący śnieg przed promieniami słońca.
Dalej lodowiec pokrywa cienka warstwa spadłego niedawno śniegu.
Wycieczka ma charakter zupełnie rekreacyjny. Z rakami, czekanami i kaskami przytroczonymi do plecaków czujemy się zupełnie głupio, bo ścieżka jest nieznacznie nachylona i ma charakter bardziej pola firnowego. Idziemy wzdłuż zimowej trasy narciarskiej. Ze stacji Eisgrat dobywają się głośne dźwięki tyrolskiej muzyki. No glacier-disco normalnie. Można tańczyć, można śpiewać, co kto chce. Miłośnicy gór nie zabawią tu pewnie długo. Podśmiewamy się trochę, ale obiektywnie fakt istnienia ścieżki po lodowcu dostępnej dla wszystkich jest z punktu widzenia turystyki dużą wartością.
Wejście przypomina nam zimowe górskie wycieczki.
Tego w górach jeszcze nie widzieliśmy (wysokość prawie 3150 m n.p.m.!)
Widoki odsłaniają się bajkowe. 'Tu byłem’ po raz pierwszy:)
Spojrzenie w dół na ostatnie metry szlaku już spod restauracji Jochdohle.
M. nie mogła się oprzeć. Królowa (jak zawsze) jest tylko jedna:) (w tle Zuckerhütl).
Idziemy leniwym tempem – wysokość (dobijamy do 3000 m) daje o sobie znać. Lodowiec Schaufelferner szybko jednak się kończy i stajemy na grzbiecie. Znajduje się tu położona najwyżej w Austrii restauracja (3150 m n.p.m.) – o walorach smakowych się nie wypowiadamy, bo tutejszych dań nie próbowaliśmy, ale walory widokowe są. I to duże. Po dotarciu do grzbietu ścieżka skręca w lewo i po kilku minutach stajemy przy końcowej stacji kolejki. Stąd wygodne metalowe stopnie z poręczami (bezpieczne nawet dla kilkuletnich dzieci) wiodą na fantastyczny taras widokowy – Top of Tyrol (3210 m n.p.m.). Przez dłuższą chwilę podziwiamy panoramy. Odnajdujemy na horyzoncie bliskie naszemu sercu Dolomity z Marmoladą w czapie lodowca – byliśmy tam niemal równo rok temu!
Restauracja Jochdohle to najwyżej położona restauracja w Austrii.
Spod restauracji podchodzimy do górnej stacji kolejki znowu po białym kobiercu.
Rewelacyjna platforma widokowa – łatwo dostępna też dla dzieci i osób starszych
Cel większości turystów wjeżdżających kolejką.
Widok z platformy jest rzeczywiście piękny (ten na południowy zachód).
Po zejściu z punktu widokowego odpoczywamy chwilę na małej przełączce obok górnej stacji kolejki, pijemy herbatę i uzupełniamy kalorie. Po takim oddechu z wielką przyjemnością udajemy się na położony tuż obok szczyt Schaufelspitze (3333 m n.p.m.). Wejście zajmuje ok. pół godziny (zejście ok. 20 min). Ścieżka wspina się dość stromo, szlak jest zasłany materiałem skalnym (uwaga na spadające kamienie!), miejscami jest dość powietrznie, więc w żadnym wypadku nie jest to odpowiednie miejsce na wycieczki z małymi dziećmi. Sprawni turyści górscy z wejściem na szczyt nie będą mieć żadnego problemu (trzeba pilnować ścieżki, bo szlak nie jest oznakowany). A wejść warto, bo widoki są naprawdę przepiękne. Widać jak na dłoni całą Doliną Sztubajską, masyw Zuckerhütla, pasmo Dolomitów ma horyzoncie, a na południowym-wschodzie Alpy Zillertalskie. Na szczycie stoi niewielki krzyż, jest nawet księga wejść.
Schaufelspitze (3333 m n.p.m.) – nasz dzisiejszy cel.
Podejście po rumoszu skalnym nie jest zbyt trudne.
Za nami zostaje górna stacja kolejki i platforma widokowa.
Na chwilę osiągamy grań, tworzącą tu ładny taras widokowy.
Na górną część doliny Fernautal patrzymy jak z lotu ptaka.
Na wierzchołku Schaufelspitze stoi krzyż, jak na większości tutejszych szczytów.
Jest nawet zeszyt wejść.
Szczyt Schaufelspitze (3333 m n.p.m.)
Czujemy się jak ptaki w chmurach.
Nic tylko rozwinąć skrzydła.
Jeszcze na chwilę na wschodni wierzchołek.
Pod nami pokryty wyciągami lodowiec Gaiskarferner.
Na wschodnim wierzchołku Schaufelspitze.
Zuckerhütl w pełnej krasie.
Ściany Schaufenspitze mają rudawe zabarwienie.
Schodząc, znowu mijamy miły taras.
Tak nowoczesnej kapliczki nie widzieliśmy nie tylko w górach.
Na południowym horyzoncie majaczą Dolomity.
Po zejściu z Schaufelspitze udajemy się prosto do kolejki. Tym razem wysiadamy na stacji Mittlestation Fernau, by przyjrzeć się z bliska otoczeniu Dresdner Hütte. Zielona soczysta trawa, owce, szum potoku – bardzo tu alpejsko. Samo schronisko to duży kamienny budynek, ale biało-zielone okiennice dodają mu dużo ciepła. Przed schroniskiem plac zabaw dla dzieci, obok ferrata szkoleniowa. Siedzimy chwilę na trawie i cieszymy się górskim zmęczeniem. Potem zjeżdżamy kolejką na sam dół na parking.
Dresdner Hütte w pięknym otoczeniu.
Ma ktoś ochotę na zwiedzanie?
Urocza towarzyszka naszego postoju.
Po południu pichcimy sobie „budżetowy obiad” na bazie parówek i ryżu😊, a przede wszystkim porządkujemy zapiski i zdjęcia oraz kończymy plan na następne dni – musimy przecież wiedzieć, czego się nie możemy doczekać!
Nasz dzisiejszy spacer aklimatyzacyjny
Dzień „frontowy”, z przelotnymi opadami, 15-19 stopni
Oberegging-Salzburg
Z Oberegging wyjeżdżamy kilka minut po 10:00 – nie byliśmy w stanie wcześniej zwlec się z łóżek. Dojazd do Salzburga autostradą zajmuje nieco ponad dwie godziny. Co chwilę szyby spłukuje ulewny deszcz, a temperatura spada do 12 stopni. Na szczęście Salzburg wita nas słońcem i całkiem przyjemną pogodą. Parkujemy na podziemnym parkingu niedaleko Kajetaner Platz (zabytkowa starówka jest wyłączona z ruchu samochodowego) i ruszamy na czterogodzinny spacer po mieście.
Jak głosi legenda, w VII w. św. Rupert, uznawany za założyciela miasta, miał uderzyć laską pasterską w salzburskie skały i spowodować wypłynięcie z nich słonej wody, w ten sposób odkrywając bogate złoża solne. Salzburg – miasto soli, pięknie położone na przełomie uroczej alpejskiej rzeki Salzach, jest głównie znany jako miasto Mozarta. Salzburg przyciąga jednak nie tylko melomanów. Piękno zabytkowego centrum, z wpisaną na listę UNESCO starówką, wabi tu każdego roku tysiące turystów. To jedno z najpiękniejszych miast, jakie kiedykolwiek widzieliśmy.
W zaplanowaniu spaceru po mieście bardzo pomogła nam trasa świetnia opisana w przewodniku „Austria” wydawnictwa Michelin, w którym jest też dużo przejrzystych mapek. Zgodnie z propozycją autorów przewodnika zaczynamy od zwiedzenia salzburskiej katedry. Już sam plac katedralny zadziwia rozmachem. Z jednej strony monumentalna świątynia, z drugiej dawne pałace biskupie i piękne fontanny. No, miasto wie, jak się pokazać:) Sama katedra, zbudowana w XVII w, prezentuje mieszankę stylów baroku i włoskiego renesansu. Warto wejść do środka – wnętrze jest zupełnie inne od tych, do których jesteśmy przyzwyczajeni. Szczególną uwagę przyciąga bogato zdobione sklepienie. W środku trzeba koniecznie odszukać piękną romańską chrzcielnicę, w której w 1756 r. przyjął chrzest Mozart.
Salzburg wita imponującą bryłą katedry.
Fasada została wykonana z jasnego marmuru.
Barokowe wnętrze katedry zdobione dekoracjami stiukowymi.
Sklepienie przypomina nam rzymską bazylikę św. Piotra.
W tej romańskiej chrzcielnicy był chrzczony sam Mozart.
Na Placu Katedralnym naszą uwagę przyciąga złota kula.
Miejsce, którego nie można pominąć przy okazji wizyty w Salzburgu, to położony nieopodal katedry cmentarz św. Piotra. Od wieków chowano tutaj przedstawicieli najznamienitszych rodów. Najbardziej reprezentacyjne grobowce umieszczone są pod arkadami za ozdobnymi żelaznymi kratami. Szczególnie warto zwiedzić wykute w skałach wzgórza Mönchsberg katakumby (wstęp 2 euro/os.). Abstrahując od atrakcyjności samych katakumb (drążone w skale jaskinie datuje się na czasy wczesnochrześcijańskie!), widok, jaki otwiera się z wyższych kondygnacji na nakładające się na siebie wieże salzburskich kościołów jest naprawdę niezapomniany.
Na cmentarzu św. Piotra chowano przedstawicieli najznamienitszych rodów.
Grobowce patrycjuszy znajdują się pod arkadami.
Katakumby wykute w skałach wzgórza Möchsberg.
Uważa się, że sięgają czasów wczesnochrześcijańskich.
Kaplica św. Gertrudy
Tarasy katakumb stanowią świetny punkt widokowy.
Z katakumb kierujemy się w kierunku opactwa benedyktyńskiego św. Piotra. Tutejsza pierwotnie romańska świątynia została przebudowana w XVII i XVIII w. na trójnawową barokową bazylikę. Warto zajrzeć do środka – bogactwo zdobień wnętrza świątyni zapiera dech w piersiach. Wewnątrz można zobaczyć grobowiec św. Ruperta – założyciela miasta. Nam do gustu szczególnie przypadła kruchta, która zachowała swój surowy, romański charakter.
Piękny romański portal bazyliki opactwa św. Piotra.
Wnętrze bazyliki prezentuje bogaty barokowy wystrój.
Złocone figury zdają się żywe.
Niektóre surowym okiem spoglądają na zwiedzających.
Memento mori…
Niedaleko opactwa benedyktyńskiego znajduje się inna arcyciekawa świątynia – XIII-wieczny kościół franciszkanów. Wnętrze to prawdziwa gratka dla miłośników architektury – za ciemną, surową romańską nawą wyrasta strzeliste gotyckie prezbiterium. Kolumny są tak wysokie, że gdy popatrzymy do góry, w głowie się kręci! Moglibyśmy tu siedzieć i siedzieć, tropić poszczególne style, przyglądać się zdobieniom. Przez chwilę oddajemy się tej przyjemności – z dziećmi byłoby to nie do zrobienia. Kiedyś zastanawialiśmy się, jak może fascynować kogoś zwiedzanie kościołów. Z tym jest jak z winem. Do wszystkiego trzeba dojrzeć.
Strzelista bryła kościoła franciszkanów.
Mroczna romańska nawa.
…przechodzi w jasne gotyckie prezbiterium.
Zdobienia ścian przywodzą na myśl mieszczańskie domy.
Romański portal na ścianie bocznej.
Przechodzimy przez Plac Uniwersytecki. Wzrok przyciąga tu głównie piękna barokowa kolegiata. Jakie wielkie nagromadzenie pięknych zabytkowych kościołów w Salzburgu!
Barokowa kolegiata pochodzi z pocz. XVIII w.
Inny charakterystyczny rys tego miasta to wysoka – jak na zabytkowe centrum – zabudowa. Miasto, wciśnięte między rzekę Salzach i okoliczne wzgórza, mogło rozwijać się tylko „do góry”. Ciasne uliczki łączą ze sobą zadaszone wąskie przejścia – obecnie wiele z nich zajmują wystawy ekskluzywnych sklepów. Nad głowami wiszą ozdobne szyldy. Jeśli ktoś szuka pięknych urbanistycznych plenerów fotograficznych, powinien wybrać się zwłaszcza w okolicę ulic Getreidegasse i Judengasse. W żółtym domu przy Getreidegasse 9 przyszedł na świat Mozart – obecnie jest tu urządzone muzeum, w którym można zapoznać się z realiami życia codziennego wielkiego kompozytora. Najlepiej wybrać się tu na spacer w godzinach porannych – potem uliczkami płynie różnojęzyczny tłum i wycieczka nie jest aż tak przyjemna.
Wąskie uliczki Salzburga. W tle widać wieżę ratuszową.
Prawdziwą ozdobą są kute żelazne szyldy.
Mogą się nimi pochwalić zarówno sklepy z długą tradycją.
… jak i całkiem współczesne przybytki:)
Getreidegasse 9. Tu urodził się Mozart.
Pomysłowy prototyp domofonu.
My kierujemy się do podnóży wzgórza Mönchsberg. Po drodze mijamy dawny wodopój, zbudowany w 1695 r. dla koni arcybiskupów. Zdobiące go freski przedstawiające konie wyglądają jak dawna wersja współczesnego graffiti.
Barokowy wodopój dla koni ze stajni arcybiskupiej.
Kilka zdjęć i pędzimy na wzgórze. Najszybciej można się tu dostać windą, odjeżdżającą z ulicy Gstättengasse 13. Bilet w obie strony kosztuje 3,60 euro, więc tani nie jest, ale warto! Taras na szczycie wzgórza to chyba najlepszy punkt widokowy w mieście. Widać stąd jak na dłoni nie tylko piękną starówkę, przeciętą zieloną linią rzeki Salzach i ozdobioną w okoliczne wzgórza, ale i całą twierdzę Hohensalzburg. Warownia sięga korzeniami XI w. i jest jednym z największych zamków w Europie. W kolejnych stuleciach pełniła funkcje rezydencyjno-obronne – była siedzibą tutejszych arcybiskupów. My, niestety, dziś nie zwiedzamy jej dokładnie – na to potrzeba co najmniej połowy dnia. Może w drodze powrotnej się uda? (twierdzę udało się zwiedzić podczas zimowej wycieczki z dziećmi – relacja tutaj)
Gstättengasse przytulona do zboczy wzgórza Mönchsberg.
Wzgórze Mönchsberg to wspaniały punkt widokowy na stary Salzburg.
Jak na dłoni widać zamek Hohensalzburg.
Przez miasto przepływa urocza rzeka Salzach.
Spacer po Salzburgu kończymy odwiedzeniem jeszcze jednego pięknego punktu widokowego. Przechodzimy na drugą stronę rzeki Salzach i kierujemy się do ogrodów Mirabell. To miejsce pełne turystów. Reprezentacyjne ogrody zamku Mirabell zdobią przepiękne, rozległe dywany kwiatowe, które pięknie komponują się z zamykającą perspektywę warownią Hohensalzburg. Konia z rzędem temu, kto nie zrobi sobie tu zdjęcia „tu byłem”!
Przez kładkę dla pieszych przechodzimy na drugą stronę.
Piękne ogrody Mirabell.
Ostatni punkt programu to zasłużony obiad. Zadekowujemy się we włoskiej knajpce położonej niedaleko Kajetaner Platz (i naszego parkingu – czarne chmury na horyzoncie straszą, dobrze być już blisko samochodu). Ceny umiarkowane, wnętrze przyjemne – na ścianie wiszą weneckie maski, siedzimy przy oknie i obserwujemy turystów przechodzących ulicą. Chwilo, trwaj!
Spacer kończymy na Residentzplatz z drugiej strony katedry.
Plac zdobi piękna XVII-wieczna fontanna.
Residentzplatz w innej odsłonie.
Salzburg opuszczamy po czterech godzinach spaceru, pełni wrażeń, a jednocześnie z poczuciem niedosytu – można dostać tu turystycznego oczopląsu! Oj, jest co robić! Chętnie wrócimy do Salzburga raz jeszcze – może na słynny jarmark bożonarodzeniowy, jeden z największych w Europie? Musimy kiedyś spróbować też słynnych Mozartkugeln – nadziewanych okrągłych czekoladek z wizerunkiem Mozarta – pełno ich było w każdym sklepie, a my – ofiary losu – sobie nie kupiliśmy.
Słynne okrągłe nadziewane czekoladki to najlepsza pamiątka z Salzburga.
Nasz czas: Oberring-Salzburg: 10:10-13:00; spacer po Salzburgu: 13:00-17:00.
Salzburg-Neustift im Stubaital
Właściwie cały czas mkniemy wygodnie autostradą z pięknymi górskimi panoramami na horyzoncie. Przymusowy przestój (ok. 45 minut) mamy tylko na granicy austriacko-niemieckiej (trwają jakieś wyrywkowe kontrole graniczne). Po zjeździe a autostrady musimy uiścić opłatę (3 euro) za przejazd słynnym Mostem Europa. Gdyby widoki miały swoją cenę, byłaby to jednak cena niezbyt wygórowana. Droga uroczo wije się między okolicznymi szczytami, zieleń trawy bije w oczy. Mijamy kolejne malownicze miejscowości i przysiółki z pensjonatami w alpejskim stylu. Białe elewacje, eleganckie napisy, drewniane tarasy i piękne kwiaty w oknach.
Nasz czas: 17:00-20:30, ok. 200 km
Nasza meta: Gästeheim Alpin, przysiółek Naugasteig, Neustift im Stubaital
Wynajmujemy jedno z dwóch oferowanych przez gospodarzy mieszkań wakacyjnych. Ale mamy apartament! Metrażowo jak nasze mieszkanie chyba, a wcale nie w wygórowanej cenie. W Zakopanem zapłacilibyśmy tyle samo albo i drożej. Czyściutko, ciepło, jest wszystko, co trzeba, i te widoki za oknem… Po raz kolejny przekonujemy się o tym, że lepiej poświęcić czas na znalezienie na lokalnych stronach internetowych ofert kwater prywatnych niż zatrzymanie się w pensjonacie czy hotelu. Cenowo nie ma porównania, a miejsca do dyspozycji zazwyczaj dużo więcej. I można poznać tutejszych gospodarzy.
Przysiółek Neugasteig
Prognozy pogody na następne dni są korzystne – hurra, jest szansa na ruszenie w góry!
Do 28 stopni, burzowo
Powrót z Dolomitów
Raniutko z bólem serca opuszczamy Dolomity. Ale nasze Skarby czekają – chłopaki, pędzimy już do Was! Wieziemy Wam garstkę bielutkich dolomitowych kamyczków do geologicznej kolekcji!
Przez Włochy przejeżdżamy bardzo sprawnie – Cortina jeszcze nie zdążyła się obudzić do życia, przez Austrię aż za Wiedeń też przejeżdżamy bez problemów. Gorzej zaczyna się robić dopiero po skończeniu się autostrady. Kilkanaście kilometrów przed granicą austriacko-czeską trwa właśnie remont drogi, jest ruch wahadłowy. Powoduje to gigantyczny korek. Stoimy prawie godzinę (czytanie na głos książki i wsłuchiwanie się w rewelacyjne teksty Końca Świata i Lao Che nieco łagodzą frustrację…), na szczęście potem udaje nam się znaleźć objazd lokalnymi drogami przez urokliwe małe winnice. W Czechach jazda idzie dość sprawnie, choć ruch jest nasilony. Po południu i przed wieczorem męczą nas burze z intensywnymi opadami deszczu – jazda autostradą w takich warunkach wymaga ogromnej uwagi. Przez cały dzień skracamy postoje do minimum. W ramach szybkiego obiadu jemy szybką lasagne w sieci AutoGrill przy autostradzie w Austrii. Pozwalamy sobie tylko na jeden (i to możliwie kompaktowy) postój turystyczny – zatrzymujemy się w Ołomuńcu.
Ołomuniec
To stutysięczne czeskie miasto, historyczna stolica Moraw, szczyci się jednym z największych w Czechach zabytkowym zespołem staromiejskich. Ołomuniec – dawna siedziba Przemyślidów – czasy swojej świetności miał w średniowieczu, ale jeszcze w XIX w. stawiano tu piękne, ozdobne kamienice. Sprawdza się nasza naprędce wymyślona reguła: im większe historyczne znaczenie miasta, tym więcej w nim kościołów:) Rzeczywiście, w Ołomuńcu spotkać można bardzo wiele budowli sakralnych.
Parkujemy na Placu Republiki, tuż obok ołomunieckiej biblioteki. Wita nas piękna fontanna z pocz. XVIII w. i … parkomat, domagający się czeskich koron. Tymczasem w naszym portfelu tylko euro – nie przygotowaliśmy się odpowiednio wcześniej do postoju w Czechach, naiwnie zakładając, że w razie czego zapłacimy wszędzie kartą. Hmmm, co tu zrobić – może wrzućmy euro do parkomatu, a nuż się da oszukać. Jak myślimy, tak robimy, jednak szybko okazuje się, że parkomaty to bardzo kiepski kantor – kurs mają istnie złodziejski – 1 euro traktują jak … 1 koronę. Kurczę, 20 euro za parking to byłaby lekka przesada… Z opresji wybawia nas sympatyczny Czech, z uśmiechem obserwujący całą scenkę i wymieniający nam odpowiednią ilość euro na korony. Dziękujemy! (Podobną historię mieliśmy w toalecie, zakończyła się również podobnie:)).
Fontanna Trytonów na Placu Republiki powstała w 1709 r., po wielkim pożarze Ołomuńca.
No, podstawowe sprawy załatwione, zaczynamy nasz spacer po ołomunieckiej starówce. W drodze na rynek mijamy po prawej stronie kościół Matki Boskiej Śnieżnej z pocz. XVIII w. Zerkamy też na kościół św. Maurycego (XV/XVI w.). Jego sylwetka z zewnątrz nie wyróżnia się niczym szczególnym, natomiast w środku kryje się prawdziwy skarb: XVIII-wieczne organy z 10 tysiącami piszczałek.
Ołomuniecka uliczka, w tle Kościół MB Śnieżnej
Barokowy kościół MB Śnieżnej powstał na początku XVIII w.
Kościół św. Maurycego z dwiema asymetrycznymi wieżami pochodzi z przełomu XV i XVI w.
Najpiękniejszym miejscem w Ołomuńcu jest Górny Rynek. Wzrok przyciąga piękna barokowa kolumna Trójcy Świętej. Podobno przy jej odsłonięciu obecna była sama cesarzowa Maria Teresa! Rangę zabytku podkreśla umieszczenie go na liście UNESCO. Na rynku dzieci i turyści zbierają się pod smukłym budynkiem renesansowego ratusza (XV w.) – najciekawiej tu o pełnych godzinach: figurki robotników (tak!) zegara astronomicznego na bocznej ścianie ruszają wtedy do swojej pracy – w ruch ruszają młotki i inne narzędzia – to pamiątka przebudowy z czasów socjalistycznych. Rynek to bardzo miłe miejsce – dookoła kawiarniane ogródki, urokliwe fontanny Cezara i Herkulesa, aż chciałoby się posiedzieć w jednej z knajpek i przy piwie spróbować słynnych ołomunieckich serków…
Górny Rynek
Kolumna Trójcy Przenajświętszej
Zwieńczenie 35-metrowej kolumny.
Ołomuniecka kolumna została wpisana na listę UNESCO.
Renesansowy ratusz
…z socrealistycznym zegarem astronomicznym!.
O pełnych godzinach lud pracujący rusza do pracy
Współczesna fontanna Ariona nie kłóci się ze starszymi, barokowymi koleżankami
Po obejrzeniu rynku kierujemy się w stronę katedry św. Wacława. XII-wieczna świątynia była wielokrotnie przebudowywana, ostatnia przebudowa w XIX w. nadała jej cechy neogotyckie. Do katedry przylega zamek – jego najcenniejsze fragmenty to zachowana romańska wieża i XIV-wieczny pałac Przemyślidów. W parku otaczającym zamek od północnego-wschodu wypatrujemy bardzo przyjemny plac zabaw – może kiedyś zatrzymamy się tu z dziećmi przy okazji jakiejś podróży do Austrii. Mamy na to wielką ochotę, bo starówka w Ołomuńcu jest niezwykle przyjemna, a dziś nie mieliśmy okazji poznać jej dokładnie – spieszymy się, by skończyć spacer i ruszyć w dalszą drogę – dobrze byłoby dojechać na miejsce przed północą.
Katedra św. Wacława, pocz. XII w., przeb. ostatnio w XIX w.
Kaplica św. Anny przy Pałacu Przemyślidów
Ostatnie spojrzenie z Placu Wacława
Ołomuniecki mural, warto się przyjrzeć… Selfie ma jednak długą tradycję:)
Dalsza podróż mija sprawnie, nie licząc burzy wylewającej na nas wiadra wody w okolicy granicy polsko-czeskiej. U Babci i Dziadka w Kraczkowej meldujemy się ok. 23:00. Jak dobrze od czasu do czasu móc bardzo stęsknić się za dziećmi! Przeogromnie dziękujemy Babci Urszuli i Stasi oraz Dziadkom Jerzemu i Jankowi za zaopiekowanie się naszymi słodkimi (…:)) pociechami!!!
Nasz czas: 5:30-23:00 (w tym spacer po Ołomuńcu) , ok. 1200 km.
Słońce dosłownie praży, ale nie narzekamy
Dzisiaj ostatni dzień przed podróżą do domu – nie zrywamy się więc skoro świt, co niestety ma swoje konsekwencje. Rano droga z Sottogudy jest zablokowana z powodu uroczystości organizowanej przez członków stowarzyszenia alpejskiego. Mamy przymusowy postój, ale przy okazji przypadkiem bierzemy udział w życiu lokalnej społeczności, co jest dla nas bardzo interesujące. Orkiestra, bębny, starsi panowie idący równymi rzędami w takich samych strojach i z tyrolskimi kapelusikami, panie ubrane w ludowe stroje. Pal sześć opóźnioną wycieczkę!
Poranne uroczystości w Sottogudzie
Gdy wreszcie wydostajemy się z Sottogudy, dojazd idzie jak krew z nosa. Przed 10:00 na drogach są już wszyscy – samochody, autobusy, kampery, motocykliści, rowerzyści. Tych ostatnich samochody mijają o milimetry – jaka może być przyjemność z jazdy w takich warunkach? Zdecydowanie przy dłuższych dojazdach warto przejechać tutejsze drogi przed 8:00, wtedy jest dużo spokojniej. Mamy wrażenie, że w ciągu dnia poza górskimi włóczykijami i tubylcami na drogach prym wiodą turyści przełęczowi. Objeżdżają oni okoliczne przełęcze, zatrzymują się na najwyżej położonych parkingach, żeby robić zdjęcia, odwiedzić położone na przełęczy rifugia i knajpki, i jadą na kolejną przełęcz. W tej „turystyce przełęczowej” istotną grupę stanowią motocykliści, często podróżujący w grupach i nawzajem nakręcający się do wyprzedzania i efektownego pokonywania zakrętów. Jeden z nich kilka dni temu prawie w nas wjechał, jadąc z przeciwka naszą stroną drogi. Cudem ominął nas poboczem (po naszej prawej stronie…).
W takim uroczym tłumie po około godzinie docieramy na przełęcz Sella. O darmowych miejscach parkingowych można zapomnieć, wszystkie zatoczki są zapchane. Na szczęście przy schronisku (a właściwie hotelu) Passo Sella Resort jest duży parking, na którym za 5 Euro można zostawiać auto na cały dzień.
Na dzień pożegnalny wybraliśmy „odpoczynkową” spacerową trasę dookoła Sassolungo, najmniejszego samodzielnego masywu Dolomitów. Pogoda nadal piękna, podobno to najładniejszy tydzień w Dolomitach w tym roku – ale mamy szczęście!
Najpierw kierujemy się na północ, na szlak nr 526. Początkowy odcinek trasy biegnie wśród różnej wielkości głazów, porośniętych pięknymi drzewami, głównie limbami. Niektóre głazy mają po ponad 10 metrów wysokości! Ta pozostałość po wielkim obrywie skalnym z Sassolungo stanowi raj dla boulderowców i początkujących wspinaczy. Po 40 minutach mijamy schronisko Comici. Zaglądamy tylko do toalety, ale i tak wrażenia są niesamowite – futurystyczne podświetlenia na schodach, klamkach i w samych toaletach zadziwiają nas… Czujemy się jak w klubie, a nie w schronisku, więc szybko idziemy dalej. Na szczęście rozległe panoramy otaczające nas dziś przez cały dzień mają jak najbardziej górski charakter.
Sassolungo to najmniejsza samodzielna grupa Dolomitów
Najpierw idziemy wśród imponujących obrywów skalnych
Potem otwierają się szerokie panoramy, które będą nam towarzyszyć do końca dzisiejszej wycieczki
Po prawej stronie mamy grupę Selli
… a z tyłu – masyw Marmolady.
Schronisko Comici ma najbardziej wypasione toalety, jakie widzieliśmy w Dolomitach.
Nasz szlak okrąża teraz masyw Sassolungo od północnej strony. Powoli znika nam z oczu grupa Selli, szlak podchodzi pod smukłe turnie Sassolungo. Można iść pod samymi skałami, nieco niżej lub po halach na samym dole. Chcieliśmy iść górą, przy skałach, ale jakoś nie trafiliśmy i przeszliśmy „wariantem środkowym”. Masyw Sassolungo ma kształt podkowy, a jedyne łatwe wejście do serca grupy jest możliwe od północnego-zachodu. Nie skręcamy tam jednak, nie chcąc przedłużać spaceru i obawiając się tłumów przy schronisku Vicenza. Nasz szlak teraz zmienia numer na 527.
Nasza dzisiejsza trasa jest bardzo widokowa.
Szlak wiedzie pod ścianami Sassolungo.
Piękny trawers zboczy Sassolungo.
Przytulone do skał schronisko Vincenza.
Powoli oddalamy się od turni Sassolungo.
Schronisko Vincenza zostało w skalnym kotle.
Przez dłuższą chwilę trawersujemy piarżyste zbocza Sassolungo, powoli tracąc wysokość. Potem pokonujemy najbardziej nużący fragment trasy – około półtoragodzinne podejście w skwarze południa. Przed nami otwierają się coraz szersze widoki w stronę południową, na kolejne szczyty grupy Catinaccio. Głodni, z radością witamy schronisko Sassopiatto. To raczej górski hotel. Wolelibyśmy coś bardziej kameralnego, no ale nie marudzimy – po chwili poszukiwań znajdujemy wolny stolik i pałaszujemy pyszne włoskie dania, popijając je piwem.
Przed nami grań Terrarosa.
Wchodzimy na przełęcz Giogo di Fassa.
Od schroniska ścieżka zmienia numer na 557. Na tej części trasy nie ma już większych podejść – trawersujemy zbocza Sassopiatto, które od strony schroniska wygląda bardzo niepozornie. Delektujemy się widokami na Catinaccio i wychylające się zza zakrętu szczyty grupy Marmolady, w tym samą królową Dolomitów. Mijamy schroniska Pertini i Friedrich August. W pobliżu jest mnóstwo schronisko-restauracjo-hoteli, wręcz za dużo, ale taka już uroda tej okolicy. Intensywne zagospodarowane turystycznie są zwłaszcza tereny przy samej przełęczy Sella. Mamy wrażenie, że liny wyciągów zaraz poplączą się ze sobą. Na szczęście wzrok można zawiesić na wyłaniającej się przed nami w pełnej okazałości Selli.
Za nami zostaje grupa Catinaccio.
Z prawej strony spogląda na nas masyw Marmolady.
Próbujemy odszukać drogę, którą wchodziliśmy na Marmoladę.
Królowa Marmolada
Postrzępiona grań Sassolungo
Cały masyw Sassolungo obeszliśmy dziś dookoła
Widok na imponujący masyw Selli
…i na Piz Boé, na który wchodziliśmy granią Cresta Strenta
Wreszcie wracamy na parking,. Szlak domyka pętlę wokół Sassolungo, a my kończymy dolomickie wędrówki. Na pewno tu jeszcze wrócimy – choćby na ferratę Oscara Schustera na Sassopiatto! I na łatwiejsze szlaki z dziećmi! Kolejne plany rosną jak grzyby po deszczu.
Nasz czas: 10:45 – 16:45, ok. 15 km, 800 m przewyższenia
Nasza dzisiejsza trasa jest godna polecenia jako trasa aklimatyzacyjna albo ‘kondycyjna’, na luźniejszy dzień. To też świetny szlak dla rodzin z dziećmi. Jest kilka schronisk (właściwie restauracji i hoteli) z placami zabaw, gdzie pociechy mogą odpocząć i nabrać ochoty na dalszą wędrówkę. My sami chętnie zabierzemy tutaj naszych chłopaków. Można na przykład wjechać kolejką do serca masywu, zejść przez schronisko Vicenza i obejść grupę tylko od północy lub południa zamiast przechodzić całą pętlę, co stanowi dość długą wycieczkę.
Znowu pięknie, z popołudniowymi obłoczkami
Dzisiaj cudowna trasa na ukoronowanie pobytu w Dolomitach. Długi dojazd (półtorej godziny z Sottogudy) zmusza nas do zwleczenia się z łóżek jeszcze po ciemku, żeby skoro świt ruszyć do miejscowości San Martino di Castrozza. Na darmowym parkingu pod kolejką meldujemy się tuż po 8:30. Gondolkami, a następnie kolejką linową pokonujemy łącznie prawie 1200 m przewyższenia i lądujemy na zboczu Rosetty tuż po 9:00. Nie jest źle.
Dwuetapowa kolejka linowa wwozi pod szczyt La Rosetta.
Na górze wita nas po prostu inny świat. Nie dość, że jest dużo cieplej niż na parkingu, to przede wszystkim widok przed nami jakby z księżyca albo z innej planety. Pod naszymi stopami rozciąga się polodowcowy krajobraz płaskowyżu Altipiano, a za nim niekończące się morze szczytów. Po prostu coś niesamowitego.
”Księżycowy” płaskowyż pod La Rosettą.
Pod La Rosettą witają nas towarzyskie kozy górskie.
Nie podchodzimy na szczyt La Rosetta, na którego zbocze dociera kolejka, bo nie chcemy potem się spieszyć z przejściem obu ferrat, ale stamtąd podobno widok jest jeszcze piękniejszy. Idziemy od razu w kierunku schroniska Rosetta, robimy tam kolejne zdjęcia i skręcamy w prawo w kierunku przełęczy Passo di Ball.
Na wysokości 2681 m znajduje się schronisko Rosetta.
Ruszamy w stronę przełęczy Passo di Ball.
Idziemy rzadko spotykanym w Dolomitach szlakiem. Zazwyczaj jedzie się na piargach, a tu dziś jak paniska wędrujemy w dół bardzo wygodnymi zakosami! Ścieżka-autostrada sprowadza nas w okolice wierzchołka Col delle Fede. Ten wygodny szlak zbudowano wielkim nakładem sił ponad sto lat temu jako realizację pomysłu barona von Lessera, który chciał… konno wjeżdżać na płaskowyż, żeby polować sobie na kozice!
Najpierw wygodnie, zakosami końskiej ścieżki barona von Lessera.
Dalej podchodzimy nieco eksponowaną ścieżką na Passo di Ball. Trasa miejscami jest ubezpieczona. Doskonale nadaje się na tym odcinku do nauki chodzenia po ferratach dla starszych dzieci.
Przed nami przełęcz Passo di Ball – tam zmierzamy.
Węzeł szlaków na przełęczy Passo di Ball.
Rzucamy okiem w stronę ścieżki, którą przyszliśmy W tle Rosetta.
Ferrata Nico Gusella
Na przełęczy Passo di Ball robimy postój, przepuszczając idącą z naprzeciwka grupę ze Słowenii. W końcu ruszamy w górę na ferratę Nico Gusella (cała nasze dzisiejsza trasa jest doskonale opisana w serwisie wdolomitach.pl; można znaleźć tu mnóstwo cennych wskazówek orientacyjnych). Początkowo podchodzimy typowym szlakiem po piargach, a następnie, skręcając lekko w lewo, docieramy do początku ubezpieczeń.
Z przełęczy Passo di Ball do Forcella Stephen, najpierw piarżystą ścieżką.
Po skałach, miejscami stromo pniemy się w kierunku Forcella Stephen. Momentami trzeba się trochę pogimnastykować, ale ogólnie podejście daje nam się we znaki głównie z powodu palącego słońca, a nie z racji kłopotów technicznych. Ostatnie metry podejścia na przełęcz prowadzą już bez ubezpieczeń przez górną część żlebu zasypanego grubszymi i mniejszymi kamieniami.
Potem zaczyna się właściwa część ferraty Sentiero Nico Gusella.
Za nami piękne dolomitowe otoczenie.
Najtrudniejsze miejsca na ferracie Nico Gusella są przed przełęczą Stephen.
Przełęcz Passo di Ball zostaje w tyle.
Z przełęczy Forcella Stephen można zrobić sobie kilkudziesięciominutową wycieczkę na Cima di Val di Roda. Podobno jest stamtąd przepiękny widok. My znowu z powodu czekającej nas dzisiaj jeszcze wielogodzinnej wędrówki rezygnujemy z tej przyjemności. Dodatkowo zniechęcają nas gromadzące się pod szczytami chmury, które i tak zasłoniłyby znaczną część widoków. Przyjdziemy tu następnym razem. Słowo! Jemy więc spokojnie kanapki i ruszamy dalej.
Kolejną godzinę spędzamy na nużącym powolnym obniżaniu się, trawersując, przeważnie bez zabezpieczeń, dość mocno nachylone zbocze. Widoków nie mamy, bo chwilowo zasłaniają je chmury. Zadziwiamy się bardzo wyraźnymi zjawiskami krasowymi. Dzięki porom i żłobkom krasowym o wiele łatwiej znaleźć podparcie dla nóg i rąk. Ten odcinek tylko miejscami jest ubezpieczony, nie zawsze tam, gdzie to by się faktycznie przydało, jednak przy suchej skale nie ma problemów.
Za przełęczą Stephen idziemy stromymi upłazami, ścieżka nie jest tu ubezpieczona.
Potem ubezpieczenia znów się pojawiają.
Docieramy na sympatyczną przełączkę, skąd po raz pierwszy widzimy chyba najsłynniejszy duet Dolomitów – turnie Sass Maor oraz Cima della Madonna. Widok na te dwa szczyty będzie nam dzisiaj towarzyszyć bardzo długo. Widok z przełączki jest w ogóle bardzo piękny i zdecydowanie rozleglejszy niż z przełęczy Porton czy Passo di Ball.
Widać już dalszy przebieg szlaku do Przełęczy Porton.
Szanowni Państwo, w rolach głównych Sass Maor i Cima della Madonna.
Niestety, czas ruszać dalej. Teraz przed nami długi, ale wygodny trawers prowadzący w dół w okolice przełęczy Porton. Szlakowskaz znajduje się poniżej głębokiego wcięcia przełęczy, ale my wdrapujemy się też na przełęcz, żeby zajrzeć na początek ferraty Porton.
Z przełęczy Porton widać początek trudnej ferraty del Porton.
Spotykamy znajomą grupę ze Słowenii – właśnie skończyli przechodzić tę ferratę. My dzisiaj już tędy nie pójdziemy, ale kiedyś… – ach, jak miło snuć plany na przyszłość;-)
Po minięciu przełęczy Porton dalej podążamy w kierunku gwiazd dzisiejszego dnia – Sass Maor i Cima della Madonna.
Z przełęczy Porton ruszamy w kierunku schroniska Velo della Madonna.
Rzut oka za siebie – przełęcz Porton to to 'U’ na środku po prawej.
Ferrata del Velo
Trochę obawialiśmy się zejścia przez „welon Madonny”, opisywanego w różnych miejscach jako bardzo eksponowane i wymagające odporności psychicznej. Kiedy docieramy do właściwej części ferraty del Velo, okazuje się, że nie taki diabeł straszny. Zejście faktycznie jest eksponowane i prowadzi prawie pionowo w dół, ale wymagania techniczne nie są tu przesadnie duże. Dla nas (subiektywnie) zarówno ekspozycja, jak i trudności były większe na ferracie prowadzącej granią zachodnią na Marmoladę, szczególnie przy pokonywaniu jej w dół w drodze powrotnej.
Ferrata del Velo słynie z dużej ekspozycji.
Najwięcej problemu mogą sprawić odcinki biegnące pionowo w dół.
Przejście nie sprawiło nam problemów, dopiero rzut oka na turnię, którą zeszliśmy, robi wrażenie.
Ostatnie fragmenty ferraty del Velo.
W dole San Martino di Castrozza – z tej miejscowości rozpoczynaliśmy wycieczkę.
Najbardziej efektownie nasze zejście prezentuje się z oddali – welon Madonny rzeczywiście opada bardzo stromo w dół. Możliwe, że na nasze odczucia wpłynął niedawny remont ferraty – wydaje się, że niedawno zamontowano tu nowe stopnie, które pewnie są wygodniejsze od umieszczonych tu wcześniej kotew. Dodatkowo wyremontowana została też w tej okolicy ferrata Vecchia, która jest opisywana u Tkaczyka jako zniszczona i zamknięta – teraz widzimy normalne drogowskazy prowadzące na nią i turystów kierujących się w jej stronę.
Mocno zmęczeni i pełni wrażeń z dzisiejszej trasy docieramy do schroniska Velo della Madonna, czyli schroniska Welon Madonny. Wewnątrz spędzamy bardzo miłe trzy kwadranse. Pani z obsługi jest bardzo sympatyczna, kluchy przepyszne, a piwo świetnie gasi pragnienie. Na koniec włoskie espresso i czas ruszać dalej!
Schronisko Velo della Madonna.
Urwiska słynnej Cima della Madonna w okolicach schroniska Velo.
Zejście do San Martino
Do zejścia wybieramy nieco dłuższy, ale bardziej widokowy wariant szlakiem trawersującym zbocza w kierunku San Martino. Najpierw kilkaset metrów schodzimy nużącymi zakosami szlaku 713, aby skręcić w prawo na szlak 721. Długo trawersujemy zbocza szczytów, w okolicy których dzisiaj przechodziliśmy. Szlak prowadzi w okolicy górnej granicy lasu, a później sprowadza coraz niżej. Na koniec idziemy leśnymi drogami. Koniecznie trzeba mieć przy sobie mapę, bo bez niej można zejść za wcześnie i trzeba byłoby wtedy podchodzić na parking z centrum San Martino. Nam udało się wyjść tuż przy dolnej stacji gondolek.
W San Martino żegnają nas dzisiejsze szczyty, pięknie podświetlone promieniami zachodzącego słońca. Masyw Pale di San Martino wywarł na nas duże wrażenie – na pewno jeszcze tu kiedyś wrócimy! W grupie Pale można zaplanować zarówno ambitne trasy z przejściami ferratowymi, jak i rodzinne wędrówki przez przełęcze i schroniska. A wszystko to w oprawie przepięknych i różnorodnych widoków. Księżycowy płaskowyż, a zaraz obok strzeliste granie i turnie. Nie można przejść obok tego miejsca obojętnie.
Szlak sprowadzający do San Martino di Castrozza.
Brakowało nam lasu, to mamy.
To nie schodki z cegły – to tak wyraźny warstwowy układ skał!.
Nie możemy oderwać oczu od słynnego duetu Dolomitów.
Znowu widzimy Rosettę – z okolic jej wierzchołka rozpoczynaliśm,y dzisiejszą wędrówkę.
Sass Maor i Cima della Madonna w scenerii zachodzącego słońca.
Wycieczka była niewątpliwie męcząca, ale warta każdego metra przebytej drogi. Dodatkowo dzisiaj nie spieszyliśmy się za bardzo, chcąc podziwiać widoki i cieszyć się z każdej chwili w górach. Na ferratach potrzebna była duża koncentracja, nie tylko na fragmentach ubezpieczonych (w naszym odczuciu dotyczy to zwłaszcza ferraty Nico Gusella – tam jest wiele odcinków nieubezpieczonych, gdzie trzeba zachować uwagę). To dobra trasa dla wszystkich, którzy przeszli już kilka ferrat i nie obawiają się ekspozycji.
Wracając do Sottogudy, nie możemy nadziwić się niezwykłym kolorom Dolomitów.
Nasz czas:
9:10 – 12:30 Rosetta – Forcella Stephen 13:00 – 16:15 Forc. Stephen – Rif. Velo della Madonna 17:00 – 19:30 zejście ze schroniska na parking
Razem ok. 15 km, ok. 800 m podejść i prawie 2000 m zejścia.
