Lipnica Murowana – najwyższe palmy wielkanocne i gotycki drewniany kościół św. Leonarda z listy UNESCO
Kto słyszał o Lipnicy Murowanej i najwyższych palmach wielkanocnych? Prawie każdy! Niedziela Palmowa w tym magicznym miejscu to marzenie większości włóczykijów. Mieszanka tradycji, folkloru i odrobiny festynowego szaleństwa naprawdę „murowana”! A na deser zwiedzanie XV-wiecznego drewnianego gotyckiego kościoła z listy UNESCO. Nie mogło nas tu zabraknąć!
14 kwietnia 2019
Piękne wiosenne słońce, ok. 14 st.
Informacje praktyczne
Przed wyjazdem warto zapoznać się z planem uroczystości. W tym roku dobrym źródłem była strona psur.pl, ale można też próbować szukać aktualnych informacji na oficjalnej stronie gminy lipnicamurowana.pl. My dotarliśmy na miejsce dopiero ok. 11:30, ale na pewno warto byłoby zobaczyć sam początek. W takim wypadku trzeba jednak zabić w sobie śpiocha – inauguracja uroczystości z mierzeniem, oceną i stawianiem palm zaczyna się o 7:30.
Gdzie zostawić auto? W środku dnia może być z tym krucho. Informacje o planowanej organizacji ruchu i parkingach zazwyczaj można znaleźć na stronie internetowej gminy. Największe parkingi zlokalizowane są kilkaset metrów na zachód od rynku. Tego nie widzieliśmy i w związku z tym musieliśmy przespacerować się półtora kilometra – nie mogliśmy dojechać na żaden sensowny parking 😉 Przy dzisiejszej pogodzie taki spacer był jednak przyjemnością.
Lipnica Murowana – w Niedzielę Palmową samochody parkują już na wjeździe do miejscowości
Konkurs palm odbywa się na lipnickim rynku..
Kiedy już skończą się uroczystości, a po odwiedzeniu wszystkich stoisk na jarmarku wielkanocnym w Waszych portfelach będzie widoczne dno, warto jeszcze zajrzeć na lipnicki cmentarz, gdzie znajduje się drewniany gotycki kościół św. Leonarda. Przy okazji wizyty w Lipnicy Murowanej po prostu trzeba zobaczyć tę świątynię, wpisaną w 2003 r. na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Aby do kościółka dotrzeć, trzeba z rynku kierować się na północ, a potem skręcić w prawo – na pewno dostrzeżemy ciemną, drewnianą sylwetkę kościoła.
Świątynia wraz z 5 innymi drewnianymi małopolskimi kościołami została w 2003 r. wpisana na listę UNESCO.
61. Konkurs Lipnickich Palm w Lipnicy Murowanej
Ekspozycja palm tradycyjnie odbywa się na rynku Lipnicy Murowanej. Nasza uwaga skupia się początkowo na kilkudziesięciu palmach przymocowanych do ogrodzenia wokół pomnika – kolumny św. Szymona z Lipnicy. Wyglądają wyjątkowo malowniczo i kolorowo. Dopiero po dłuższej chwili orientujemy się, że najwyższe palmy przywiązane zostały do drzew wokół rynku. To dopiero giganty! Jedna z palm w tym roku miała niemal 38 metrów! To nowy rekord!
Lipnica Murowana niegdyś była miastem – pamiątką po tym okresie są aż trzy zabytkowe kościoły..
Konkurs Palm Wielkanocnych i Rękodzieła Artystycznego odbywa się co rok w Niedzielę Palmową.
Cieszymy się, że i my możemy uczestniczyć w tym święcie!
Palmy są wystawione obok pomnika św. Szymona.
Rekordzistki mają ponad 30 m wysokości!
Warto wspomnieć, że regulamin konkursu wyklucza używanie jakichkolwiek metalowych czy plastikowych elementów. Tradycyjnie rdzeniem palm jest pęk witek wierzbowych, jednak najwyższe palmy wzmacniane są w środku świerkowymi drągami. Dodatkowym utrudnieniem jest konieczność postawienia każdej palmy ręcznie. Ważące nierzadko ponad 100 kg konstrukcje stawiane są z pomocą lin, konieczne jest często wchodzenie na drzewa. Bardzo żałujemy, że dziś nie widzieliśmy, jak to się odbywa!
Tradycyjnie rdzeniem palm jest pęk witek wierzbowych.
Palmy są ozdobione kwiatami i naturalną roślinnością.
Przygotowanie takiej palmy to długie miesiące pracy.
Za to efekt jest znakomity!
Na lipnickim rynku dziś cała paleta kolorów.
Gospodarze z Lipnicy Murowanej i okolic rywalizują w tworzeniu najwyższych i najpiękniejszych palm od niepamiętnych czasów. Oficjalny konkurs został zainaugurowany w 1958 r. przez ówczesnego sołtysa Lipnicy – Józefa Piotrowskiego. Obecnie zawody odbywają się w kilku kategoriach, z podziałem na różne wysokości konstrukcji. Oceny dokonują etnografowie i plastycy. Klasyczna palma powinna być wykonana z wikliny i ozdobiona naturalną roślinnością i kwiatami.
Św. Szymon w lesie palmowym – kwintesencja Niedzieli Palmowej w Lipnicy Murowanej!
Pierwszy oficjalny konkurs palm odbył się już ponad pół wieku temu.
Najwyższe konstrukcje ustawiono przy drzewach na narożach rynku.
To nowa rekordzistka – palma Andrzeja Goryla z Lipnicy Górnej
Swoją wysokością 37,78 m palma ustanowiła w tym roku nowy rekord!
Jarmark wielkanocny
Nastawieni na podziwianie palm zdziwiliśmy się ogromną ilością straganów na samym rynku i w jego najbliższym otoczeniu. Na płycie rynku w ofercie dominowało ludowe rękodzieło. Warto wesprzeć liczne stoiska okolicznych szkół, w których dzieci pielęgnują tradycje folklorystyczne. Grześ wypatrzył dla siebie i starszych braci gliniane kolorowe ptaszki, pięknie gwiżdżące i śpiewające po nalaniu do ich wnętrza odrobiny wody. Zabawa w wannie gwarantowana!
Uroczystościom towarzyszą występy zespołów regionalnych.
Jest tradycyjnie, ludowo, wesoło, kolorowo!
Konkursowi palm towarzyszy kiermasz wielkanocny.
Ostatni rzut oka na lipnicki rynek.
Na przyległych do rynku uliczkach oferta handlowa jest znacznie szersza i znacznie wykracza poza ludowe arcydzieło. Na pewno dla nikogo nie zabrakło waty cukrowej, balonów z Maszą i niedźwiedziem ani innych „festyniarskich” atrakcji 😉
Poza rynkiem asortyment jest bardziej różnorodny.
Od waty cukrowej po Andry Birds i Hello Kitty.:)
Kościół św. Leonarda – perełka z listy UNESCO
To jeden z najcenniejszych przykładów gotyckich drewnianych świątyń w Polsce. Świątynia przez wieki zachowała się w prawie niezmienionej formie. Kościół został zbudowany w XV w., prawdopodobnie na miejscu wcześniejszej świątyni, która z kolei zastąpiła stojącą w tej samej lokalizacji świątynię pogańską. Tradycja mówi o tym, że belka podtrzymująca od tyłu ołtarz to dawna rzeźba Świętowita. Średniowieczne polichromie i ołtarze we wnętrzu kościoła po prostu zapierają dech w piersiach. Warto tylko dodać, że wyjątkowe tryptyki zdobiące wnętrze kościoła są kopiami. Oryginały znajdują się w Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie po tym, jak zostały odzyskane po kradzieży w 1992 r. Architektura świątyni i szczegółowy opis jej wyposażenia znajdziecie np. w Wikipedii .
XV-wieczny kościół św. Leonarda to największy zabytek Lipnicy Murowanej.
Kościół został zbudowany w XV w. prawdopodobnie na miejscu wcześniejszej świątyni.
Filigranowa drewniana konstrukcja zachwyca.
Urocze położenie na starym cmentarzu tuż nad brzegiem rzeczki Uszwicy pozwala na chwilę oddechu po spacerze zatłoczonymi uliczkami Lipnicy, chociaż dzisiaj także tutaj jest sporo turystów. Lokalizacja w pobliży rzeki niesie jednak ze sobą także niebezpieczeństwa. W 1997 r. podczas powodzi mieszkańcy Lipnicy z trudem uratowali świątynię od całkowitego zniszczenia, przywiązując ją linami do potężnych drzew rosnących w pobliżu. Zniszczenia były jednak duże i remont trwał kilka lat. Obecnie do ochrony w razie powodzi używa się specjalnie zaprojektowanej mobilnej zapory przeciwpowodziowej.
We wnętrzu kościoła zachowała się cenna średniowieczna polichromia.
Oryginał tryptyku znajduje się w Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie.
Malowidła zachowały się w doskonałym stanie.
Kościół św. Leonarda jest jedną z najlepiej zachowanych gotyckich drewnianych świątyń.
W 2003 r. drewniany gotycki kościół św. Leonarda w Lipnicy Murowanej został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO wraz z pięcioma innymi kościołami południowej Małopolski (kościołami w Binarowej, Bliznem, Dębnie, Haczowie i Sękowej).
Grzesia interesują nieco inne rzeczy niż nas…
Cała wycieczka była super!
