Praga żydowska i husycka – Josefov i okolice Kaplicy Betlejemskiej

Stare Miasto w Pradze to nie tylko rynek staromiejski, kamieniczki, kościoły i ratusz. To także tło historycznych wydarzeń i miejsce, gdzie krzyżowały się kultury i religie.

Wycieczka, którą proponujemy wykracza zdecydowanie poza jednodniowy program zwiedzania miasta. Jeżeli jednak jesteście w Pradze na dłużej, to na pewno nie pożałujecie tych paru dodatkowych godzin, które pozwolą Wam jeszcze bliżej poznać stare miasto i jego historię.

Koniecznie odwiedźcie z nami Józefów z kilkoma synagogami i najstarszym cmentarzem żydowskim w Europie, a jak dacie radę, to powędrujcie też śladami Mozarta i Husa. To wszystko tuż obok wielkomiejskich arterii tętniącego życiem centrum czeskiej stolicy!

Praga żydowska i husycka – Josefov i okolice Kaplicy Betlejemskiej

2021.01.08

Informacje praktyczne

Atrakcje opisane we wpisie znajdują się w obrębie samego starego miasta, więc wycieczkę można zacząć właściwie z dowolnego miejsca, np. ze stacji metra Staroměstska albo Mústek.

My tym razem przeszliśmy z naszego apartamentu na Borivojovej przez rozległy park Riegrovy sady, mijając Dworzec Główny i Muzeum Narodowe. Dzięki temu dodatkowo przespacerowaliśmy się przez Václavské Náměsti – towarzyskie serce Pragi z klubami nocnymi, hotelami, sklepami firmowymi i fast-foodami. Stąd już tylko rzut beretem do Placu Betlejemskiego i innych ciekawych zakamarków Starego Miasta.

Warto skorzystać z udostępnianych w punktach informacyjnych mapek miasta, bo nawigacja po labiryncie staromiejskich uliczek bywa naprawdę trudna!

Trasa spaceru po zakamarkach Starego Miasta

Zaczynamy od zlokalizowania skrzyżowania ulic Ovocný trh i Železnej. To tutaj znajdziecie Karolinum – najbardziej reprezentacyjny budynek Uniwersytetu Karola (pierwszego uniwersytetu w Europie Środkowej, założonego w 1348 r., parę lat przed naszym Uniwersytetem Jagiellońskim).

Śladami Mozarta

Tuż obok Karolinum mieści się znany klasycystyczny budynek Teatru Stanowego z końca XVIII w. To tutaj wystawiano premiery wielkich dzieł Mozarta, m.in. opery Don Giovanni. Ta sala była też scenerią filmu Amadeusz!

Wyobraźcie sobie, że niedaleko stąd, w domu Pod Trzema Złotymi Lwami, pod adresem Uhelný trh 1, mieszkał pod koniec XVIII w. sam Mozart. Od wspaniałej sali Teatru Stanowego dzieliło go zaledwie parę minut spacerku!

Wycieczkę rozpoczynamy z okolic praskiego dworca. Obecny budynek jest efektem przebudowy z początku XX w.


Muzeum Narodowe. Obecny neorenesansowy budynek ukończono w 1890 r.


Plac Wacława to tętniące życiem serce współczesnej Pragi.


Karolinum – najbardziej reprezentacyjny gmach Uniwersytetu Karola w Pradze


Zwracamy uwagę na piękny gotycki wykusz.


Teatr Stanowy został zbudowany w stylu klasycystycznym pod koniec XVIII w.


Dom Pod Trzema Złotymi Lwami – pod koniec XVIII w. mieszkał tu sam Mozart.

Echa husyckiej rewolucji

Jan Hus to bardzo ważna postać czeskiej historii. W XV w. Praga była przecież centrum ruchu husyckiego. Jan Hus pełnił funkcję rektora Uniwersytetu Karola, w XIV-wiecznej Kaplicy Betlejemskiej wygłaszał swoje kazania, a husyci po raz pierwszy przyjęli komunię pod dwiema postaciami w kościele św. Marcina w Murze. I właśnie te dwa miejsca mamy teraz przed sobą!

Kościół św. Marcina w Murze, zbudowany pierwotnie w XII w., był przejściowo przedzielony XIII-wiecznymi murami – znajdziecie go przy ulicy – nomen omen – Martinskiej. Zaś Kaplica Betlejemska (odbudowana w pierwotnym kształcie już po II wojnie światowej) mieści się przy Placu Betlejemskim (Betlémskě náměstí).

Kościół św. Marcina w Murze – pierwotnie romański (XII w.), potem przebudowany w stylu gotyckim


Plac Betlejemski


Kaplica Betlejemska – tu właśnie wygłaszał swe kazania Jan Hus – prekursor reformacji i bohater narodowy Czechów.


A to cuda i dziwa w Pradze! A któż to wisi tam na górze?

Josefov – dzielnica żydowska Pragi

Jeżeli spodziewacie się znaleźć tutaj spójną architektonicznie pozostałość dawnej dzielnicy żydowskiej, to pewnie się rozczarujecie. Jednak w labiryncie eleganckich ulic i kamienic kryje się wiele prawdziwych historycznych perełek.

Jedną z nich będzie niewątpliwie najstarszy w Europie cmentarz żydowski. Pochówki zaczęto tutaj już na początku XV w. Przy okazji zwiedzanie cmentarza zobaczycie też synagogę Pinkasa (przy wejściu) oraz neoromańską Salę Obrzędową i synagogę Klausa (przy wyjściu z nekropolii).

Josefov – dawna żydowska dzielnica. Na zdjęciu XIX-wieczna synagoga Hiszpańska


Renesansową synagogę Pinkasa wzniesiono w pierwszej połowie XVI w.


Praski cmentarz żydowski jest uznawany za najstarszą nekropolię żydowską w Europie – został założony na pocz. XV w.


Sala Obrzędowa. Tu przygotowano do pochówku ciała zmarłych Żydów. Neoromański budynek pochodzi z pocz. XX w.


Synagoga Klausa

Najstarszym zabytkiem Josefova i jedną z najstarszych zachowanych budowli w Pradze jest z kolei wczesnogotycka synagoga Staronowa. Naprzeciwko, przy ul. Červenej 4, znajduje się jeszcze jedna bożnica – XVI-wieczna Synagoga Wysoka, mieszcząca obecnie ekspozycję żydowskiego tkactwa. Wychodząc z terenu Josefova, spoglądamy jeszcze na synagogę Maisela, której początki sięgają także XVI w.

Wczesnogotycka Synagoga Staronowa pochodzi z XIII w. To najstarsza czynna synagoga w Europie!


Renesansowa Synagoga Wysoka pochodzi z XVI w.


Synagoga Maisela to kolejna z bożnic Josefova.


Plan atrakcji Josefova

Rynek i nabrzeża Wełtawy

Jak już do woli pobłądzicie po staromiejskich zakamarkach, to znowu warto wrócić na rynek – to tu przecież bije serce Pragi! Relację z samego rynku i opis najbardziej znanych zabytków starego miasta znajdziecie we wpisie Praga: The best of – tutaj.

Ale, ale – parę razy spacerowaliśmy już po Moście Karola, ale nie schodziliśmy jeszcze na brzeg Wełtawy! Najbardziej reprezentacyjny odcinek brzegu Wełtawy to według nas okolice mostu Mánesa (Mánesův most) i odcinek wzdłuż Dvořákovo nábřeží (prawy brzeg na wschód od mostu). Cumuje tam wiele pięknych statków-restauracji, a plakaty zachęcają do rejsów o przeróżnej długości, często łączonych z możliwością wypicia lampki prosecco lub nawet zjedzenia wykwintnej, suto zakrapianej kolacji – oczywiście w odpowiedniej cenie 😉 . Widok na Hradczany dopełnia szczęścia!

Bardzo przyjemnuy jest spacer wzgłuż Wełtawy. Idziemy Dvorzakovym Nabrzeżem. W tle Most Karola.


Przy nabrzeżu cumuje mnóstwo statków pasażerskich, zabierających turystów na krótsze i dłuższe rejsy po Wełtawie.


Widok na Hradczany. Na pierwszym planie Manesuv most.


Na wysokości kolejnego mostu opuszczamy nabrzeże i wracamy w okolice runku staromiejskiego.

Gapy z nas, że przechodząc nabrzeżem, nie zajrzeliśmy do znajdującego się tuż obok zespołu klasztornego św. Agnieszki z pierwszymi gotyckimi budowlami w Czechach! Ale cóż, będzie po co tu jeszcze wracać!

Praska starówka to prawdziwy skarbiec historycznych pamiątek. Powyżej opisaliśmy oczywiście tylko wybrane z nich.

Praga to arcyciekawe, piękne, różnorodne i bardzo otwarte miasto. Ale trudno, żeby było inaczej w miejscu, gdzie od setek lat współistniały ze sobą różne narodowości i religie, a intelektualiści potrafili wyprzedzać swoje czasy (jak prekursor reformacji Jan Hus). Nie dziwi nas też zamiłowanie Czechów do przedstawień operowych i teatralnych (ulotki reklamujące aktualny repertuar rozdawane są w wielu miejscach miasta), skoro to właśnie tutaj swoje premiery wystawiał sam Mozart! Po trzech dniach pobytu w Pradze poczuliśmy chyba nieźle ducha tego otwartego miasta. Chce się tu wracać!

Pożegnanie ze staromiejskim rynkiem. W tle ratusz, który dokładnie zwiedzaliśmy pierwszego dnia.


W tej malowanej kamienicy zakochaliśmy się od pierwszego wejrzenia.


Pomnik Jana Husa, w tle pałac Goltz-Kinskich i kościół Marii Panny przed Tynem


Wspaniały zegar Orloj w roli głównej.


W roztańczonych nastrojach opuszczamy Pragę. Było cudnie!