Leżący na skrzyżowaniu szlaków handlowych Myślibórz był niegdyś kwitnącym miastem – stolicą Nowej Marchii oraz centrum gospodarczym regionu. Obecnie to 11-tysięczne miasteczko sprawia wrażenie nieco zaniedbanego i czekającego na swoje pięć minut. Wielką szansą dla miasta może być turystyka – Myślibórz leży nad pięknym Jeziorem Myśliborskim, jest ośrodkiem sportów wodnych – żeglarstwa i kajakarstwa. W mieście znajduje się sympatyczna przystań i piękna plaża miejska, a zadrzewiony nadjeziorny teren zachęca do spacerów. W Myśliborzu znajdą coś dla siebie również miłośnicy architektury – w mieście zachowało się wiele pięknych gotyckich budowli – kościół, baszta, dawne bramy miejskie, trzy kaplice czy pozostałości dawnego klasztoru dominikanów. Kilka dni temu mieliśmy okazję cieszyć się kajakowaniem po malowniczym Jeziorze Myśliborskim (relacja z kajakowej wycieczki tutaj), dziś stawiamy na spacer szlakiem największych zabytków Myśliborza. Czy było warto? Zobaczcie sami!

Myślibórz – miasto z dużym potencjałem turystycznym nad brzegiem Jeziora Myśliborskiego

19 sierpnia 2020 r.

Informacje praktyczne

Przed spacerem po Myśliborzu warto dokładnie przyjrzeć się mapie miasta z zaznaczonymi na niej atrakcjami turystycznymi – zaplanowanie trasy tak, by trafić do głównych zabytków, wcale nie jest łatwe. Zdjęcie takiej mapki było dziś dla nas bardzo pomocne podczas realizowania naszego spaceru. Mapę Myśliborza znajdziecie np. na rynku przed ratuszem miejskim. W tej okolicy można też łatwo zaparkować samochód. Ogólnie rzecz biorąc, atrakcje skupione są wokół rynku i wzdłuż dawnego pierścienia murów obronnych. Spacer po Myśliborzu zajął nam niemal dokładnie godzinę.

Myśliborski rynek

Nie licząc głównej plaży miejskiej, to chyba najprzyjemniejsze miejsce w Myśliborzu. Sporo kwiatów, zieleni, ławeczek okupowanych przez miejscowych. Sam klasycystyczny ratusz nie przyciąga jakoś szczególnie wzroku, który wędruje od razu w stronę kulminującej nad rynkiem wieży gotyckiego kościoła parafialnego.

Zanim tam jednak pójdziemy, warto jeszcze spojrzeć na ceglany budynek Poczty Polskiej oraz przyjemne dla oka kamieniczki na północnej pierzei rynku (na zachodnią pierzeję lepiej nie spoglądać – tamtejsze budynki, niestety, nie tylko nie są wyremontowane, ale też dodatkowo szpecą je chaotycznie poprzyczepiane do nich reklamy).

Kolegiata św. Jana Chrzciciela

Ta okazała gotycka budowla z XV w. nosi ślady pierwszej, zbudowanej z granitowych bloków świątyni z XIII w. Co ciekawe, w latach 1538-1945 świątynia pełniła funkcję zboru protestanckiego, obecnie to myśliborski katolicki kościół farny.

Obwarowania miejskie w Myśliborzu

W przeciwieństwie do pobliskiego Trzcińska-Zdroju w Myśliborzu nie zachował się pełen pierścień murów miejskich. Z budowanych od XIII w. obwarowań, których łączna długość sięgała 1900 m, do dzisiaj pozostały jedynie fragmenty, głównie po wschodniej i północnej stronie miasta. Zachowały się też dwie bramy i jedna baszta.

Brama Nowogródzka – tę budowlę kojarzą wszyscy odwiedzający Myślibórz, bo pod jej ostrołukowym przejazdem prowadzi jeden z głównych wjazdów do miasta od strony wschodniej (zwróćcie uwagę, że większe pojazdy muszą tu przejeżdżać „pod prąd” lewym pasem, bo nie zmieściłyby się w prześwicie przejazdu pod bramą).

Brama Pyrzycka – równie atrakcyjna i pochodząca, podobnie jak Brama Nowogródzka, z pierwszej połowy XIV w. Brama Pyrzycka otwierała drogę z miasta na północ, obecnie leży w znacznie spokojniejszym miejscu miasta, kilkaset metrów na południowy zachód od bramy. Idąc wzdłuż pozostałości murów, dotrzeć można na duży teren rekreacyjny z atrakcyjnym placem zabaw. Teren położony jest blisko plaży miejskiej.

Baszta Prochowa – nieco młodsza od obu bram, pochodzi z przełomu XIV i XV w. Prosta konstrukcja na planie koła została w XIX w. wykończona krenelażem i stożkowym dachem, niekoniecznie podobnym do pierwotnego założenia.

Co jeszcze warto zobaczyć w Myśliborzu?

W obrębie miasta znajdziecie jeszcze kilka zabytkowych obiektów, głównie pełniących niegdyś funkcje sakralne. Są to trzy kaplice oraz dawny zespół klasztorny dominikanów.

Kaplica św. Gertrudy (XV w.) jest położna poza murami, nieopodal Bramy Nowogródzkiej. Ceglana budowla z gotyckim ostrołukowym portalem należała kiedyś do szpitala św. Gertrudy. Obecnie mieści Ośrodek Edukacji Plastycznej.

Kaplicę św. Ducha z (XIV w.) znajdziecie w południowo-zachodniej części miasta, przy głównej arterii komunikacyjnej, ul. Bohaterów Warszawy. Ceglano-kamienny budynek na planie prostokąta od czasów reformacji nie pełnił funkcji sakralnych, znajdowała się w nim m.in. owczarnia i browar. Od 1979 r. dawną kaplicę zajmuje Muzeum Pojezierza Myśliborskiego.

Kapliczka Jerozolimska, poświęcona na początku XVI w., stanowiła niegdyś część Drogi Krzyżowej, znajdującej się poza murami miasta – prawdopodobnie była jej ostatnią stacją. Pod koniec XX w. odkryto, że znajdujący się wewnątrz krucyfiks to oryginalna gotycka rzeźba z drewna lipowego. Dzisiaj oryginał pozostaje w zasobach Muzeum Pojezierza Myśliborskiego, a wnętrze kapliczki zdobi kopia krucyfiksu. Tę niepozorną kapliczkę znajdziecie w okolicy rozstaju dróg w stronę Chojny i Kostrzyna nad Odrą, naprzeciwko stacji benzynowej.

Dawny kościół i klasztor Dominikanów – do dzisiaj zachowała się część budynku kościoła i jedno skrzydło klasztorne. Oryginalnie pochodzące z XIII w. budynki tworzyły czworobok, którego trzy boki stanowiły skrzydła klasztorne. Od wielu lat budynki nie pełnią funkcji sakralnych. Kościół w XVII w. został obniżony, a obecna szachulcowa wieża na początku XVIII w. zastąpiła starszą konstrukcję, która się zawaliła. Budynek kościoła zajmuje obecnie Myśliborski Ośrodek Kultury, a w pozostałym jedynym skrzydle klasztornym od lat 50. XX w. znajduje się Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna.

Zabytki Myśliborza są absolutnie warte odwiedzenia, do czego gorąco zachęcamy. Niestety, w samym mieście odczuwa się niedosyt zarówno jeżeli chodzi o samo wyeksponowanie zabytków, jak i ogólne zadbanie o przestrzeń miejską. Może wynika to z ogólnego niedofinansowania, ale mamy wrażenie, że dałoby się zrobić trochę więcej, żeby Myślibórz odzyskał choćby część z dawnego blasku lokalnego centrum gospodarczego i kulturalnego. Trzymamy kciuki, żeby udało się to w kolejnych latach! Miejsce ma duży potencjał turystyczny!

Jeśli będziecie kiedyś w Myśliborzu, koniecznie poświęcicie czas na kąpiel na przyjemnej plaży miejskiej. Jezioro Myśliborskie bardzo przyjemnie poznaje się z perspektywy wody – opis naszej wycieczki kajakowej po tym akwenie znajdziecie tutaj.

Więcej propozycji wycieczek po okolicach Pojezierza Myśliborskiego? Zajrzyjcie tutaj 🙂