Okres świąteczno-noworoczny to dla nas bardzo dogodny czas na wyjazd. Oboje możemy bez problemu wziąć wtedy urlop w pracy, dzieci mają wolne w szkole. Jedyny minus to znacznie nasilony ruch turystyczny i chyba najwyższe w roku ceny noclegów. Jedyne antidotum na te problemy to obranie nienajpopularniejszego kierunku podróży. W tym roku jednogłośnie wybór pada na Beskid Wyspowy. Co prawda jego najwyższe wzniesienie, Mogielicę, mieliśmy przyjemność osobiście poznać w listopadzie 2012 roku podczas kilkudniowego wypadu we dwoje, ale przecież to pasmo ma o wiele więcej do zaoferowania niż rejon Mogielicy. Zmotoryzowani piechurzy bez problemu mogą też stąd zrobić wypad w Gorce i Beskid Makowski. Plan pobytu rozpisany, jedziemy! Przyjmujemy kierunek na Kasinę Wielką, w której planujemy zadekować się u podnóża Śnieżnicy, tuż przy dolnej stacji wyciągu krzesełkowego. Co prawda śniegu na razie zupełnie brak, ale co nam szkodzi żywić nadzieję na nagłą zmianę pogody?
26 grudnia 2015, sobota
Nie do wiary: 14 stopni i słońce! (ale silny wiatr)
Po wigilijnym świętowaniu w pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia ledwo mamy siłę ruszać się z przejedzenia, ale plany jutrzejszego wyjazdu nie pozostawiają nam wyboru. Musimy uwijać się, żeby zdążyć się spakować, i to żwawo! R. zapewnia M. chwilę spokoju bez dzieci wieczorem – razem z chłopcami przeistaczają się w kolędników i uzbrojeni we flet i trójkąt bieżą śpiewać kolędy Dziadkom, Sąsiadom i Przyjaciołom. Około północy udaje nam się jako tako ogarnąć, więc plany porannego wyjazdu nabierają realnych kształtów.
Warszawa–Kasina Wielka, 10:20-17:20, ok. 410 km
Zgrzeszylibyśmy, gdybyśmy dziś narzekali na jazdę. Ze względu na komfort i bezpieczeństwo jazdy tradycyjnie wybieramy trasę przez Katowicką. Jedzie się szybko i sprawnie, bez towarzystwa tirów, w idealnych warunkach pogodowych. Jedyne, co wydłuża podróż, to postoje. Plan optymalny, czyli dociągnięcie przez pierwszą porcję aż do McD w Częstochowie, niestety spalił na panewce – Grześ wbrew naszym nadziejom nie zasnął w samochodzie, zmuszając nas do zatrzymania się już po 140 km od domu.
Nie przepadamy za postojami w McD. Dużo ludzi, no i nie za bardzo jest co wybrać z menu. Nawet dzieciaki wolą o dziwo „normalny” obiad. Dziś jednak, z racji na świąteczną datę, nie ryzykujemy całowania klamki innej restauracji i parkujemy pod literką M. Chyba tylko Tymo cieszy się ze swojego hamburgera. Sebuś dziś jest jakoś na anty nastawiony do jedzenia, podobnie zresztą jak Grześ, nad którym musimy bardzo popracować, żeby zjadł swój słoiczkowy obiadek.
Drugi i ostatni postój urządzamy sobie tuż przed zjazdem z autostrady. Bistro przy stacji Orlen jest bardzo przyjemne. Rozgrzewamy się ciepłą zupą i herbatą, Grześ również je swój podwieczorek (podobnie jak poprzednio wystawiając na wielką próbę cierpliwość M….).
O 17:20 jesteśmy na miejscu. Na lokum obraliśmy sobie tym razem Stację Kasina w Kasinie Wielkiej. Są tu niezwykle klimatyczne apartamenty, urządzone w XIX-wiecznym budynku dworca Galicyjskiej Kolei Transwersalnej. Obecnie na wielu odcinkach polskiego fragmentu tej trasy ruch kolejowy został wstrzymany (na odcinku Rabka – Kasina Wielka urządzane są w sezonie letnim przejazdy turystyczne), zniszczeniu uległa też większość zabytkowych budynków dworców. Na szczęście ten w Kasinie ocalał i po odremontowaniu znakomicie służy celom turystycznym. Jest czyściutko, gospodarze umiejętnie, ale nienachalnie potrafią wyeksponować ciekawą historię tego miejsca, z okien widać stację wyciągu na Śnieżnicę. Miejsce absolutnie do polecania!
Mieszkamy w XIX-wiecznym budynku dworca
Stylowa klatka schodowa
Stylowa klatka schodowa
Stacja Kasina na dobranoc
Widoki z okna
Widoki z okna
Po przyjechaniu – jak to zawsze – kryj się lotnik. Na szczęście Grześ jest łaskawy i nie wymaga wielkiego zabawiania, starsi chłopcy oczywiście też już sami zajmują się sobą, więc udaje nam się rozpakować i nawet zapisać wrażenia z dzisiejszego dnia. Rano chętnie porozglądamy się dokładniej po okolicy – dziś po przyjechaniu było ciemno, choć oko wykol:)
27 grudnia 2015, niedziela
Pogody wiosennej cd. 14 stopni i słońce…
Do schroniska PTTK na Kudłaczch
W nocy Grześ co chwilę się budzi – właśnie rosną mu dolne trzonowce i noce bywają trudne, w dodatku M. czuje się jakaś podziębiona. Nasze humory jednak zdecydowanie poprawiają się po wyjrzeniu przez okno. Z jednej strony widać „ozdobiony” wyciągiem narciarskim stok Śnieżnicy i biegnące na wyciągnięcie ręki tory kolejowe, z drugiej – niezwykle malowniczy widok na wzniesienia Beskidu Wyspowego w oprawie błękitnego nieba.
Widok z naszego okna na Beskid Wyspowy
Tak pięknego dnia nie można spędzić inaczej niż na górskim spacerku. Po błyskawicznym przejrzeniu planu wycieczek wybór pada na schronisko PTTK na Kudłaczach. Dojście niedługie, w sam raz na dzień aklimatyzacyjny.
Podjeżdżamy samochodem przez Trzemeśnię i Porębę aż na Przełęcz Granice i ruszamy czerwonym szlakiem w kierunku wschodnim. Nasza cała droga biegnie łagodnie nachyloną leśną drogą przez ładny las mieszany. Wszystkim humory dopisują. Grześ jak tylko widzi nosidło, od razu chce do niego wejść. Chyba jeszcze pamięta nasze letnie eskapady. Chłopcy chętnie rozmawiają z nami i bawią się w różne gry śpiewane i słowne. Wspólne piesze wycieczki to doskonała okazja do spędzenia z nimi czasu; z nimi, nie obok siebie, do czego tak mało okazji mamy na co dzień. Droga mija sprawnie i przyjemnie. Tymo dziarsko rwie do przodu, Sebuś szuka kolejnych znaków szlaku. Pogoda iście wiosenna. Znajdujemy nawet baziową gałązkę! W okolicy schroniska z prześwitów odsłaniają się malownicze widoki w kierunku Babiej Góry. Dojście od przełęczy do schroniska zajmuje nam (bardzo spacerowym tempem) ok. 50 minut (11:20-12:10).
Ruszamy z przełęczy Granice
Tam idziemy!
Do schroniska PTTK na Kudłaczach
Bardzo przyjemne nachylenie dla dzieci
Znaleźliśmy oznaki wiosny – Tymo trzyma gałązkę bazi
Widok na pasmo Babiej Góry
Schronisko przed nami
W schronisku PTTK na Kudłaczach zatrzymujemy się na ciepły posiłek. Dobrze, że nie dotarliśmy tu później – zajmujemy ostatni wolny stolik, potem nadchodzący spacerowicze mają problem ze znalezieniem miejsc. Fakt, jadalnia jest niewielka (schronisko na Kudłaczach to jedno z najmniejszych schronisk PTTK, gabarytowo mniejsze nawet od bacówek-moskałówek), a słoneczny niedzielny poświąteczny dzień to idealna okazja do górskiego spaceru. Schronisko jest ładnie położone między szczytami Łysiny i Działka. Niektórzy zaliczają jego położenie do Beskidu Wyspowego, inni do Makowskiego – ale czy to takie ważne? Przed schroniskiem jest spory trawiasty teren z ławami oraz miejsce na rozbicie namiotów – zapewne jest tu bardzo przyjemnie w ciepłej porze roku. Miło spędzamy czas. Grześ, wypuszczony z nosidła, nadrabia „zaległe” kilometry, biegając pomiędzy ławami. Wcześniej spaceruje z R. po okolicach schroniska i razem ze starszymi chłopcami huśta się na przyschroniskowym placu zabaw. Jak dobrze, że gospodarze pomyśleli o dzieciach. Mała rzecz, a cieszy. Grześ chyba przeczuwał, że będą huśtawki, bo przez całą drogę do góry w nosidle wołał „buju”:) Wracamy tą samą drogą.
Schronisko PTTK na Kudłaczach
Jak dobrze, ze jest plac zabaw
Na terenie pola namiotowego
Korzenie lepsze niż plac zabaw
Schodzimy tą samą drogą
Widok na pasmo Babiej Góry bis. M. znalazła lepsze miejsce na zdjęcie
Po południu R. zabiera starszych chłopców na mszę do Mszany Dolnej.
Z nazbieranych wcześniej na wycieczce gałązek jodłowych i bazi robimy wyjątkowy stroik świąteczny…
Nasz oryginalny świąteczny stroik – z baziami!
Potem już tylko kolacja, zerkanie na prognozy modeli ICM i zastanawianie się, co by tu jutro zrobić – jak my lubimy takie problemy!
28 grudnia 2015, poniedziałek
Cały dzień pochmurno, mgliście i siąpi deszcz, ok. 8 st.
Noce ostatnio co jedna, to gorsza; już jesteśmy tacy niewyspani – kiedy te czwórki wreszcie wyrosną Grzesiowi? A tu jeszcze od rana pogoda jak w listopadzie… Co tu robić?
Wkrótce po śniadaniu Grześ idzie spać, a R. ze starszymi chłopcami jadą na duże zakupy – podczas pakowania nie wszystko udało się zmieścić do bagażnika naszej bryki. Po rozpakowaniu zakupów i zjedzeniu drugiego śniadania pogoda nadal jest kiepska, ale co to byłby za dzień spędzony tylko na zakupach? Postanawiamy zmobilizować się i jednak gdzieś pojechać.
Rabka-Zdrój
Niewątpliwie mamy szczęście do spacerowania po Rabce w jesiennej aurze… Ostatnio byliśmy tutaj trzy lata temu w listopadzie. Wtedy po górskiej trasie postanowiliśmy jeszcze wieczorem wyrwać się na spacer. Niestety, wszystko oglądaliśmy pod osłoną nocy. Dzisiaj też nie możemy w pełni docenić walorów tutejszego parku zdrojowego, zrewitalizowanego w 2011 r. W pełnej krasie prezentuje się on zapewne w ciepłych porach roku, kiedy kwitną kobierce różnorodnych kwiatów w tutejszych 10 ogrodach tematycznych. W grudniu, niestety, nie działa też tężnia (niewielka, ale ciekawa), chętni mogą jednak odpocząć w kameralnej pijalni wody i spróbować wody z ujęcia „Helena”.
Spacer pod parasolami jest mimo wszystko całkiem przyjemny. Opowiadamy chłopcom o uzdrowiskowych tradycjach Rabki, o tym, że miasto jest nazywane Miastem Dzieci Świata, że jest tu jedyny w Polsce pomnik Świętego Mikołaja (położony przy prawie stuletnim budynku dworca). W trakcie przechadzki przestaje padać, a do pełni szczęścia brakuje nam jeszcze tylko… toalety! Na szczęście w pobliżu ul. Chopina znajdujemy i taki przybytek. O dziwo całkiem przyzwoity i darmowy. Chłopcy (zwłaszcza Grześ) z upodobaniem biegają po dachu szaletów (położonym tuż powyżej poziomu alejek parkowych) – to chyba największa atrakcja popołudnia!
Tężnia i pijalnia wód w rabczańskim parku zdrojowym
Park zdrojowy, Rabka Zdrój
Dalej schodzimy ul. Chopina w kierunku rabczańskiego deptaku z nadzieją, że znajdziemy w tej okolicy jakąś sensowną restaurację. Przeczucie nas nie myli. Jak tylko mijamy amfiteatr, przed oczami ukazuje się napis „Restauracja Kawiarnia Zdrojowa”. Dobra nasza! Przed wejściem oglądamy jeszcze sympatyczną fontannę, ozdobioną siedmioma figurami słoni, wykonanymi z brązu. Zwierzaki wesoło zadzierają trąby do góry. Niestety, nie możemy podziwiać fontanny w pełnej krasie – w zimie oczywiście jest nieczynna, nie widać też kolorowej mozaiki układającej się w herb Rabki-Zdroju (całość jest zadaszona na zimę). Cóż, trzeba przyjechać tu w lecie.
Amfiteatr przy deptaku spacerowym
Rabczański deptak
Sympatyczna fontanna ze słoniami
Na obiad najadamy się jak bąki. Żeby tylko móc wyjąć Grzesiowi na chwilę baterie z pupy i mieć możliwość chwilę posiedzieć spokojnie… Tymczasem jedno z nas ciągle musi za nim biegać. Na domiar złego Grześ ciągle wynajduje sobie chyba najgorsze możliwe zajęcia. Najpierw chce sam prowadzić swój wózek i wjeżdżać nim we wszystkie krzesła. Potem chce plastikowym krzesełkiem jeździć po całej restauracji. Potem zabiera się za rozbieranie choinki. A gdy tylko łagodną perswazją próbujemy nakłonić go do zmiany zajęcia, ryczy. Ratunku! Obok nas widzimy rodzinę z niemowlakiem i niewiele starszym bratem. Biedni, wszystkie atrakcje mają jeszcze przed sobą…:)
Po obiedzie wracamy do samochodu przez ładnie oświetlony park zdrojowy. Rozpogodziło się, przestało padać, ale nad ziemią unosi się wilgotna mgiełka. Jakoś tak bardzo malowniczo wokół.
Park zdrojowy wieczorem
Głosujemy na najładniejszą świąteczną ozdobę
Choinka chyba wygrywa
Wieczorem chłopcy – jak codziennie na wyjeździe – rysują wspomnienia z minionego dnia. Dziś obaj wybrali sobie na temat oświetlony park zdrojowy. Potem do późnego wieczora kipią energią. Widać brakuje im w nogach górskiej przebieżki… Jako zabawka na wyjeździe najlepiej sprawdzają się tradycyjne drewniane klocki (prezent dla Grzesia od Cioci Majki – dziękujemy!) – niesamowicie kreatywne zajęcie i dla starszaków, i dla Grzesia.
29 grudnia 2015, wtorek
Chłodniej, ale nadal pochmurno i mgliście, 2 st.
Grześ nareszcie trochę lepiej spał w nocy. Wieczorem jednak bardzo długo zasypiał, zabawiając przy okazji starszaków swoim śpiewem: „A-a-a, ne ne ne”. Rano z kolei obudził wszystkich radosnymi okrzykami: „A-a-a bach!”, wyrzucając z łóżeczka smoczki i maskotkę-księżyc (na które też, jako rzeczy związane ze spaniem, mówi „a-a-a”).
Dzisiaj z racji niezbyt górskiej pogody za cel naszej kolejnej wycieczki obieramy Sekcję Utrzymania i Napraw Taboru Zabytkowego „Skansen” w Chabówce, zwaną potocznie Skansenem Taboru Kolejowego w Chabówce.
Obiekt mieści się w dawnej parowozowni w Chabówce. Można tu obejrzeć ponad pięćdziesiąt parowozów, a także kilka pługów odśnieżnych, kilkadziesiąt wagonów pasażerskich i towarowych oraz inne urządzenia, ogółem 135 zabytkowych obiektów.
Minusem ekspozycji jest tylko nieco chaotyczne rozmieszczenie eksponatów i brak jakichkolwiek elementów interaktywnych. Naszym zdaniem warto byłoby przynajmniej część ekspozycji skomponować w pewną całość, np. rozpoczynając od maszyn parowych – prekursorów silników parowych, a kończąc na lokomotywach spalinowych i elektrycznych. Ewentualnie za pomocą numerków skierować turystów na taką trasę z odpowiednią mapką. Ale w sumie to tylko drobna niedoskonałość.
Chłopcy są bardzo zaciekawieni poszczególnymi parowozami i wagonami. Wchodzą we wszystkie dostępne zakamarki, zaglądają do wnętrza lokomotyw. Tymusiowi szczególnie podoba się lokomobila, a Sebusiowi – wagon z toaletą:)
SKansen Taboru Kolejowego w Chabówce – rozpoczynamy zwiedzanie
Skoro wokół tyle pociągów, chłopcy też robią pociąg
Mamy wyjątkowy sentyment do wąskotorówek
Sebuś sprawdza, gdzie sypało się węgiel
Niemiecki parowóz wąskotorowy z 1918 r.
Lokomobila szczególnie spodobała się Tymkowi
Polski silnik parowy z 1921 r.
Mijamy coraz to inne eksponaty
To pług odśnieżny wyprodukowany w Ostrowcu Świętokrzyskim w 1942 r.
Koło żurawia kolejowego
Kolejowe impresje
Jak w ilustracjach do 'Lokomotywy’ Tuwima
To dopiero jeden rząd eksponatów. Wchodzimy w kolejną alejkę
Koła w ruch…
Niemiecki parowóz z 1921 r.
Niewątpliwie największą atrakcją związaną ze skansenem są przejazdy zabytkowym taborem, ciągniętym przez spektakularne parowozy. Trasa zabytkowych składów prowadzi do stacji Kasina Wielka, w budynku której mieszkamy! Poza kursami pociągów retro skansen jest również współorganizatorem wielu imprez, np. „Parowozjady”, czy „Nocy muzeów”. Niestety, takie atrakcje są dostępne tylko w sezonie letnim. Bardzo żałujemy, że w czasie naszego pobytu nie możemy uczestniczyć w przejeździe takiego zabytkowego pociągu, albo chociaż zobaczyć parowozu „pod parą”, ale cóż – będziemy mieli motywację, żeby wrócić jeszcze w te strony!
Grześ zasypia nam niestety tuż przed Chabówką i R. zostaje z nim w samochodzie na „dospanie”. Gdy nasz najmłodszy miłośnik pociągów się budzi, M. ze starszakami kończy już zwiedzać prawie cały skansen. Załapuje się jeszcze na obejrzenie kilku parowozów, chociaż najbardziej podoba mu się… wchodzenie po schodkach do wagonu! Chyba pociągi kojarzy głównie z nowoczesnymi składami kursującymi pod naszym oknem 😉
Jest i nasz najmłodszy miłośnik kolei!
Chłopcom bardzo podobał się stary wystrój wagonów
Ciekawe, czy Sebuś da radę sam poruszyć parowóz
Bo Grześ na pewno!
Pizzeria Jako w Chabówce
To miejsce zasługuje na osobny nagłówek. Naprawdę! Ale po kolei.
Wszystkim kiszki już zaczynają grać marsza z głodu, więc szybko wycofujemy się na z góry upatrzone pozycje do wypatrzonej po drodze pizzerii. Niepozorny z zewnątrz lokal okazuje się niebywałą gratką dla miłośników pociągów. Wystrój sali nawiązuje do wnętrza wagonu – stoliki to jakby przedziały, oświetlenie to stylizowane elementy zwrotnic, na środku pod przeszkloną podłogą są umieszczono na oryginalnych podkładach kolejowych prawdziwe tory, a na nich – jeżdżący model pociągu. Do tego wszystkiego z końca sali świecą groźnie światła nadjeżdżającego pociągu. To po prostu kultowe miejsce! Ogromne brawa dla pomysłodawcy tego wystroju!
A pizza też jest niczego sobie. Zamawiamy „tylko” jedną dużą i jedną małą, ale objadamy się wszyscy jak bąki!
Pizzeria Jako w Chabówce – wystrój na medal!
Wieczorny spacer u podnóża Śnieżnicy
Po południu chłopcy kipią energią i dopominają się o wyjście z latarkami na „rekonesans” po najbliższej okolicy. Takich kompanów sobie wychowaliśmy, ha! Gdy wychodzimy, jest już ciemno. Niespodziewanie zrobiło się też bardzo zimno. Temperatura zjechała na minus (co skrzętnie wykorzystują gospodarze wyciągu – ku naszej uciesze armatki śnieżne pracują pełną parą), wieje silny wiatr. W związku z tym R. z Grzesiem podchodzi tylko pod dolną stację wyciągu i wraca do domu, a M. z chłopcami ucina sobie wieczorny spacer do głównej drogi w Kasinie. Idąc, zabawiamy się w zgadywankę „prawda czy fałsz”, po drodze widzimy też dwie grupy kolędników. Jest bardzo miło, tylko zimno, ale zimno!
Stacja Kasina wieczorową porą
Wieczorem kładziemy dzieciaki spać i przy dobrym winku spoglądamy na prognozy pogody, planując kolejne wyprawy w zimowej już aurze. Jak my lubimy te momenty, gdy dzieci już śpią i można choć na krótką chwilkę pożyć sobie w swoim rytmie… Zwłaszcza na wyjeździe, gdy nie ma prania, sprzątania, gotowania, etc. Chwilo trwaj!
30 grudnia 2015, środa
Od dziś inna pora roku: -6 stopni i słońce
Spacer do Bacówki na Maciejowej
Wita nas słoneczny, mroźny poranek – po dwóch dniach siąpiącego deszczu błękitne niebo przyjmujemy z radością. Wszyscy, i my, i starsze dzieci, mamy ochotę na spacerek w górach. Jedyny problem to transport Grzesia w solidnie ujemnej temperaturze – ostatnie dni przyzwyczaiły nas do temperatur rzędu plus 10 i teraz boimy się, że Grzesiek zmarznie nam w nosidle. Rozwiązujemy ten problem, zabierając ze sobą dwa grube koce do opatulenia małego podróżnika i ubierając go o kilka warstw grubiej.
Nasz cel to sympatyczna Bacówka na Maciejowej. Co prawda byliśmy już tu we dwoje w listopadzie 2012 r. w ramach wieczornej przebieżki po wycieczce na Mogielicę, ale wtedy było zupełnie ciemno , padał deszcz i w sumie poza wnętrzem schroniska niczego innego nie widzieliśmy. Sami więc chętnie powtarzamy tę trasę. Bacówka położona jest co prawna w paśmie Gorców, ale dojazd od nas jest tu tak samo bliski jak do szlaków Beskidu Wyspowego.
Podjeżdżamy samochodem do Rabki-Zającówki i odbijamy w prawo czarnym szlakiem. Gwoli ścisłości, najpierw wyrusza M. ze starszymi chłopcami, a R. zostaje ze śpiącym Grzesiem w samochodzie, planując zarzucenie go na plecy, jak tylko się obudzi, i sprawne dogonienie reszty wycieczki. To rozwiązanie ma jeszcze jeden plus, a mianowicie minimalizuje czas spędzony przez Grzesia na mrozie – Sebuś jednak idzie dużo wolniejszym tempem niż pozostali. Po krótkim odcinku szlaku prowadzącym drogą między zabudowaniami ścieżka zaczyna stromo forsować zbocza Maciejowej (815 m n.p.m.). Idziemy wzdłuż trasy narciarskiej, poprowadzonej ze szczytu Maciejowej. Armatki śnieżne pracują pełną parą – faktycznie, rok chyli się ku końcowi, a tu śniegu ani grama – jakie to straty dla właścicieli wyciągów. Chłopcy mają frajdę z chwilowej armatkowej śnieżycy. Prosto w oczy świeci nam słońce, zapewniając naturalną fototerapię grudniowego przygnębienia. Jedyne zakłócenie sielanki to konieczność ciągłego mobilizowania Sebusia do marszu– na tym odcinku szlaku nachylenie jest naprawdę spore, więc spacer wymaga nieco wysiłku.
Czarnym szlakiem z Rabki-Zającówki na Maciejową
Na szlaku zawsze znajdzie się coś ciekawego
Armatki śnieżne zadbały o zimowe akcenty
Mróz prawdziwy, ale śnieg sztuczny
R. dogania M. i chłopców zaraz po połączeniu czarnego i czerwonego szlaku na grzbiecie Maciejowej. Teren wypłaszcza się, w starszaki wstępuje więc nowa energia. Dobrze, że nie szliśmy tą trasą w minionych dniach – głębokie błotniste koleiny na drodze nie zachęcają do marszu w deszczowe dni. Teraz wszystko jest zmrożone i idzie się bajkowo. 20 minut marszu przez las i naszym oczom ukazuje się znajomy widok – Bacówka na Maciejowej. Nazwa jest trochę myląca, bo przecież Maciejowa została już daleko za nami, ale czy to ważne? Teraz wszystko wygląda inaczej niż w listopadowy wieczór. Przede wszystkim widać piękne widoki na Tatry na południu i na Beskid Wyspowy na północy. Po drugie: w ogóle wszystko widać w świetle dnia. I otoczenie bacówki, i samą bryłę budynku.
R. z Grzesiem już dobili do reszty
Ostatni zakręt przed schroniskiem
Jak tu malowniczo…
Gorczańskie klimaty – Taterki na horyzoncie
Bacówka PTTK na Maciejowej
Bacówka PTTK na Maciejowej – wchodzimy
Niesłusznie martwiliśmy się, czy w środku się ogrzejemy. Gospodarze napalili w kominku i w jadalni, dodatkowo zalanej słońcem, jest chyba z 25 stopni. Udaje nam się zająć chyba najlepszy, bo największy stolik. W naszym składzie komfortowe miejsce do spokojnego nakarmienia Grzesia jest bardzo ważne – ostatnio Grzesiek przy jedzeniu byle czym się rozprasza i karmienie go bywa niełatwe. Z biegiem czasu do bacówki docierają kolejni goście. Jak dobrze, ze mamy gdzie siedzieć. Sam budynek jest niewielki – to typowa bacówka-moskałówka z lat 70. Pomyśleć, że wg planów takich bacówek w polskich górach miało być grubo ponad 100 – zapoznajemy się z ich planowanym rozmieszczeniem, czytając ciekawą tablicę na ścianie. W końcu zbudowano niewiele ponad 10. Byliśmy już w bacówce Jaworzec, pod Małą Rawką, pod Honem, pod Bereśnikiem, nad Wierchomlą, na Przełęczy Okraj, przy nieczynnej bacówce pod Trójgarbem; mamy w planach bacówkę na Krawców Wierchu i na Rycerzowej – a to tylko garstka z tych planowanych.
Postój z całą naszą ekipą to nie jest bułka z masłem. Grzesia trzeba nakarmić (co łatwe nie jest), przewinąć, czymś zabawić, w międzyczasie zamawiając jedzenie, nadzorując starszaki, mobilizując Sebusia do jedzenia, no i samemu wrzucając coś na ząb. Tym razem wszystko przebiega jakoś bezboleśnie. Jedzenie jest pyszne – szczególnie godne polecenia są racuchy z jagodami, w których to jagodach szczególnie rozsmakował się Grześ – jadł, aż mu się uszy trzęsły, zagryzając skwarkami i cebulką z pierogów Tymka. Cóż, o gustach się nie dyskutuje:) Wnętrze bacówki jest bardzo przyjemne i stylowe – jest tu wiele rzeźbionych elementów wyposażenia, wykonanych przez absolwentów zakopiańskiego Liceum Sztuk Plastycznych. Inni turyści miło się uśmiechają.
Jak dobrze się ogrzać!
Ale pyszne te jagody!
O ile postój mija bezproblemowo, potem już tak różowo nie jest. Najgorszy punkt programu to zapakowanie Grześka do nosidła razem z zimowym opatuleniem. Wyje, jakby go ze skóry obdzierali. Jak my byśmy chętnie wyrwali się w góry choć na chwilę we dwoje, żeby nie musieć ciągle żyć na stend baju… Na szczęście jak tylko R. rusza, Grześ zadowolony uspokaja się. Przez wzgląd na temperaturę R. po raz kolejny rusza z kopyta, nie oglądając się na M. i chłopców. Umawiamy się przy samochodzie.
Pokrzepieni, zadowoleni i gotowi do zejścia
Taterki raz jeszcze
Iść, ciągle iść, w stronę… Babiej Góry
Droga w dół mija chłopakom – dosłownie i w przenośni – w podskokach. Jeśli pod górę to M. musiała mobilizować do marszu, teraz jest odwrotnie – ledwo może za nimi nadążyć. T. mówi „jak ja lubię góry”, Sebuś podśpiewuje Mikołajowe „hoł hoł hoł”.
Wracamy do naszej dworcowej mety
Popołudnie i wieczór
Od dwóch dni na prośbę gospodarzy musieliśmy ograniczać zużycie wody. Dzisiaj po powrocie do domu okazuje się, że problemy z wodą są naprawdę poważne. Z kranu nie kapie już nawet kropla… Dowiadujemy się, że jakakolwiek woda będzie za 3 godziny, a naprawa być może jutro. Cóż… musimy to jakoś przetrwać.
Grześ chwilę drzemie w domu, a R. z chłopcami jedzie do Mszany na uzupełniające zakupy. Kupujemy większą ilość wody w razie dalszych problemów z jej dostępnością w apartamencie i oczywiście trochę fajerwerków na jutro!
31 grudnia 2015, czwartek
Piękna zima, szkoda, że bez śniegu, ok. -4 st.
Podczas tego wyjazdu (podobnie jak latem w Pieninach) chłopcy są zachwyceni górskimi spacerami. W związku z tym dzisiaj planujemy kolejny. Ze względu na mróz celami naszych spacerów są schroniska – można ogrzać się, zjeść coś ciepłego i przewinąć Grzesia. Wyszukujemy na mapie możliwie najkrótsze drogi dojściowe, uwzględniając najsłabsze ogniwo naszej ekipy, czyli Grzesia, który siedząc w nosidle bez ruchu w mroźny dzień, mógłby zmarznąć.
Z Obidowej do schroniska Stare Wierchy
Trzy lata temu odwiedziliśmy to schronisko we dwoje – schodziliśmy do Obidowej po wycieczce na Turbacz. Teraz też zaczynamy spacer od końca wsi Obidowa. Powstał tu spory parking jako zaplecze trasy narciarstwa biegowego na Turbacz. Dzisiaj samochodów prawie nie ma. Grześ przespał się po drodze, więc z parkingu ruszamy razem.
Po obowiązkowym płaczu Grzesia przy pakowaniu do nosidła (nie pasują mu koce, którymi go owijamy ze wszystkich stron…) idzie nam się bardzo dobrze. R. z Grzesiem i Tymem wchodzą sprawnym tempem i po pół godziny meldują się pod schroniskiem. R. pozwala Giśkowi rozprostować kości i doświadczyć kontaktu z minimalną warstewką śniegu na ławkach. M. musi się dopasować do tempa Sebunia (dziś droga mija im wyjątkowo wesoło – wymyślają historię o Maleszkowym czerwonym krześle, tylko że tym razem jest to czerwone krzesełko do karmienia, któremu tylko Grześ może wydawać rozkazy), ale i tak wkrótce stawiamy się w komplecie w schronisku.
Zielonym szlakiem z Obidowej na Stare Wierchy
Gorczański widok
Sebuś z M. zamykają peleton
Prawdziwe lodowce na szlaku
Polany przy szlaku są bardzo malownicze
Jeszcze dwa kroki i po lewej mamy schronisko!
Schronisko Stare Wierchy
Grześ, R. i T. dotarli tu pierwsi
Obie sale schroniska są dzisiaj pełniutkie (Sylwester…) i z wielkim trudem udaje nam się znaleźć miejsce, żeby usiąść. Na szczęście się udaje. Wędrując zimą z Grzesiem, najważniejszy okazuje się ciepły i spokojny kąt do nakarmienia i pobiegania. Wszyscy chętnie pałaszują obiad, chłopcy sami kupują widokówki i podstemplowują książeczki GOT – z uśmiechem stwierdzamy, że to dla nich naturalny element pobytu w schronisku.
Jadalnia przeluźnia się dopiero pod koniec naszego odpoczynku
W drodze powrotnej chwilę jeszcze zabawiamy na przyschroniskowej polanie – huśtamy się na huśtawce, Tymo rozbija kijkiem lód na kałuży, Grześ biega własnymi ścieżkami. Schronisko Stare Wierchy rozlokowało się na rozległej gorczańskiej polanie na wysokości 968 m n.p.m. Przy ładnej pogodzie dobrze stąd widać Tatry – dziś też rozkoszujemy się ich widokiem. Jest jednak zimno, więc pora wracać. Droga powrotna mija błyskawicznie. Główną atrakcją dla starszaków jest lód pokrywający miejscami drogę – S. nazywa go „lodowcem”. Obaj chłopcy rozbijają lód kijkami i przeskakują przez zamarzłe na drodze strumyczki. Stawiamy się przy samochodzie tuż przed 15:00, po ok. 3 godzinach od wyjścia. Trasa to niespełna 200 m przewyższenia i ok. 3,5 km w obie strony. W sam raz na zimowy dzień dla naszej rodzinki.
Przed schroniskiem. Grześ idzie w swoją stronę
Tatry z polany Stare Wierchy
Czas z powrotem. Ale jestem zapakowany…
Wracamy do Obidowej
Wesoło nam!
Wieczór jest wyjątkowy, bo sylwestrowy! Pożegnanie starego roku zaczynamy od odpalenia fajerwerków kupionych dzień wcześniej w Mszanie Dolnej. Nie obywa się bez przygód – najpierw R. dzielnie walczy z zapałkami (i świeczką), ciągle gasnącymi na wietrze, potem wpada na przyparkingowy płotek. Chłopcy są jednak zachwyceni, szczególnie Tymo. Robimy transparent 2015/2016, gramy w kalambury, chwilę tańczymy. Grześ dzielnie towarzyszy nam do 23:20 i nawet próbuje uczestniczyć w grze w kalambury – jaki on jest pocieszny! Tuż przed północą zaczynamy wielkie odliczanie i wkrótce witamy Nowy Rok! Ostatni punkt programu to oglądanie przez okno fajerwerków w okolicy, a mamy u stóp całą Kasinę, więc widok jest naprawdę piękny. Życzymy sobie głównie zdrowia i spokoju, oby nie zabrakło ich w tym nadchodzącym roku! Niedługo potem idziemy spać, bo wiadomo, że chłopcy jutro nie pośpią wiele dłużej niż zwykle – taki już nasz los:)
Sylwester w Kasinie Wielkiej
1 stycznia 2016, piątek
Nadal mróz, ok. -5 st., słonecznie
Panowie są dzisiaj względnie łaskawi i wstają o 8:00, czyli godzinę później niż zwykle. Niestety niemiłą niespodzianką jest całkowity brak wody w kranach. Jakoś radzimy sobie z tą sytuacją i ok. 11:30 ruszamy na wycieczkę.
Z racji terminu (Nowy Rok) chcemy mieć pewność, że znajdziemy gdzieś otwartą restaurację. Obieramy więc kurs na największe pienińskie uzdrowisko, czyli Szczawnicę. Co prawda byliśmy w Pieninach niedawno, na pożegnanie lata, ale wtedy nastawialiśmy się głównie na chodzenie po górach, nie zostawiając sobie czasu na zwiedzanie i leniwe spacery. Szczawnicę oglądaliśmy głównie w przelocie, z samochodu.
Grześ w samochodzie zasypia, więc przed zatrzymaniem się w Szczawnicy robimy jeszcze krótki postój w Krościenku. Tj. – gwoli ścisłości – tylko M. robi tu postój fotograficzny – panowie ze śpiącym Grzesiem krążą samochodem po pobliskich uliczkach. M. fotografuje największy krościeński zabytek, czyli częściowo gotycki kościół Wszystkich Świętych (XIV-XVI w.), znany z cennych naściennych polichromii. Na jednej z nich można oglądać trzy diabły trzymające w rękach cyrograf. Świątynia jednak jest zamknięta, więc M. może oglądać jej wnętrza tylko zaglądając przez kraty. Potem obchodzi przestronny rynek, otoczony niskimi kolorowymi domami, wśród których wyróżnia się jako najbardziej okazały budynek XIX-wiecznego ratusza, zbudowanego w stylu pienińskim. Na rynku uwagę zwraca też stylowa studnia, postawiona tu w latach 90. z okazji 650. rocznicy założenia Krościenka.
Krościenko – studnia upamiętnia 650-lecie założenia osady
Kościół Wszystkich Świętych (XIV-XVI w.), częściowo gotycki
Wnętrze Kościoła Wszystkich Świętych, polichromie z XIV – XVI w.
Ratusz w Krościenku, XIX w.
Po obejrzeniu Krościenka jedziemy już prosto do Szczawnicy. Miejsce parkingowe znajdujemy na płatnym parkingu w samym centrum przy ul. Zdrojowej. Zwiedzanie Szczawnicy zaczynamy od … pilnego poszukiwania restauracji. Grześ jest już głodny, a Sebuś bardzo potrzebuje odwiedzić toaletę. Kolejne mijane przez nas lokale są totalnie zapełnione. Zrezygnowani docieramy aż do Placu Dietla. Na szczęście znajdujemy miejsce w chyba najbardziej reprezentacyjnym szczawnickim lokalu – w połączonej z budynkiem pijalni wód Café „Helenka”.
Pomnik Henryka Sienkiewicza przy ul. Zdrojowej
Park Górny z ul. Zdrojowej
Plac Dietla
Szczawnicka Pijalnia w Domu nad Zdrojami
Cafe Helenka i Dom nad Zdrojami
To świetne miejsce na obiad lub przekąskę dla rodziny z dziećmi. Stoliki nie są rozstawione zbyt ciasno, udaje się zmieścić wózek, a Grześ ma gdzie pospacerować (z kawiarnianej sali można przejść bezpośrednio do niewielkiej pijalni wód mineralnych); jest nawet przewijak. W menu nie ma typowych dań obiadowych, ale francuskie tarty i włoskie kluchy bardzo nam i chłopcom odpowiadają. Nieodzownym elementem jest jak zwykle płacz Grzesia przy ubieraniu i pakowaniu do wózka, cóż, my też nie lubimy zimy i wielowarstwowych ubrań… Tymo jest za to bardzo pomocny i sam załatwia kupno pamiątkowych aniołków w pijalni.
Wnętrze pijalni w Domu nad Zdrojami
Czekamy na obiad w Cafe Helenka
Starsi chłopcy nie stwarzają nam większych problemów podczas wycieczek. W ramach dodatkowej atrakcji dla nich decydujemy się jeszcze na wjazd wyciągiem krzesełkowym na Palenicę (719 m n.p.m.). To jedna z głównych atrakcji Szczawnicy. Po drodze kupujemy jeszcze w kiosku jabłuszka dla chłopaków z nadzieją, że na naszym stoku uda się pozjeżdżać na sztucznym śniegu. M. zostaje na dole z Grześkiem, a pozostali chłopcy wjeżdżają na Palenicę. Przejazd wyciągiem to spora atrakcja. Dodatkową adrenalinę zapewnia zawiśnięcie na dyndającym krzesełku nad sporą przepaścią, gdy wyciąg zatrzymuje się na chwilę.
Na górze przyciąga uwagę widok pracujących pełną parą armatek śnieżnych i spore zaspy śniegu. Przez tę „krainę lodu” – jak szczyt Palenicy ochrzcili chłopcy – schodzimy kilkadziesiąt metrów w kierunku siodła Maćkówka. W świetle zachodzącego słońca podziwiamy widok na Tatry oraz okoliczne pienińskie szczyty. Wypatrujemy znane nam z sierpniowych wycieczek Sokolicę i Wysoką.
Widoki z Palenicy
Zachód słońca nad Tatrami
Stok Szafranówki już naśnieżają
Widoki z Palenicy, od Tatr po Sokolicę
Podskoki z radości
Ze względu na czekającego na dole w mrozie Giśka szybko wracamy do wyciągu i zjeżdżamy. Chłopcy trochę mają pietra, chyba odzwyczaili się już od wyciągów, a tutejsza trasa jest dość mocno eksponowana. Na dole stwierdzają jednak, że chcą wjechać na górę jeszcze raz!
Szczawnica widziana z wyciągu
Grześ w tym czasie spaceruje w okolicy potoku Grajcarek. Niespecjalnie ogląda się przy tym na M., powstrzymującą go usilnie przed wpadnięciem do wody. Wspólnie pakujemy go znowu do wózka (zazwyczaj przy tym punkcie programu wyje) i bez zbędnej zwłoki idziemy w stronę samochodu. Po drodze kupujemy jeszcze oscypki, starszaki nie mogą powstrzymać się przed skubnięciem chociaż jednego.
Spacer z obiadem i atrakcjami zajął nam niespełna trzy godziny (dojazd dodatkowo ponad godzinę w każdą stronę). Można by spędzić tutaj na pewno o wiele więcej czasu. Przyjemny byłby zwłaszcza spacer po Parku Górnym i Parku Dolnym oraz wzdłuż Grajcarka i Dunajca. Chętnie też spróbowalibyśmy którejś z leczniczych wód. Szczawnica jest niezwykle urokliwa. Okolice Parku Górnego są bardzo spójne architektonicznie i ładnie prezentują się po renowacji. W budynkach zdrojowych można dopatrzeć się stylu szwajcarskiego, wprowadzanego przez wielkiego propagatora Szczawnicy – Józefa Szalaja. Na pewno jeszcze tu wrócimy!
Wieczorem R. z chłopcami idą jeszcze wypróbować jabłuszka na świeżo naśnieżonym stoku. Jabłuszka sprawdzają się doskonale, gorsze są natomiast wiadomości od obsługi stacji narciarskiej, że ośrodek zostanie uruchomiony prawdopodobnie dopiero w dniu naszego wyjazdu… Całe szczęście, że w wyjazdach zimowych nie skupiamy się tylko na nartach – zazwyczaj w okolicy jest aż nadto interesujących rzeczy do obejrzenia.
2 stycznia 2016, sobota
Co dzień, to zimniej, dziś mróz sięga -10 stopni
Szczyrzyc i okolice
Dziś odwiedzają nas Dziadek Janek i Babcia Stasia. Pierwotnie planujemy iść z nimi na górski spacer do Młodzieżowego Domu Rekolekcyjnego na Śnieżnicy. Niestety, jest tak zimno, że to plany zupełnie nieodpowiednie dla transportowanego w nosidle Grzesia. Wcielamy więc w życie plan B, czyli odwiedzenie opactwa cystersów w Szczyrzycu.
Oglądaliśmy już opactwa cystersów w Wąchocku i Jędrzejowie. Teraz przyszła kolej na Szczyrzyc. Mogłoby się wydawać, że to wycieczka zupełnie nieatrakcyjna dla dzieci. A jest wręcz przeciwnie! Nasi chłopcy – od najmniejszego do największego – wracają do domu pełni wrażeń. Wycieczkę zaczynamy od obejrzenia Diablego Kamienia i leśnej pustelni. Aby się do nich dostać, najpierw musimy wspiąć się dość stromo przez las na zalesiony pagórek wznoszący się nad doliną Stradomki. Idziemy trasą drogi krzyżowej – kolejne stacje są umieszczone na drzewach. To miejsce mało znane, a ze wszech miar warte odwiedzenia. Diabli Kamień to potężny piaskowcowy ostaniec (przypominający nam bardzo skałę z Leska) o długości 55 m i wysokości siegającej 25 m. Jego nazwa wywodzi się z legendy, wg której przywlókł go tu sam diabeł. Tuż obok znajduje się maleńka kapliczka z XIX w oraz niewielki drewniany budynek pustelni – ostatni z jej mieszkańców, Zygmunt Młynek, mieszkał tu aż do 1995 r., sypiając w otwartej trumnie. Niestety, konflikty z właścicielką ziemi spowodowały, że obecnie pustelnia jest niezamieszkała.
Idziemy pod Diabli Kamień
Towarzyszą nam malowane na drewnie stacje drogi krzyżowej
Obok pustelni stoi niewielka kaplica pw. MB Niepokalanie Poczętej
Wnętrze kaplicy
Kapliczka i pustelnia ze ścieżki okrążający Diabli Kamień
Diabli Kamień w pełnej okazałości
Podobno są na nim odciski czarcich palców i kopyt
Nam bardzo przypominał się Kamień Leski
Wszystkim uczestnikom wycieczki to miejsce bardzo się podoba. Grzesiowi też, pod warunkiem jednakże, że może robić to, co sam chce. A chce otwierać i zamykać furtkę do pustelni, otwierać i zamykać, otwierać i zamykać. Za nic nie chce za to iść tam, gdzie kieruje się R. Jego protesty słyszą chyba cystersi w Szczyrzycu. Do tego ta zima, czapki i grube kombinezony. To nie jest to, co kilkunastomiesięczni turyści lubią najbardziej.
Po obejrzeniu pustelni i Diablego Kamienia podjeżdżamy pod zespół cysterski w Szczyrzycu. Szczyrzyckie opactwo jest jedynym nieprzerwanie działającym opactwem na ziemiach polskich od jego powstania w XIII w. W skład zespołu klasztornego wchodzi barokowy XVII-wieczny kościół NMP Wniebowziętej i św. Stanisława, powstały w wyniku rozbudowy pierwotnej świątyni z kamienia łupanego, a także XVII-wieczne zabudowania klasztorne, dom opata oraz… cysterski browar (nadal wytwarzający wg tradycyjnej receptury piwa Opackie, Przeora i Grodzisko:)). W przyklasztornym kościele znajduje się otaczany szczególną czcią XVI-wieczny obraz Matki Bożej Szczyrzyckiej autorstwa nieznanego artysty.
Opactwo cystersów w Szczyrzycu
Kościół NMP Wniebowziętej i św. Stanisława (XVII w.)
A to cysterski browar
Klasztorne arkady
Cysterski zespół klasztorny z perspektywy dzwonnicy
Dla dzieci najbardziej atrakcyjna jest jednak żywa szopka, w tym roku po raz drugi urządzona przez cystersów w pomieszczeniu w arkadach klasztoru. Można zobaczyć tu zwierzęta hodowane przez cystersów – kucyki, króliki, owce, gołębie, perliczki, kury, gęsi i kaczki oraz egzotyczne papużki. Dzieci są zachwycone, zwłaszcza te młodsze. Grześ w szopce nie zamarudził ani przez moment – tym razem widocznie trafiliśmy w jego gusta. Ciągle chciał tylko całować się ze wszystkimi zwierzątkami i oblizywać ogrodzenia i klatki. Ratunku! Każdy rodzic powinien chyba mieć nad głową aureolę…
Żywa szopka u szczyrzyckich cystersów
Żywa szopka u szczyrzyckich cystersów
Chłopcom najbardziej spodobały się sympatyczne koniki
Grzesiowi podobało się wszystko
Po powrocie z wycieczki wyjątkowo jemy dziś obiad na miejscu – zajadamy się specjałami przywiezionymi przez Babcię Stasię. Potem Dziadkowie odjeżdżają.
Późnym popołudniem M. ze starszymi chłopcami wybiera się jeszcze na spacer. Tym razem idziemy wzdłuż torów kolejowych w kierunku wschodnim. Poza sezonem zimowym „nasza” linia kolejowa jest w ogóle nieczynna, więc możemy cieszyć się taką niecodzienną wycieczka przy zachowaniu pełni bezpieczeństwa. Czy ktoś szedł kiedyś po torach przez las w mroźny zimowy wieczór? Nie? My też szliśmy tak po raz pierwszy. A to przeżycie jedyne w swoim rodzaju! Jeden z chłopców na zmianę był „lokomotywą” – szedł na przedzie, świecąc latarką. W połowie wycieczki wypaliliśmy sobie zimne ognie. Ale było fajnie! Wracając, zahaczyliśmy jeszcze o stok Śnieżnicy – chłopcy zrobili po kilka zjazdów na jabłuszkach. Do domu przygnało nas przenikliwe zimno oraz informacja, że woda w kranie znowu się kończy – trzeba będzie się pośpieszyć z myciem chłopców. Gdyby nie „wodne” niedogodności, Stacja Kasina byłaby chyba zimową metą naszych marzeń.
Stacja Kasina. Bo wszystkie drogi stąd prowadzą na tory!
Chłopcy nie przepuszczą okazji pojabłuszkowania
U podnóża Śnieżnicy wreszcie zima
Szybciej, żeby zdążyć zjechać jeszcze raz.
3 stycznia 2016, niedziela
U nas nadal -10, w Pieninach -8
Wycieczka do Niedzicy
Siarczysty mróz nie odpuszcza, do tego odczucie zimna okresowo wzmaga dość silny wiatr. Taka aura dość mocno krzyżuje nam plany górskich wycieczek z Grzesiem w nosidle – skoro i tak nie ma śniegu na narty, to już chyba wolelibyśmy cieplejsze temperatury.
Dziś rano jest tak zimno, że od razu wykluczamy plan jakiegokolwiek dłuższego spaceru. W związku z tym kierujemy się do Niedzicy zwiedzić Zamek Dunajec. Ta warownia szczyci się prawie 700-letnim rodowodem – została wzniesiona w pierwszej połowie XIV w. Bez przerwy była zamieszkana, co pozwoliło jej dotrwać w tak dobrym stanie do czasów współczesnych. Pieczę nad zamkiem aż do 1945 r. sprawowały węgierskie rody – w czasach swojego powstania niedzicka warownia chroniła północne granice Węgier. Obecnie opiekę nad zamkiem sprawuje Stowarzyszenie Historyków Sztuki, a jego wnętrza zostały zaadoptowanie na muzeum.
Ostatnio w Niedzicy byliśmy w sierpniu, przy okazji pienińskiego pożegnania lata, ale nie zwiedzaliśmy warowni. Wtedy było – bagatela – 45 stopni cieplej, więc oddawaliśmy się typowo letnim przyjemnościom: popłynęliśmy w rejs po Jeziorze Czorsztyńskim, sprawdzaliśmy uroki niedzickiego kąpieliska, a potem pojechaliśmy do Szczawnicy na spacer do Schroniska pod Bereśnikiem.
Po dość długim dojeździe (ze współczuciem patrzymy na korek stojący na Zakopiance od strony Zakopanego…) parkujemy na przyzamkowym parkingu. Naszą uwagę zwraca grubaśny zabezpieczony pień kilkusetletniego „dębu Palocsayów”, wg legendy mającego żyć tak długo, jak długo trwać będzie linia węgierskiej dynastii Horváthów. Obecnie wewnątrz pnia można oglądać rzeźbę Józefa Janosa z podhalańskiego Dębna. Po zaopatrzeniu się w bilety (niestety, musimy wracać się do kasy, znajdującej się przy wjeździe na parking, ale jest tu dość duży wybór pamiątek dla dzieci) kierujemy się do baszty wiodącej na dziedziniec zamku dolnego. Chłopcy z uśmiechem wypatrują znak ostrzegający przed duchami. Miła pani otwiera dla nas całą okutą bramę wejściową – jak dla królów:) – normalnie wchodzi się przez niewielką furtę. Takie zaszczyty przypadają nam za sprawą Grzesia, a właściwie jego wózka – inaczej trudno byłoby nim przejechać przez wysoki próg. Zaraz po przejechaniu przybramnej baszty Grześ żegna się jednak ze swoim pojazdem i dalej podróżuje już na własnych nóżkach (…i na rękach M.). Zwiedzanie zamku wymaga pokonania wielu schodów, więc jest absolutnie nieodpowiednie dla dziecięcych wózków. Grześ cały czas wybiera oczywiście własne ścieżki, więc M. ma ograniczone możliwości dokładnego badania detali architektonicznych i elementów wystroju wnętrz. Ogląda za to ze szczegółami liny odgradzające części niedostępne do zwiedzania („buju”) i drewniane schody wiodące na wyższe kondygnacje (wchodzimy w górę i w dół, w górę i w dół)… R. na szczęście dba o dokumentację fotograficzną – tak naprawdę przyjrzymy się wszystkiemu na komputerze w domu. Cóż, los rodziców…
Zamek w Niedzicy
Wchodzimy na zamek w Niedzicy
Zwiedzanie zaczynamy od malowniczego dziedzińca dolnego zamku. Niegdyś w tej części warowni były izby dla załogi, teraz znajduje się tu dom pracy twórczej i pokoje hotelowe. Potem po schodach przechodzimy do zamku górnego. Duże wrażenie wywiera na wszystkich studnia wydrążona w litej skale na głębokość ponad 60 m – można zajrzeć do środka (całość jest podwójnie zabezpieczona kratami) i spróbować porozmawiać z echem – wrażenie jest niesamowite. Dalej oglądamy kaplicę, izbę straży, pomieszczenie tortur, sypialnię i komnaty mieszkalne – na chłopcach największe wrażenie robi stylowa „tronowa” toaleta. Dużą atrakcją dla zwiedzających jest też możliwość oglądania malowniczych pienińskich widoków z tarasów widokowych.
Dziedziniec dolnego zamku
60-metrowa studnia na dziedzińcu górnego zamku
Dziedziniec górnego zamku
Pieniński widok z tarasu na górnym zamku
Izba strażników
Pomieszczenia górnego zamku – sedes tronowy
Fragment Księgi Gumisiów…
Sala tortur w kazamatach górnego zamku
Kazamaty górnego zamku – kogo zakujemy w dyby…
Pomieszczenia mieszkalne tzw. zamku średniego
Idziemy na taras widokowy
Taras widokowy
Taras widokowy
Na tarasie widokowym
Po zwiedzeniu zamku wszyscy mamy w głowie jedno: obiad. Kierujemy więc swe kroki do wypatrzonej już z parkingu karczmy Hajduk, urządzonej w dawnym domu rządcy. Serwują tu bardzo smaczne jedzenie. Wszyscy pięcioro jemy ze smakiem – nawet Grześ poprawia swoją słoiczkową zupkę pierogami z jagodami, zagryzanymi kawałkami drobiowego fileta.
Pień „dębu Palocsayów”, w tle karczma Hajduk w domu rządcy
W ramach pożegnania Niedzicy idziemy jeszcze na krótki spacer w kierunku plaży nad Jeziorem Czorsztyńskim, na której chłopcy pluskali się kilka miesięcy temu. W sierpniu było tu gwarno i tłoczno, teraz plaża i port są pogrążone we śnie. Widoki na pienińskie szczyty są jednak tak samo malownicze w lecie, jak i w zimie.
Zamek w Czorsztynie
Stąd kilka miesięcy temu wypływaliśmy w rejs po j. Czorsztyńskim
Ostatnie spojrzenia na zamek w Niedzicy
Ostatnie spojrzenia na zamek w Niedzicy
Droga powrotna mija szybciej – młodsi chłopcy zasypiają w samochodzie, a my zastanawiamy się nad planem na ostatnie dwa dni – spektakularnego ocieplenia jakoś nie widać…
Wieczorem R. z chłopcami jedzie jeszcze na mszę do Mszany Dolnej, a M. zostaje z Grzesiem. Grześ na wyjeździe zrobił się jeszcze bardziej operatywny niż dotąd. Wszystko chce robić SAM i doskonali coraz to nowe umiejętności – ostatnio fascynuje go m.in. otwieranie wszystkich klamek, odkręcanie nakrętek kosmetyków i wyjmowanie rzeczy z lodówki. Dziś zaczął sam „czytać” książkę – usiadł ze swoją ulubioną „Kolędą myszki” Osieckiej i w swoim języku czytał na głos. Refren powtarzał bezbłędnie – „bim bim bom!”, kiwając się przy tym do przodu i tyłu. Wszystkich nas tym rozbroił. Takie chwile wiele rekompensują…
4 stycznia 2016, poniedziałek
Cały czas mróz, ale po ostatnich doświadczeniach dzisiejsze bezwietrzne -7 st. wydaje nam się już całkiem przyzwoitą temperaturą…
Nieznaczne ocieplenie pozwala nam na zaplanowanie kolejnego górskiego spaceru. Dzisiaj wreszcie przyszedł czas na pobliską Śnieżnicę.
Wycieczka na Śnieżnicę
Podjeżdżamy na drugą stronę góry, na przełęcz Gruszowiec, skąd wychodzą szlaki na Śnieżnicę i położony po drugiej stronie przełęczy Ćwilin. Kierujemy się niebieskim, a następnie zielonym szlakiem w stronę Ośrodka Rekolekcyjnego na Śnieżnicy. Wcześniej telefonicznie zamówiliśmy sobie obiad w tamtejszej stołówce (w sezonie nie trzeba rezerwować posiłków).
Wejście jest bardzo wygodne, dość strome, ale prowadzi drogą, którą dojeżdżają terenowe samochody. Z powodzeniem poradziłby sobie tutaj dobry terenowy wózek, dzisiaj jednak zanieśliśmy Grzesia w nosidle. To zaledwie ok. 150 m przewyższenia i ok. 1,5 km odległości, więc dojście zajęło nam tylko 40 minut spokojnym tempem.
Wyruszamy z przełęczy Gruszowiec
Ostatnie opatulanie Grzesia
Nie sposób pomylić szlak
W prawo odgałęzia się szlak na Śnieżnicę
Początki Ośrodka Rekolekcyjnego na Śnieżnicy sięgają okresu międzywojennego. Ośrodek powstał z inicjatywy Sodalicji Mariańskiej, a właściwie założyciela polskiego odłamu tej organizacji, ks. Józefa Winkowskiego. Od 1930 r. do wybuchu II Wojny Światowej odbywały się tutaj turnusy kolonijne dla chłopców z całej Polski. Celem księdza była poprawa zdrowia i jednocześnie integracja młodzieży z różnych części kraju, z terenów wszystkich trzech zaborów. Po wojnie teren przejęła w dzierżawę YMCA, po wielu zmianach zarządów ośrodek podupadł i groziła mu likwidacja. Po 1989 r. reaktywowano Sodalicję (zdelegalizowaną po wojnie) i ośrodek udało się uratować. Obecnie stopniowo się rozwija i pięknieje, w 2000 r. wybudowano kościół, który zastąpił drewnianą kaplicę. Młodzieżowy Ośrodek Rekolekcyjno-Rekreacyjny (pełna nazwa) w naszych oczach promienieje spokojem i nastraja do refleksji, umożliwiając zgodnie z zamysłem organizatorów kontakt z piękną górską przyrodą.
Przed nami nasz cel
Ośrodek Rekolekcyjny na Śnieżnicy
Ośrodek Rekolekcyjny na Śnieżnicy
Dziś mamy okazję zobaczyć sporą jadalnię, ogrzewaną kominkiem. Jesteśmy jedynymi gośćmi. Najadamy się po uszy żurkiem i gulaszem, płacąc dosłownie grosze (42 zł za dwie dorosłe i dwie dziecięce porcje!). Samoobsługowo kupujemy kartki, które chłopcy stemplują razem z naszymi książeczkami GOT. Grześ biega po całej jadalni, ładnie zjada swój obiadek i poprawia surówką z czerwonej kapusty:)
Chłopcy pieczołowicie podbijają pocztówki
Turyści zasłużyli na gorącą herbatę
Przy suficie wiszą świąteczne ozdoby
Dalsza część wycieczki przebiega już w podgrupach. R. z młodszymi chłopcami schodzi tą samą drogą do samochodu na przełęczy i jedzie do Kasiny. Natomiast M. z Tymkiem ruszają na szczyt Śnieżnicy (1006 m n.p.m.). Zostawiają ośrodek rekolekcyjny za sobą i idą wygodną, szeroką drogą przez las mieszany. Po drodze przez chwilę towarzyszą nam (M. i T.) leśne stacje drogi krzyżowej. Ze zdziwieniem rozglądamy się po lesie. Brak nawet śladowych ilości śniegu o tej porze roku i przy takiej temperaturze jest zaiste niebywały. Pod nogami dywan bukowych liści, jak w listopadzie.
W drodze na Śnieżnicę. Mijamy stacje drogi krzyżowej
Tron dla strudzonych wędrowców
Po ok. pół godziny docieramy do górnej stacji wyciągu narciarskiego na Śnieżnicę (piękne widoki!). Czytamy tablicę informacyjną nt. rezerwatu przyrodniczego na Śnieżnicy, chroniącego cenne drzewostany bukowe.
Spod górnej stacji wyciągu roztacza się przepiękny widok
Tu nasz szlak pod ostrym kątem odbija w prawo. Ścieżka jest szeroka i wygodna, o niemęczącym nachyleniu. Rozmawiamy o szkole, książkach, gramy w 10 pytań i zagadki – wycieczka z naszą najstarszą pociechą to już naprawdę sama przyjemność. Po kolejnych 20 minutach stajemy na wypłaszczonym szczycie Śnieżnicy (1006 m n.p.m.). Nazwa Śnieżnicy pochodzi od długo zalegającego płatu śniegu w partiach szczytowych. Dziś tej etymologii na pewno byśmy się sami nie domyślili – wokół tylko szarości i brązy. Na szczycie Śnieżnicy jest spory drewniany krzyż i ławeczka dla strudzonych podróżnych. Niestety, wierzchołek jest zalesiony, więc nie możemy cieszyć oczu widokami. Urządzamy sobie za to krótki (…mróz…), ale bardzo miły postój z gorącą herbatą z termosu i bezkarnym (bo na górskiej wycieczce:)) uzupełnieniem czekoladowych kalorii.
Teraz już prosto na szczyt Śnieżnicy
Na szczycie Śnieżnicy (1006 m n.p.m.)
Postój herbatkowo-czekoladowy
Wracamy tą samą drogą do rozwidlenia szlaków przy górnej stacji wyciągu krzesełkowego, po czym kierujemy się już prosto w dół na Stację Kasina. Początkowo idziemy brzegiem sztucznie ośnieżonej trasy narciarskiej. Miło idzie się po wyratrakowanym śniegu – można choć na chwilę przenieść się w krainę zimy. Niestety, po chwili z wygodnej trasy zganiają nas ratraki – widać gospodarze gorączkowo przygotowują się do otwarcia trasy narciarskiej. Nie chcemy grać w uciekających przed ratrakami, więc chcąc nie chcąc, skręcamy w las, trafiając zupełnie przez przypadek na rowerową trasę do downhillu. Ta ekstremalna kasińska atrakcja została otwarta w 2012 r. Trasa należy ponoć do jednej z najtrudniejszych w Polsce. Wcale nas to nie dziwi – w niektórych miejscach pokonanie jej pieszo nastręczyło nam dziś trudności, a widok zakrętów, mostków i skoczni przyprawiał o zawrót głowy. Na ośnieżoną trasę udaje nam się wrócić dopiero na samym dole. W Stacji Kasina stawiamy się po ok. 50 min. od opuszczenia szczytu Śnieżnicy.
Schodzimy. Najpierw udaje nam się iść trasą narciarską
Potem przeganiają nas ratraki i trafiamy na tor do downhillu
Czerwona trasa wzdłuż wyciągu nie jest na razie naśnieżana
Ostatnia prosta. Stacja Kasina przed nami
Jak miło tak móc się poruszać. Wracamy i czujemy każdy mięsień w nogach. Brak ruchu jest dla nas (M. i R.) chyba jedną z najbardziej uciążliwych rzeczy przy małych dzieciach. R., pozazdrościwszy M. i T. górskiego spaceru, postanawia sam też dla kondycji wejść do górnej stacji wyciągu krzesełkowego i z powrotem. Wraca cały szczęśliwy po ok. 45 min. i pokonaniu ok. 300 m przewyższenia.
Stoki Śnieżnicy z wieczornego wypadu R.
Wieczorem całą rodziną wybieramy się jeszcze na dwór odpalić nasze pozostałe z Sylwestra fajerwerki. Odchodzimy kawałek wzdłuż torów, szukając bezpiecznego miejsca. Taki mini pokaz to wielka atrakcja dla chłopców. Wszyscy żałujemy, że jutrzejszy dzień będzie ostatnim dniem naszego pobytu.
5 stycznia 2016, wtorek
Dziś zmiana aury: mróz nie przekracza -5 i prószy śnieżek
Uwaga uwaga – po czterech dniach naśnieżania dziś wreszcie otworzyli stok na Śnieżnicy! A my jutro wyjeżdżamy… Buuu… No ale może lepiej późno niż wcale.
Narty na Śnieżnicy
To największe wydarzenie dzisiejszego dnia ustawia cały nasz rozkład jazdy. Zaraz po śniadaniu R. dzwoni do szkółki narciarskiej i umawia chłopców na przedpołudniowe lekcje. Najpierw Tymuś, potem Sebuś jeżdżą z sympatycznym panem Michałem. R. korzysta z okazji i sam wypożycza sobie narty na godzinę. Ilości homeopatyczne narciarstwa mamy w tym roku, ale co zrobić – po prostu Grześ musi szybko urosnąć.
Tymo szybko przypomina sobie umiejętności z zeszłego roku, Sebuś zjeżdża z samej góry i jest bardzo podekscytowany samym faktem jeżdżenia na wyciągu i na nartach – aż trudno przez to mu się skupić. Umawiamy mu jeszcze jedną lekcję na wieczór – trzeba kuć żelazo, póki gorące.
Narty na Śnieżnicy. Nareszcie!
Pierwszy lekcję zaczyna Tymo
W tym czasie M. z Grzesiem plączą się trochę w okolicy wyciągu i Stacji Kasina. Potem Grześ zjada obiadek i idzie spać. Nie mając możliwości wybrania się razem na obiad po nartach chłopców, M. przyrządza danie na winie (co się nawinie, to do garnka:)) z tego co mamy. Raz dwa i wszyscy jemy wyszukane „penne kasińskie”, czyli makaron z parówkami, keczupem i oscypkiem. Palce lizać.
Wycieczka na Ćwilin (M. + T.)
Po obiedzie M. w domu wysiedzieć nie może, więc naprędce organizuje chętnych na wycieczkę na Ćwilin – drugi co do wysokości szczyt Beskidy Wyspowego (1072 m n.p.m.). (Prawdę mówiąc, wczoraj wieczorem razem z R. mieliśmy największą ochotę pójść gdzieś tylko we dwoje – nawet padła propozycja, czy nie zostawić Tyma jako opiekuna dla młodszego rodzeństwa:), przecież sprawdziłby się idealnie, nieprawdaż?) Od razu zgłasza się Tymo. Skład drużyny skompletowany, jedziemy.
O 14:00 ruszamy z poznanej wczoraj przełęczy Gruszowiec (660 m n.p.m.) – parkujemy pod tym samym barem od wdzięcznej nazwie „Pod Cyckiem” – tylko tym razem kierujemy się w przeciwną stronę. Śnieżnica i Ćwilin przyglądają się sobie jak lustrzane odbicia oddzielone przełęczą – może stąd etymologicznie Ćwilin to (z niem.) bliźniak? O ile wczorajsza trasa miała optymalne rozłożenie nachylenia i wysokość zdobywało się „przy okazji”, o tyle dziś mamy wrażenie, jakby ścieżka sprawdzała, przy jakim nachyleniu odpadniemy w dół. Faktycznie, szlak z Gruszowca na Ćwilin na bardzo małym dystansie pokonuje ponad 400 m różnicy wysokości. Podejście jest wyjątkowo mozolne, a szlak – zostawiony w bardzo – hmmm – naturalnym stanie. Idziemy po usypujących się spod nóg mniejszych i większych kamykach. Zabawiamy się zagadkami i grą w inteligencję, ale po kilkudziesięciu minutach oboje mamy dość. Dodatkowo idziemy dziś w presji czasu – wyszliśmy dość późno i chcemy zdążyć wrócić przez zmrokiem. Tymo jest zmęczony – co chwilę pada sakramentalne pytanie „ile jeszcze?”. W okolicy ostrego zakrętu szlaku w lewo tuż przed szczytem brakuje znaków szlaku – próbujemy iść ścieżką na wprost, potem – jak by wynikało z mapy – drogą w lewo, a znaków nie widać. Robi się już szarawo, więc w tej sytuacji jedyną racjonalną decyzją jest odwrót. Do zdobycia Ćwilina zabrakło nam dziś tylko ok. 20 m wysokości i pół godziny zapasu czasowego… No nic, wrócimy tu innym razem.
Z przełęczy Gruszowiec na Ćwilin
Idziemy szlakiem papieskim
Zaczyna się robić stromo
Z podejścia na Ćwilin pięknie widać masyw Śnieżnicy
Gramy w inteligencję. Część ciała na 'i’…
Miejsce, w którym WŁadysław Kowalczyk, znany beskidzki przewodnik, zmarł na atak serca podczas wycieczki na Ćwilin
Tymo sprawdza 'elevation gain’
Partie szczytowe Ćwilina
Zasłużony postój
Droga w dół zajmuje nam dużo mniej czasu (ok. 50 min.), ale wymaga dużej uwagi. Na takim nachyleniu kamienie usypujące się spod nóg, dodatkowo przysypane śniegiem, działają jak śliska pułapka, więc uważamy na każdy krok. Idąc, wymyślamy historię o Ćwilińskim Dziadzie, który zamieszkuje szczyt góry i nie chce wpuścić obcych do swojego królestwa. Najpierw próbuje przepłoszyć ich złowrogim skrzypieniem drzew, potem sypie kamienie na stromy szlak, a jeśli i to nie skutkuje, zmywa znaki szlaku. Biedny Dziad, chodzi w japonkach i pasiastej spódnicy i pewnie dlatego wstydzi się pokazywać gościom. Ale może w lecie śpi? Będziemy musieli to sprawdzić.
Przy samochodzie stawiamy się o 16:20. Samego szczytu nie zdobyliśmy, ale za to przygoda była pierwsza klasa.
Wracamy prosto w zapadający zmrok
Wieczorem Sebuś idzie na jeszcze jedną lekcję na nartach (Tymo po wyprawie na Ćwilin zalega na kanapie i jakoś już nie wyraża chęci, ciekawe dlaczego?). Idzie mu świetnie, jeździ już sam coraz szybciej, a pan instruktor bardzo go chwali. Szkoda, że na nartach mogliśmy pojeździć dopiero ostatniego dnia. Ale w sumie to drobiazg, najważniejsze, że dzieci były zdrowe – a wyjazd i tak był bardzo udany! Dodatkowego „smaczku” nadawał mu sam fakt mieszkania w dworcowym budynku „Stacji Kasina” pod samą Śnieżnicą i na końcu świata – to naprawdę miejsce z klimatem!
*****
Beskid Wyspowy to niedocenione i niepopularne, a bardzo atrakcyjne pasmo górskie. Nie ma tu może skalistych szczytów i spektakularnych widoków, ale krajobraz jest niezwykle malowniczy i urozmaicony. Podejścia bywają strome i wymagające, a gęsta sieć szlaków umożliwia zaplanowanie różnorodnych wycieczek. Zadowoli to zarówno turystów poszukujących ścieżek na rodzinny półdniowy spacer z dziećmi, jak i piechurów spragnionych kilkudniowych wypraw z przerwą na nocowanie w schronisku. Opuszczamy Beskid Wyspowy, mając świadomość, że dwie jego największe atrakcje ciągle jeszcze na nas czekają – obserwatorium astronomiczne na Lubomirze (no dobra, to Beskid Makowski…) oraz dla wielu kultowy szczyt Lubonia z najbardziej chyba oryginalnym polskim schroniskiem. I dobrze! Będziemy musieli wrócić tu niebawem – może uda nam się wziąć udział w organizowanych przez obserwatorium nocnych pokazach nieba? To byłaby gratka nie lada!
