16.07.2008, środa

Mówiąc po górsku: dupówa, cały dzień przelotne deszcze, ok. 17 stopni

…więc robimy drugi dzień zwiedzania

Dojazd do Homorod i Viscri, a potem do Sighişoary

Kierowcy żądni wrażeń zdecydowanie powinni wybrać się do Rumunii. Jeżdżenie po tutejszych drogach dostarcza sporych dawek adrenaliny. Na głównych drogach remonty, tiry i szaleni kierowcy (światło czerwone to sugestia, nie zakaz jazdy), boczne to jajko niespodzianka – czasem są niezłe, a czasem straszą dziurą na dziurze (M. znów obgryza paznokcie z wrażenia).

Na bitej drodze za Viscri coś zaczyna nam potwornie skrzypieć w kole. R. gładko wchodzi w rolę super-hero, odkręca koło i wytrzepuje spory kawał rdzy i kamyczki. Na szczęście operacja przynosi pozytywne skutki, więc możemy jechać dalej.

Homorod

To nasz pierwszy przystanek. Wychodzimy z samochodu i oglądamy XIII-wieczny warowny kościół (biserica cetata) z drewnianą hurdycją – super!

Potem przejeżdżamy przez Rupeę, gdzie widzimy malownicze ruiny zamku (XIII) na wzgórzu.

Viscri

Ta malownicza wioska-skansen, wpisana na listę UNESCO, jest naszym kolejnym dzisiejszym celem. podjeżdżamy na niewielki parking wysypany kamyczkami i parkujemy obok jedynego innego stojącego tam samochodu – i to skąd? – z Warszawy! Uśmiechamy się w odpowiedzi na ten kolejny już zbieg okoliczności.

Niestety leje, więc oglądamy malownicze domki saskie pod parasolami. Zaczynamy odróżniać domy saskie od rumuńskich, co jest dla nas źródłem prawdziwej satysfakcji.

Wreszcie trafiamy pod słynny Biały Kościół – ewangelicką średniowieczną świątynię warowną. Niestety, nici ze zwiedzania wnętrza. Gdy dochodzimy pod kościół, babuszka, która opiekuje się zabytkiem oznajmia, że musimy dłuższą chwilę poczekać, bo ona właśnie wybiera się na obiad. Ach, te Stasiukowskie klimaty…

Sighişoara

Nasze dzisiejsze zwiedzanie kończymy w tym niezwykle urokliwym średniowiecznym mieście. Co prawda w porównaniu z Braszowem Sighişoara jest bardziej zaniedbana, ale może dzięki temu starówka wydaje się taka prawdziwa, żyjąca – czujemy się jak w średniowieczu!

Nad starówką góruje wieża zegarowa, która robi na nas kolosalne wrażenie. Oglądamy XVII-wieczny zegar z figurkami symbolizującymi dni tygodnia. Potem pora na kościół dominikanów (XIII), XIX-wieczny ratusz, Dom Wenecki (XIII), słynny Dom Drakuli (XV) i Dom pod Jeleniami (XIII). O atmosferę miejsca dbają doskonale zachowane średniowieczne mury miejskie, baszty i bastiony. Dalej oglądamy naprawdę imponujące schody szkolne (XVII), starą i nową szkołę (XVI, XVIII) oraz Kościół Na Wzgórzu (XIV) z mnóstwem starych elementów wyposażenia (jak stalle Jana Stwosza czy XV-wieczne malowidła ścienne) – wchodzimy też do krypty, która jest jednocześnie starą świątynią romańską.

Spacerując po Sighişoarze, raz po raz oko zatrzymuje się nam na jakimś urokliwym zakamarku – tylko fotografować i fotografować!

Zmęczeni zwiedzaniem, przysiadamy w pizzerii ze świetnym widokiem na starówkę i delektujemy się doskonałym – jak zazwyczaj w tych stronach – włoskim jedzeniem.

W drodze powrotnej pierwotnie chcemy jeszcze zwiedzić Sybin, ale padamy z nóg, robi się późno, a pogoda na następny dzień szykuje się zupełnie niegórska – decydujemy się więc wrócić prosto do Sambaty.

Przejazd jest dość długi, ale tak bardzo nie męczy. Cały czas delektujemy się rumuńskimi smaczkami (urokliwe, choć niekiedy zaniedbane, wsie; furmanki, Cyganie w kolorowych strojach i przepiękne krajobrazy). Wracając, zahaczamy też o kilka kościołów warownych, tak charakterystycznych dla Transylwanii – są dla nas bardzo ciekawe!

Cała wycieczka zajęła nam ok. 9 godzin, przejechaliśmy ok. 220 km

Po powrocie gospodarze częstują nas naleśnikami. Nie pozostajemy im dłużni i przynosimy domowy blok Babci Stasi – nie ma to jak wzajemna uprzejmość!

Homorod – warowny kościół.

Niespodzianka na drodze do Viscri.

Wioska saska Viscri.

Warowny 'biały kościół’ w Viscri (średniowieczny).

Sighisoara – wejście do miasta.

Sighisoara – Wieża Zegarowa.

Dom Wenecki z XIII w.

Dom Draculi z XV w.

Dom pod Jeleniami z XVII w.

Uliczka jak z bajki.

Kościół klasztorny NMP z XIII w.

Średniowieczny dom.

Kościół Na Wzgórzu.

Widok z okna w restauracji.

17.07.2008, czwartek

Rano bardzo pochmurno, potem coraz lepiej, tylko nad górami kłębią się chmury. Wieczorem już piękne słońce.

Wycieczka do Sybina (Sibiu)

Sybin to naprawdę piękne, w pełni europejskie miasto, które słusznie w 2007 roku nosiło tytuł Europejskiej Stolicy Kultury. Zapada w pamięć przede wszystkim przepięknie odrestaurowana zabytkowa starówka, skupiona wokół trzech placów. Po kolei oglądamy:

– Piata Mare z XV-wiecznym Domem Hallera, barokowym kościołem farnym Św. Trójcy (XVIII) i imponującym budynkiem Narodowego Muzeum Burkenthala (XV)

– Stary ratusz (XV)

– Prawosławną katedrę Trójcy Świętej sprzed 100 lat, zbudowaną na kształt Hagia Sophia z Konstatnynopola

– Piata Huet z ewangelickim kościołem parafialnym (XIV-XVI w)

– Urokliwą, fotogeniczną Wieżę Schodów (XIII), prowadzącą do dolnego miasta

– Most Kłamców (XIX) – dobrze pamiętający niedawną historię

– Piata Mica z Domem Rzeźników (sukiennicami)

Na zakończenie spaceru wchodzimy na Wieżę Ratuszową – i dobrze! – miasto oglądane z góry prezentuje się naprawdę przepięknie!

Na zakończenie spaceru po Sybinie usadawiamy się w jednym z restauracyjnych ogródków na rogu Piata Mare i delektujemy się naprawdę przepyszną pizzą. Można by tak siedzieć i siedzieć, patrzeć i patrzeć…

Dalej, według pierwotnych planów, mieliśmy jechać przez Avrig i wybrać się na spacer do położonej wyżej Cabany Barcaciu, ale utykamy na remontowanych ulicach, zaplątujemy się, aż w końcu robi się późno, więc rezygnujemy i zmieniamy marszrutę – ale w sumie może i dobrze się stało. Decydujemy się wybrać popołudniu na spacer po okolicach najbliższych naszego miejsca zamieszkania, a w drodze powrotnej zahaczyć samochodem o jeszcze kilka atrakcji.

Najpierw oglądamy Pałac Brukenthala w Avrig, położony w ładnym parku – niestety, całe założenie jest zamknięte.

Potem podjeżdżamy do Carty – wioski ze stacją kolejową i campingiem, ale przede wszystkim z urokliwymi, otoczonymi zielenią ruinami opactwa cystersów z XIII w. Mieliśmy jeszcze podjechać do Voivodeni, ale ogromne dziury w drodze skutecznie zniechęciły nas do tego pomysłu, więc wróciliśmy prosto do domu.

Wieczorny spacer po okolicy Sambaty

Późnym popołudniem poszliśmy sobie na spacer do Monastyru Brancoveanu. Monastyr został ufundowany ok. 1700 r. przez hospodara wołoskiego. W XX w. został odbudowany po zniszczeniach dokonanych przez Austriaków.

Cały kompleks robi na nas duże wrażenie. Sama cerkiew jest niewielka, ale wszystko takie malownicze, kolorowe i ta inna atmosfera… – widzimy, jak duchowny zwołuje ludzi na nabożeństwo (chyba…), uderzając w rodzaj drewnianego instrumentu. Czujemy się trochę jak intruzi, duża część kodów jest dla nas jednak niejasna. Obok monastyru w bardzo ładnym budynku znajduje się szkoła … malowania ikon na szkle oraz hotel (chyba przyzwoity i niedrogi).

Wracamy przez kompleks turystyczny Sambata. Wszędzie dużo kwater, pensjonatów i hotelików, sporo się też buduje – ale fala rozkwitu dopiero przed tą okolicą. Przechodzimy obok Cabana Popasul Sambatei z polem namiotowym i niewielkimi bungalowami. Wieczorem pilnie sprawdzamy prognozę pogody – hura!, ma być ładnie! Ustalamy, że gospodarz podwiezie nas rano pod punkt wyjścia szlaku na Moldoveanu!

Piata Mare (Duży Rynek), Sybin.

Piata Mare (Duży Rynek).

Prawosławna Katedra Trójcy Św. (XX w).

Prawosławna Katedra Trójcy Św. (XX w).

Ewangelicki Kościół Parafialny (XIV-XVI w).

Widok z Wieży Schodów.

Most Kłamców (XIX w).

Sukiennice (XV w) na Piata Mica.

Sybin z Wieży Ratuszowej.

Sybin z Wieży Ratuszowej.

W knajpce na rynku – widoki.

Ruiny opactwa cysterskiego (XIII), Carta.

Do Statiunea Sambata.

Do Statiunea Sambata.

…i piękny widok z naszego okna.

Monastyr Broncoveanu (XVII w), Statiunea Sambata.

Monastyr Broncoveanu (XVII w), Statiunea Sambata.

Monastyr Broncoveanu (XVII w), Statiunea Sambata.

Szkoła malowania ikon na szkle i hotel.

18.07.2008, piątek

Rano pięknie, potem nad górami zaczynają kłębić się chmury, komfort termiczny

Jesteśmy z siebie dumni! Weszliśmy dziś na najwyższy szczyt Rumunii – Moldoveanu (2544)!

To chyba największa nasza dotychczasowa wyprawa górska…

W dwóch słowach: 6:45-21:10; 14 godz. 25 min; 2700 m w górę i drugie tyle w dół… Wow!

Vistisoara-Moldoveanu

Rano podwiozi nas nasz gospodarz do punktu wyjścia szlaku z Vistisoary. Pędzi po wyboistej, kamienistej drodze z 80 na godzinę! Nic dziwnego, że w końcu łapie gumę;-) O 6:45 ruszamy z kopyta, pełni zapału i energii.

Szlak wiedzie przez ładny las, wzdłuż potoku toczącego z hukiem wodę. Co chwila widać piękne wodospady i baniory – właśnie ten „rozmach” przyrody – huczące potoki, wodospady i ogromne żleby robią na nas w Fogaraszach największe wrażenie.

Pierwsza przygoda czeka z samego rana – zauważamy brak mostka prowadzącego na drugą stronę potoku. Nie zastanawiając się długo, zdejmujemy buty, podwijamy spodnie i – po małej dawce adrenalinki (to naprawdę Potok, nie potoczek) jesteśmy na drugiej stronie.

Potem idziemy wzdłuż bujnych, intensywnie wypasanych łąk. Wszędzie widać i słychać owce, zwracamy uwagę na brak kosodrzewiny. W pewnym momencie musimy uciekać na drugą stronę koryta potoku przed ujadającymi psami pasterskimi. Dalej przez piarżyska, ostro w górę.

Rozmawiamy o tym, że fogaraskimi szlakami chodzi się zupełnie inaczej niż w polskich górach. Po pierwsze: prawie nie spotyka się ludzi (nawet na szlaku na najwyższy szczyt kraju!) i po drugie: ścieżki są w stanie bardzo naturalnym – nikt ich nie budował, nie poprawiał ścieżki, tylko po prostu wytyczył (a właściwie sama się ,,wydeptała”. To urocze, ale zmęczenie daje o sobie znać dużo szybciej (piargi uciążliwie usypują się spod nóg, szlak ginie w wysokiej trawie itp.).

Od Portita Vistei na Moldoveanu wchodzimy jednym ciągiem. Momentami jest stromo w górę po usypujących się piarżyskach, tylko kilka niewielkich trudniejszych odcinków skalnych.

Moldoveanu – Przełęcz nad Doliną Sambatei

Na górze stajemy zmachani – to jednak ogromny kawał drogi. Jesteśmy z siebie bardzo dumni! Trochę baliśmy się, czy jednodniowa wycieczka będzie do zrealizowania, a zapowiadane na jutro załamanie pogody nie zachęcało do zabiwakowania w górach.

Samo Moldoveanu nie wyróżnia się niczym szczególnym, widoki są jednak naprawdę rozległe i piękne (choć nie tak urozmaicone jak w Tatrach). Co prawda podziwialiśmy je na spokojnie dopiero następnego dnia, oglądając zdjęcia w komputerze – wtedy, na szczycie czas nas dość mocno gonił. Robimy szybko zdjęcia i zarządzamy odwrót.

Droga powrotna – co będziemy wielokrotnie wspominać w kolejnych latach, ale już w ramach turystycznej gawędy i z rozrzewnieniem – porządnie dała nam się we znaki. Poczuliśmy się zmęczeni już po zejściu z Vistea Mare (szczyt w głównej grani obok Moldoveanu), jak tylko opadła adrenalina związana z wchodzeniem na „dach Rumunii”. Jak się jednak okazało, był to zaledwie początek drogi przez mękę. Potem ponad 2 godziny idziemy główną granią, 5-6 razy podchodząc i schodząc po ok. 200 m w górę i w dół.

Obiektywnie należy stwierdzić, że szlak graniowy jest wygodny i bardzo malowniczy (naszą uwagę zwróciła zwłaszcza dolinka ze stawem i „księżycowym krajobrazem”), ale tego dnia mamy go już naprawdę dość. Idziemy i idziemy, a planowany wariant zejściowy ciągle się nie pojawia – albo go przegapiliśmy, albo (wbrew temu, co na mapie) po prostu go nie było. Znakowaną ścieżkę w dół napotkaliśmy dopiero nad Doliną Sambatei. Po krótkiej konsternacji (na mapie widnieją niebieskie paski, a w realu … czerwone trójkąty) wreszcie, wykończeni, zaczynamy schodzić w dół. Realna szansa zdążenia przed nocą na dół zdecydowanie poprawia nam humory.

Zejście Doliną Sambatei

Schodzimy w iście ekspresowym tempie (3 zam. 4 godzin), chwilami prawie biegnąc, choć szlak jest dość wymagający – kilka stromych, piarżystych odcinków nieźle daje się we znaki naszym zmęczonym nogom. No tak, jesteśmy w Fogaraszach, szlak jest wytyczony, nie ułożony. Cały czas spieszymy się, żeby choć najtrudniejsze odcinki przejść w świetle dziennym. Przez pośpiech nie mamy okazji w pełni podelektować się urokiem okolicy – a dolina jest bardzo ładna, w górnej części polodowcowa, w dolnej V-kształtna, z bardzo obfitym, pieniącym się kaskadami strumieniem. Kilkakrotnie dostrzegamy stada owiec. W połowie drogi zauważamy kilka namiotów – to chyba jakaś zorganizowana grupa. Poniżej widzimy domek Salvamontu i Cabanę Valea Sambatei. Schronisko ma klimat …. hmm… Stasuikowskiej „rozpierduchy” – wokół bałagan, budynek zaniedbany. Kupujemy po coli i biegiem dalej.

Poniżej Cabany robi się już prawie zupełnie ciemno. Na szczęście szlak wiedzie wzdłuż potoku, szeroką ścieżką, więc nie sposób się zgubić. Efektownym i niespodziewanym zakończeniem wycieczki okazuje się przejście na drugą stronę szerokiego, rwącego potoku – mostka brak, za to ciemno wszędzie, głucho wszędzie. Do wyboru były dwa warianty: Wariant 1 – równoważnia po dziko przerzuconej kłodzie (wybór M.) i Wariant 2 – skoki po kamieniach (wybór R.). Oba dostarczające sporych dawek emocji. O dziwo oboje suchą stopą stanęliśmy na drugim brzegu. Zachwycamy się wielkimi wantami leżącymi przy drodze lub w potoku – na niektórych wyrosły nawet drzewa. Przypominają nam się nasze Wantule.

Ostatni fragment drogi pokonujemy już w zupełnej ciemności. Idziemy przez kompleks turystyczny Sambata. Wokół atmosfera pikniku, wszędzie popasule. Docieramy na naszą kwaterę wykończeni, ale przeszczęśliwi tuż po 21.00, poganiani odgłosami zbliżającej się burzy.

Rozłożenie wycieczki na Moldoveanu na dwa dni nie jest głupim pomysłem. Choć w jeden dzień też się da – o czym przekonaliśmy się dzisiaj;-)

Doliną Vistea Mare na Moldoveanu.

Doliną Vistea Mare na Moldoveanu.

Portita Vistei.

Widok z Porita Vistei.

Widok z Porita Vistei.

Z Vistea Mare na Moldoveanu.

NA MOLDOVEANU – ”dachu Rumunii !!!.

Widoki z Moldoveanu.

Z Moldoveanu na Vistea Mare.

Główną granią do Dol. Sambatei – widoki.

Główną granią do Dol. Sambatei.

Cabana Valea Sambatei.

Ostatni widok na Dolinę Sambatei.

19.07.2008, sobota

Rano pochmurno i deszczowo, w ciągu dnia się rozpogadza, do 25 stopni

Rano nie spieszymy się ze wstaniem z łóżka – a co, należy nam się po wczorajszej wyprawie!

Mamy prawdziwy dzień odpoczynku: leniwie jemy śniadanie, oglądamy wczorajsze zdjęcia (dopiero teraz, wypoczęci, dostrzegamy, jak pięknie było w partiach graniowych).

Zastanawiamy się, czy pójść pieszo do Voivodeni, czy urządzić sobie krótką wycieczkę w góry. Po namyśle wybieramy drugą opcję.

Idziemy spacerowym tempem (…co za miła odmiana po wczorajszej gonitwie!) na Muchia Dragušului – grzbiet okalający z jednej strony Dolinę Sambatei. Ścieżka prowadzi najpierw drogą powstałą przy zrywce drewna, miejscami w 2-metrowym wąwozie – widać efekty ogromnej erozji. Trochę brakuje znaków. Na rozdrożu musimy zgadywać, w którą stronę iść. O dziwo trafiamy. Idziemy najpierw przez las, potem miłymi zakosami po dawnym wiatrołomie. Co chwilę zatrzymujemy się na poskubanie pysznych malin rosnących wzdłuż drogi. Mija nas czteroosobowa grupa turystów – oprócz nich na szlaku nie spotykamy nikogo!

Na jednym z zakosów urządzamy sobie przemiły godzinny popasul. Dobrze sobie siedzieć tak po prostu, bez celu.

Wracamy tą samą drogą, podsumowując naszą rumuńską randkę.

Na koniec mamy niemiłą przygodę – na parkingu okazuje się, że z jednego z kół naszej Fabii zeszło powietrze. R. dopompowuje, ale wieczorem sytuacja się powtarza – w końcu kończy się na zmianie koła. Cóż, tak będziemy musieli wrócić do domu.

Nasz czas: ok. 4 godz., 3 km, 400 m przewyższenia

Po południu idziemy na tradycyjny posiłek do naszych gospodarzy (mamałyga), a wieczorem pakujemy się, by jak najwcześniej wyruszyć w drogę powrotną do naszego kochanego Tymusia!

Przychodzą do nas koniki (…i kózki).

Na grzbiecie Muchia Dragusului.

Na grzbiecie Muchia Dragusului.

Tradycyjny posiłek u Dogariów.

20.07.2008, niedziela

Upał, dopiero w Polsce trochę chmur i przelotny deszczyk.

Powrót do domu: 3:10-0:20, ponad 21 godz., ponad 1200 km. O rety…

Sambata-Sybin

Koszmarny odcinek: jest ciemno, spory ruch, te okropne roboty drogowe, kot wpadający pod koła i mgła miejscami ograniczając widoczność do zera.

Sybin-Oradea

Jedziemy dość sprawnie, z jedną przerwą w McD na kawę w Klużu. Ruch umiarkowany. Z łezką w oku żegnamy się z rumuńskimi klimatami – pięknymi widokami, babuszkami przy drodze itp. Robimy zdjęcie romskim pałacom w Huedin.

Postój w Oradei: 9:30-10:45

Robimy szybki, 40-minutowy sprint po zabytkowym centrum. Secesyjna zabudowa (XVIII/XIX) robi naprawdę duże wrażenie, niektóre kamienice zadziwiają finezją zdobień. Na starówce naprawdę jest ładnie. Zabytkowe budynki stopniowo są odnawiane i odzyskują dawny blask.

Oglądamy synagogę reformowaną (XIX), kamienicę Czarny Orzeł z pięknym pasażem handlowym, bibliotekę i pałac biskupów grekokatolickich (pocz. XX), cerkiew z księżycem i złoto-czarną kulą pokazującą fazy księżyca (XVIII), pomnik Michała Walecznego, Kościół Św. Władysława (XVIII), ratusz oraz ulicę Republicii z secesyjnymi kamieniczkami i dwiema urokliwymi fontannami.

Oradea znad Szybkiego Kereszu.

Secesyjne kamieniczki z okresu Habsburgów.

Kamienica Czarny Orzeł.

Kamienica Czarny Orzeł.

Pomnik Michała Walecznego i kościół Św. Władysława (XVIII w).

Biblioteka (1905 r.).

Biblioteka i Pałac Biskupów grekokatolickich (1904).

Ratusz.

Szybki Keresz – most.

Teatr Państwowy (XIX w, neoklasycystyczny).

Deptak Calea Republicii.

Deptak Calea Republicii.

Usprawiedliwiając się pośpiechem, hańbimy się szybkim zestawem w McD i dalej w drogę.

Przez Węgry

Na stacji płacimy za autostrady, więc (po początkowym krótkim błądzeniu;-)) mamy komfortowy odcinek drogi. Potem obszary zabudowane, ale węgierscy kierowcy są bardzo uprzejmi i jedzie się dobrze. W ramach wspomnień czytamy sobie przewodnik.

Przez Słowację

Jest stosunkowo pusto, przejeżdżamy bez problemów. Przypominamy sobie po kolei to, co obejrzeliśmy w Rumunii.

Barwinek-Kraczkowa

Drogi zapełniają się turystami wracającymi do Polski. W jednym miejscu z powodu wypadku musimy sporo postać.

18:00-19:00 – sjesta u Rodziców R.

Bierzemy prysznic (co za orzeźwienie w tym upale, my przecież bez klimatyzacji), zjadamy pyszną kolację i czym prędzej dalej.

Kraczkowa-Rakówiec

Jedzie się kiepsko: zmrok, a potem noc, i – co gorsza – dużo wariatów na drodze, siedzących na ogonie i wyprzedzających. Na szczęście humory nam dopisują. Raz zatrzymujemy się na kawę. Najbardziej dłuży nam się ostatnie 20 km. Siłą staramy się nie zasnąć.

Po północy mamy najpiękniejszy widok na świecie: naszego śpiącego synka. Wydaje nam się taki duży! Dobrze tak wyjechać we dwoje, żeby docenić to, co się ma. Rega mało nie wariuje ze szczęścia.

…

Na koniec jeszcze kilka impresji – rumuńskich ,,smaczków” zebranych głównie podczas przejazdów przez rumuńskie miejscowości, a które na długo zapadną w naszą pamięć

Rumunia z samochodu.

Rumunia z samochodu.

Rumunia z samochodu. Drum bun – szerokiej drogi!

Rumunia z samochodu.

Transylwański Chrystus – przy drogach były dziesiątki takich.

Rumunia, Rumuni i Romowie.

Rumunia, Rumuni i Romowie.

Rumunia, Rumuni i Romowie.

Rumunia, Rumuni i Romowie.

Rumunia, Rumuni i Romowie.

Rumunia, Rumuni i Romowie.

Pałace w Huedin.

11.07.2008, piątek

Upalna, słoneczna pogoda

Mimo całej radości z planowanego wyjazdu, rozstanie z dzieckiem jest zawsze trudne. Odwieźliśmy Tymusia Dziadkom na działkę i żegnaliśmy się z nim z łezką w oku. Ach, ten nasz Skarb, pytał „A kiedy Tymuś pojedzie do swojej Rumunii?”. Myśleliśmy o nim przez cały dzień.

W pierwszy etap podróży, do Kazimierza Dolnego, wyruszamy po wczesnym obiedzie tuż po 12.00. Jest zwykły dzień, więc na drogach dość duży ruch i sporo tirów. Cały czas nie możemy uwierzyć w realność naszej randki. Jeszcze nie zdjęliśmy z siebie roli rodzica małego dziecka – cały czas mamy poczucie, że trzeba być w pogotowiu. Dopiero po postoju w Kazimierzu nieco się wyluzowujemy.

Spacer po Kazimierzu (14.15-15.50) jest bajkowy. Teraz naprawdę doceniamy urok przepięknego położenia nad Wisłą i urodę urokliwego otoczenia Rynku. Zaczynamy od spaceru na Górę Trzech Krzyży. To bardzo dobry pomysł, jak zaczęcie od spisu treści, bo wszystko widać stąd jak na dłoni. Potem przemieszczamy się do ruin zamku, będących świetnym, romantycznym punktem widokowym; wchodzimy na basztę, przepuszczając kolejne grupy wycieczek. Spacer kończymy na Rynku, ciesząc oczy widokiem na kościół, studnię, kamieniczki Przybyłowskie (niestety, jedna w remoncie); potem spoglądamy na kamienicę Gdańską i Cejrowską. Siadamy chwilę na rynku, jemy lody, nareszcie czujemy się randkowo. Jak przystało na turystów odwiedzających Kazimierz, w drodze powrotnej kupujemy dwa chlebowe koguty.

W drugiej i ostatniej planowanej na dziś porcji jazdy (Kazimierz-Kraczkowa, 15.50-18.55) bardzo męczy nas upał – nasza Fabia jest dzielna, ale – niestety – bez klimatyzacji. Mimo to jest miło. Przypominamy sobie piesze przejście polskiego wybrzeża z czasów studenckich, słuchamy muzyki.

Na koniec robimy ostatnie zakupy w supermarkecie, no i wygłodniali i zmęczeni lądujemy u Rodziców R., gdzie wspaniale regenerujemy się przed jutrzejszą wyprawą.

Widok z Góry Trzech Krzyży.

Widok z Góry Trzech Krzyży.

Widok z baszty na Wisłę.

Widok z baszty na Wisłę.

Rynek w Kazimierzu.

Kamienica Przybyłowska.

Kazimierz Dolny.

12.07.2008, sobota

Czyste niebo i samo słońce, do 35 stopni

To najbardziej szalona z naszych dotychczasowych rocznic: Kraczkowa – Barwinek (PL/SK) – Preszów – Koszyce – SK/H – Miszkolc – Debreczyn – H/RO – Oradea – Cluj Napoca – Alba Iulia – Sibiu – Sambata; 4.50-22.20, ale po kolei.

Polski odcinek drogi, nieco ponad 100 km, przejechaliśmy sprawnie, choć trzeba przyznać, że droga jest wąska i kręta (za to bardzo malownicza… jak się nie ma, co się lubi…) – naprawdę warto wcześnie wyjechać.

Ok. 30 km za granicą polsko-słowacką zatrzymujemy się na poboczu drogi na pierwszy postój. Chwila przerwy działa cuda, temperatura jest jeszcze znośna. Ruszamy dalej. Im bliżej Węgier, tym więcej samochodów, głównie Polaków i Słowaków jadących na wakacje do Chorwacji.

Kolejny postój na granicy słowacko-węgierskiej. Wbrew oczekiwaniom, nie ma tu dosłownie nic, nie możemy kupić nawet winiety… Przejazd przez Węgry się dłuży. Patrzymy zza okna na pola słoneczników i kukurydzy, mokrzy od upału. Do tego nie udaje nam się znaleźć nic sensownego na postój – w końcu zatrzymujemy się na chwilę na stacji benzynowej.

Wreszcie przekraczamy granicę z Rumunią. Wbrew oczekiwaniom, zaskakuje nas zupełnie niezły stan głównych dróg. Porządne jednopasmówki, w zasadzie bez dziur. Droga wiedzie przez pagórkowaty teren i jest bardzo kręta, więc nasza prędkość nie jest zawrotna. Adrenaliny dostarczają głównie rumuńscy kierowcy, którzy jeżdżą naprawdę szaleńczo – wyprzedzają po prawej stronie, przejeżdżają na czerwonym na ruchu wahadłowym – przy nich polscy kierowcy to niemal flegmatycy. Widoki za to mamy przepiękne. Górzysty teren i schludne (sic) wsie i miasteczka z budynkami o jednolitej dachówce. Od czasu do czasu cerkwie. Stosunkowo często spotyka się furmanki. Zwracamy uwagę na naprawdę często urządzone przy drodze miejsca postojowe – to, czego u nas bardzo brakuje.

Z uwagi na jakość dróg i spory dystans do pokonania, pierwszy turystyczny postój urządzamy dziś dość późno (17.30-19.30), dojeżdżamy aż do Alby Iulii. Tu wysiadamy, by spokojnie obejrzeć cały kompleks pozostały po XVIII-w twierdzy z dwiema liniami murów. Zadziwia nas schludne utrzymanie całego terenu i kaliber napotkanych zabytków. Oglądamy wszystkie trzy bramy wiodące do twierdzy (II, III i VI), imponującą romańską (!) katedrę św. Michała (z przepięknym portalem), Pałac Książęcy i Biskupi, Muzeum Zjednoczenia, Cerkiew Sobór Koronacyjny (zbudowany, by przyćmić wszystko dookoła, a zwłaszcza katolicką katedrę; trzeba przyznać, że naprawdę robi wrażenie), pomnik Michała Walecznego.

Naszą rocznicę świętujemy w nastrojowym Pubie 13 nad fosą twierdzy. Lokal serwuje fantastyczne włoskie jedzenie, jak wiele – jak się potem okazało – knajp w Rumunii – w końcu Rumuni czują się spadkobiercami jednego z rzymskich plemion. Jedząc pyszną makaronową kolację stwierdzamy, że coś musi być na rzeczy. Oglądamy plac zabaw dla dzieci, pomysłowo urządzony w fosie twierdzy. Najmłodsi, o czym się potem wielokrotnie przekonujemy, są mile widziani w tym kraju.

Ostatnią porcję przejeżdżamy resztką sił. Od Sybina za oknem noc, a do tego co chwilę ruch wahadłowy – nasza droga jest akurat w trakcie remontu.

Wreszcie dojeżdżamy do Kompleksu Turystycznego Sambata, gdzie zarezerwowaliśmy wcześniej pokój. Wyjeżdża po nad młody, sympatyczny gospodarz, pan Adrian, nieźle mówiący po angielsku. Pokój jest czysty, ale dość drogi, wziąwszy pod uwagę brak jakichkolwiek mebli poza łóżkiem. Rozpakowujemy się do praktycznych podwieszanych półek, które zawsze wozimy ze sobą. Na szczęście poranny widok na Fogarasze, rozciągający się z okien, rekompensuje wszelkie niewygody.

Na Słowacji…

Na granicy Słowacja-Węgry.

Alba Iulia – Brama I, XVIII w.

Pomnik Michała Walecznego.

Muzeum Zjednoczenia, poł. XIX w.

Sobór Koronacyjny z lat 20. XX w.

Sobór koronacyjny.

Alba Iulia – Brama VI, XVIII w.

Katedra Św. Michała z XIII w.

Portal w Katedrze Św. Michała.

Wnętrze Katedry.

13.07.2008, niedziela

Upał, w górach lekki wiaterek

Widok rozciągający się przed naszym oknem i bezchmurne niebo skłaniają nas do rozpoczęcia naszej rumuńskiej przygody od wycieczki w góry.

Na pierwszy ogień bierzemy Cabanę Balea Cascada – ciągnie nas dojazd słynną szosą transfogaraską. Jedziemy przez Victorię, po drodze robimy zdjęcie furmanki i powszechnego tu przydrożnego słupa „Drum Bun” (szerokiej drogi). Ze zdumieniem spostrzegamy, że poza miastem niemal całe pobocze jest usłane biwakującymi grupkami ludzi – rozłożonych całymi rodzinami z grillem, namiotami, odtwarzaczami muzyki, leżakami. Niesamowite. Jest niedziela, świeci słońce, kto może, cieszy się życiem tak po prostu.

Jadąc szosą transfogaraską, zadziwiamy się skalą ingerencji w naturę i śmiałym poprowadzeniem drogi. Tę górską trasę pokonujemy w wielkim korku – przed nami i za nami tłum samochodów. Potem dziwimy się jeszcze bardziej.

Zostawiamy samochód i znajdujemy dolną stację kolejki linowej wwożącej turystów na górne piętro doliny. Chętnych niewiele, bilety kupujemy wprost u motorniczego. Wagonik – podobny do tego kursującego do niedana na Kasprowy Wierch – jest „ozdobiony” wielkim biało-czerwonym logiem Coca-Coli.

Wysiadamy na górnej stacji kolejki i przecieramy oczy ze zdumienia: na wysokości 2000 m zrobiono Krupówki: mnóstwo samochodów, tłum ludzi, muzyka, rozrywki typu zjeżdżanie z liny; wokół Stasiukowska „rozpierducha”. Największe wrażenie robi jednak szosa transfogaraska widziana z góry – nie wiemy, czy śmiać się, czy płakać – z jednej strony to świetna robota inżynieryjna, z drugiej skala zniszczenia Doliny Balea woła o pomstę do nieba.

Zahaczamy o schronisko Balea Lac – jest naprawdę ładne, przepięknie położone. W środku obsługa kelnerska jak w niektórych tatrzańskich schroniskach na Słowacji.

Spod Balea Lac planujemy – w ramach aklimatyzacji – podejść 400 m na wierzchołek Vrf. Paltinului. Szybko okazuje się, że profesjonalni podróżnicy zapomnieli mapy, w wyniku czego błądzimy z 40 min w poszukiwaniu wyjścia szlaku. Na nasze usprawiedliwienie można tylko dodać, że oznaczenia były naprawdę kiepskie – turyści piesi nie przynoszą dochodu… Turystyka górska jest zresztą chyba w Rumunii mało popularna – na szlaku położonym nieopodal zatłoczonych okolic Balea Lac nie ma prawie żywej duszy.

Na Vf. Paltinului prowadzi bardzo wygodny szlak w postaci długiego trawersu. Jednak dziś aklimatyzacja daje nam się we znaki – wchodzimy wolniej niż w podanym w przewodniku czasie. Na sam wierzchołek dochodzimy od drugiej strony, graniowym szlakiem, i lokujemy się w sympatycznym grajdołku. Widoki zapierają dech w piersiach. Zadziwia kontrast między totalnie zawładniętą przez człowieka Doliną Balea i dziką Doliną Doamnei. Po chwili okazuje się, że atrakcji jest tu jeszcze więcej. Kątem oka w sąsiednim grajdołku dostrzegamy parę podczas namiętnej sceny erotycznej. Jest ostro, niestety w końcu, spłoszeni, zauważają nas, więc z kina nici:-(

Schodzimy Doliną Doamnei. Początek całkiem wygodny, ale potem na własnej skórze doświadczamy różnicy między jakością wytyczonych szlaków u nas i w Rumunii. Piesza turystyka górska najwyraźniej nie cieszy się tu popularnością, co znajduje wyraźne odzwierciedlenie w stopniu przedeptania szlaków. Nasza ścieżka ginie, idziemy na nosa, wynajdując w miarę dogodne przejścia wśród bujnych traw. Ta dzikość ma swój niewątpliwy urok, ale męczymy się szybko. Dopiero ostatni odcinek drogi – obejście grzbietu Balea – przypomina nasze szlaki. Widoki są za to niezapomniane. Górskie łąki wciąż pełnią funkcję hal pasterskich, co widać na każdym kroku. Spotykamy dwa stada owiec z pasterzami, widzimy prowizoryczne szałasy z folii, zagrodę ze świniami; na ścieżce mijają nas trzy objuczone osiołki (jeden odgryza sztuczny kwiatek z plecaka M.), prowadzone przez ok. dziesięcioletniego chłopca. Raz solidnego stracha napędzają nam goniące za nami pasterskie psy. Przez całe zejście mijamy się z czworgiem miłych… Polaków. Mimo wakacyjnej niedzieli nie spotykamy żadnego turysty z Rumunii – to mówi samo za siebie.

Kolację jemy w Cabana Balea Cascada – niby schronisko, a klimat restauracji, z obsługą kelnerską. Menu tylko po rumuńsku. Udaje nam się zamówić mamałygę z bryndzą i śmietaną (niezłe!). Sałatka o zagadkowej nazwie okazuje się pomidorami z kapustą. Po takim dniu apetyty nam dopisują.

Nasz czas: 12.00-19.00, ↑400 m, ↓ 1400 m, ok. 15 km

Widoki z kolejki na Dolinę Balea.

Widoki na szosę transfogaraską.

Rezerwat (nie)ścisły.

Nad Balea Lac…

Cabana Paltinu.

Na Vf. Palitinului.

Na szczycie Vf. Palitinului (2399).

Na szczycie Vf. Palitinului (2399).

Widok na Dolinę Doamnei.

Zejście Doliną Doamnei.

Zejście Doliną Doamnei.

Zejście Doliną Doamnei.

14.07.2008, poniedziałek

Rano prawdziwy żar z nieba, potem parno i przelotne deszcze

Postanawiamy skorzystać z pięknej pogody i udać się na kolejną wycieczkę w piękne Karpaty Południowe.

Podjeżdżamy samochodem do schroniska Piscul Negru. Trasa dojazdu znów wiedzie szosą transfogaraską – dziś jedziemy nią jeszcze dalej niż wczoraj, w najwyższym punkcie przejeżdżamy przez tunel w górach. I znów przejazd dostarcza niezapomnianych przeżyć – bez wartościowania. Kilkadziesiąt kilometrów skrętów po 180^o nad przepaściami. Aż w głowie się kręci. W dalszym ciągu nie możemy się nadziwić, jak można było wybudować tak śmiało poprowadzoną drogę. Niedoszacowujemy czasu. Cały dojazd zajmuje nam dwie godziny.

Od Piscul Negru ruszamy szlakiem w kierunku Refugiu Caltun. Szlak wiedzie Doliną Paltinu. Swoim charakterem przypomina nam nasze zachodniotatrzańskie szlaki, tylko jest po wielokroć mniej uczęszczany – jesteśmy zaskoczeni tym, że Rumuni prawie w ogóle nie chodzą po górach! Rumuńskich turystów spotykamy tylko na początku szlaku, urządzających sobie – a jakże – biwaki. W tych stronach to chyba jeden z ulubionych sposobów spędzania wolnego czasu. Wyżej w górach często za to spotykamy… Polaków. Dziś znów minęliśmy dwie polskojęzyczne grupy.

Szlak ma charakter naturalnej, nieulepszonej ścieżki. To urokliwe, lecz dość męczące, przy tym zdajemy sobie sprawę, że wybierając się na górską wycieczkę w rumuńskie góry, trzeba dysponować sporym zapasem czasu – bardzo często szlak jest ledwo widoczny i łatwo zmylić drogę. Szkoda, że dziś wyruszyliśmy tak późno. Idziemy najpierw przez las, potem przez polany i duszną, gęstą kosówkę. Znów spotykamy pasterza z objuczonymi osłami. Jest duszno, przekraczając strumyk decydujemy się usiąść na chwilę odpoczynku.

Wyżej pogoda zmienia się nie do poznania. Zaczyna wiać silny wiatr, na niebo napływają chmury. Cieszy nas widok refugiu. Spotykamy w nim miłą grupę rumuńskich turystów. Zaczyna padać, więc chwilę czekamy, próbując zdecydować, co dalej. Zmiana pogody i stosunkowo późna pora zmuszają nas do rezygnacji z planów zdobycia Negoiu, decydujemy skrócić wycieczkę i przejść przez Strunga Doamnei.

Tymczasem nasze plany krzyżują się raz jeszcze. Na drodze z Refugiu Caltun do Stawu Caltun spotykamy pracowników Salvamontu, którzy straszą nas, że nadciąga wielka burza i de facto zmuszają nas do powrotu tą samą drogą. Co ciekawe, na podstawie samych naszych górskich planów zgadują, że musimy być Polakami:-) Wracając, myślimy o ogromnej różnicy w natężeniu turystyki górskiej i w stopniu reglamentowania ruchu turystycznego w Rumunii i w Polsce. W Rumunii widać panuje przekonanie, że po wyższych partiach gór się po prostu nie chodzi, a służby górskie, spotkawszy na drodze grupy turystów podczas niepewnej pogody, bez dyskusji zawracają ich z powrotem. Ta różnica bardzo rzuca nam się w oczy, a uważamy się przecież za turystów przezornych i dobrze wyekwipowanych.

Pogoda jest rzeczywiście niepewna, w dodatku schodzimy tą samą trasą, co nie jest naszym ulubionym zwyczajem, więc idziemy stosunkowo szybko. Na dłuższy postój zatrzymujemy się dopiero na dole, w Cabanie Paltinu.

Tu akurat atmosfera nieszczególna. Niemiły kelner i średnio smaczne jedzenie. Bawi nas tylko zamawianie kolejny raz potraw-zagadek po rumuńsku – znów nie ma menu po angielsku, z kelnerem też nie można się dogadać.

W drodze powrotnej chcemy jeszcze zahaczyć samochodem o zamek Drakuli z Poienari. Na mapie okazuje się jednak, że to strasznie daleko. Nie składa się nam jakoś dzisiaj. Wracamy prosto do domu.

Na transfogaraskiej łapie nas przewidywana burza. Dobrze tylko, że po ciemku i w ulewie nie widać ekspozycji zakrętów. Wrażeń dopełniają za to duże stada owiec, które kilkakrotnie przekraczają drogę. Tak, będziemy mieli wspomnienia jedyne w swoim rodzaju.

Nasza trasa: ↕1100 m różnicy wzniesień.

Szosą transfogaraską.

Doliną Paltinu.

Doliną Paltinu.

Doliną Paltinu.

Refugiu Caltun.

Staw Caltun z góry.

Transfogaraska wieczorem…

Transfogaraska wieczorem…

15.07.2008, wtorek

Burze i ulewy, rozchmurza się dopiero po południu, 17 stopni

Dzisiejsza pogoda zupełnie nie nadaje się na wycieczkę w góry. Nie martwimy się jednak tym specjalnie – wszak nie tylko dla gór przyjechaliśmy do Rumunii. Przeznaczamy dzień w całości na zwiedzanie.

W pierwszej kolejności kierujemy się na Bran. Jedziemy bocznymi drogami przez wsie i góry – jest miło, prawdziwie i spokojnie. Zauważamy, że wszystkie mijane miejscowości są do siebie bardzo podobne. Takie same domy z taką samą czerwoną dachówką stoją równo przy ulicy. Za oknami nie widać bogactwa, ale jest za to czysto i schludnie.

Sam Bran nie ma już tego prowincjonalnego uroku. To typowo turystyczna miejscowość, żyjąca sławą znanego średniowiecznego Zamku Drakuli. Co to znaczy odpowiednia nazwa… Okolice zamku wypełniają kramy i rzesze turystów. Nie mamy ochoty na zwiedzanie w tłumie i oglądamy zamek jedynie z zewnątrz. Jest malowniczo położony na skale. Uciekamy do samochodu, bo kolejna burza tuż tuż.

Następnym punktem programu miało być zwiedzanie imponującego XIII-wiecznego chłopskiego zamku w Rasznowie. Plany krzyżuje nam jednak ulewa, dosłownie oberwanie chmury. Gdy okazuje się, że nie ma możliwości podjechania samochodem pod sam zamek, zadowalamy się zrobieniem zdjęcia z oddali i ruszamy dalej.

W Braszowie pada dalej, tym razem dla odmiany grad. Wchodzimy więc na chwilę do supermarketu – i tak musieliśmy kiedyś wstąpić na uzupełniające zakupy – z nadzieją, że lada chwila przestanie padać. Nic z tego. Po wyjściu ze sklepu pada, jak padało. Dalej więc gramy na zwłokę, tym razem zaszywając się w przyjemnej włoskiej knajpce na obiad. Jest całkiem miło, a jedzenie bardzo smaczne. Bierzemy menu dnia, czyli pizzę Drakula i Pastę Transilvania, a do tego dużo pomidorów i sałaty, sok i espresso. Wszystko za 60 lei z napiwkiem…

Przez cały obiad zaklinamy deszcz i co się okazuje? – gdy wychodzimy, już nie pada, więc na spokojnie możemy zacząć zwiedzanie.

Zabytki Braszowa robią na nas ogromne wrażenie. Całe miasto jest naprawdę imponujące, zabytkowego centrum nie zalewa komercja. Oglądamy okolicę rynku: XV-wieczny ratusz, ukrytą za kamienicą b. ładną cerkiew zaśnięcia NMP – kopię Kościoła Greckiego z Wiednia, Dom Hirschera z „sukiennicami”. Potem kierujemy się pod majestatyczny, ogromny Czarny Kościół (XIV) i zaglądamy na słynną szeroką na 1 metr Ulicę Sforii (Powrozów,. Potem idziemy do dawnej dzielnicy rumuńskiej (Schei; w samym centrum mieszkali niegdyś osadnicy niemieccy – Sasi), gdzie oglądamy Piata Unirii, cerkiew Św. Mikołaja i muzeum pierwszej szkoły rumuńskiej. Spacer kończymy obejrzeniem imponujących dawnych fortyfikacji, zachowanych w doskonałym stanie (Brama Schei i Katarzyny, Bastiony: Tkaczy, Kowali i Graft oraz Czarną i Białą Wieżę). Wspaniałe miejsce. Zwiedzając Braszów, czujemy się jak w bajce.

Droga powrotna mija nam już bez meteorologicznych niespodzianek, męczą tylko remonty na trasie Braszów-Sybin, a szaleńcza jazda rumuńskich kierowców wymaga wzmożonej uwagi na drodze.

Zatrzymujemy się na chwilę w Fagaraszu, robimy zdjęcie doskonale zachowanemu XIV-wiecznemu zamkowi. Po drodze jeszcze tankujemy – rumuńskie paliwo jest świetne, o 10-15% tańsze niż u nas, a przy tym chyba bardziej ,,kaloryczne” – nasza Fabia mniej paliła mimo górskich warunków jazdy i ,,chodziła” wyraźnie lepiej.

Wieczorem chcemy się napić wina, ale okazuje się, że nie mamy korkociągu. Pukamy więc do gospodarzy i zapraszamy ich do siebie. Chwilę miło z nimi rozmawiamy. To sympatyczne młode małżeństwo, okazuje się, że mają córeczkę w wieku zbliżonym do naszego Tymka – jednak nic tak nie łączy, jak dzieci!

Zamek 'Drakuli’ w Branie, XIV w.

Warowny średniow. zamek chłopski, Rasnov.

Trzeba coś zjeść…

Ratusz, XV-XVI w., Braszów.

Braszowski rynek.

Cerkiew zaśnięcia NMP, XIX w.

Czarny Kościół, XIV w.

Czarny Kościół, XIV w.

Ulica Sforii (Powrozów).

Cerkiew Św. Mikołaja, XVI w.

Pierwsza szkoła rumuńska, XVI w.

Bastion Kowali, XVI w.

Uliczka wzdłuż murów miejskich.

Biała Wieża, XV w.

Fogarasz – średniowieczny zamek warowny, XIV w.

Wszystko już było załatwione i zarezerwowane, a wciąż planowany wyjazd wydawał nam się bardziej snem niż rzeczywistością. Zaczęło się od pewnego lutowego, deszczowego dnia, w którym kupiliśmy przewodnik po Rumunii i uznaliśmy, że po prostu musimy tam pojechać. Potem narodziły się konkretne plany tygodniowego wyjazdu we dwoje (!) z okazji naszej piątej rocznicy ślubu – Babcia zgodziła się w ramach prezentu zostać przez ten czas z Tymusiem. Potem zarezerwowaliśmy lokum i wreszcie zaczął się kilkumiesięczny szał przygotowań – czytanie, szperanie, studiowanie map, planowanie – czyli to, co w wyjazdach lubimy najbardziej. Wyprawa do Rumunii nabierała całkiem realnych kształtów. W końcu nadszedł dzień wyjazdu, w którym ruszyliśmy na wyjątkową randkę! Rumunia i Rumuni często zupełnie niesłusznie kojarzą się w Polsce zdecydowanie negatywnie. Również my, mówiąc o planowanych wakacjach w Rumunii, słyszeliśmy przestrogi, że nas okradną, oszukają, będziemy spać w spartańskich warunkach. Oczywiście opinie takie wygłaszali tylko ci, którzy nigdy w tym kraju nie byli. Rumunia okazała się dla nas krajem bezpiecznym, nieplastikowym, prawdziwym; o pięknej, dzikiej przyrodzie, bogatym we wspaniałe zabytki i zamieszkałym przez gościnnych ludzi, doceniających uroki życia.

Rumunia, cześć I

Rumunia, część II